Bát Xát là huyện vùng cao biên giới nằm ở phía tây bắc tỉnh Lào Cai, có địa bàn rất quan trọng về phát triển kinh tế, xã hội và quốc phòng - an ninh của tỉnh, có diện tích tự nhiên 1.035,51 km², trên 70% là đồi núi, gồm 14 dân tộc chung sống, dân tộc thiểu số chiếm 82%.

Địa hình Bát Xát được kiến tạo bởi nhiều dải núi cao, nổi bật là hai dải núi chính tạo nên các hợp thủy: ngòi Phát, suối Lũng Pô, suối Quang Kim. Một số điểm dân cư chưa được tiếp cận được các dịch vụ viễn thông và Internet dẫn tới đời sống của người dân còn gặp nhiều khó khăn.

Đối với hệ thống truyền thanh cơ sở chưa được đầu tư hệ thống truyền thanh thông minh ứng dụng công nghệ thông tin, hiện tại vẫn sử dụng hệ thống truyền thanh không dây do tỉnh cấp. Do vậy, hệ thống truyền thanh này cũng bị ảnh hưởng do địa hình núi cao chắn sóng.

Để giúp người dân tiếp cận thông tin năm 2019, tỉnh Lào Cai đã ban hành Nghị quyết số 13 hỗ trợ phương tiện nghe, xem thực hiện theo Dự án truyền thông và giảm nghèo về thông tin thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020.

Từ đó, huyện Bát Xát đã triển khai thực hiện đến từng thôn, bản. Nhờ vậy, có 242 hộ gia đình hoàn cảnh khó khăn, hộ nghèo đã được hỗ trợ 248 thiết bị tivi, radio tại các xã A Lù, A Mú Sung, Y Tý, Ngải Thầu, Mường Hum, Pa Cheo, Mường Vi…

Điển hình tại xã Cốc Mỳ, huyện Bát Xát xã có 12 thôn, với hơn 1.150 hộ dân chủ yếu là đồng bào dân tộc sinh sống. Trong đó, có 8 thôn biên giới, đặc biệt khó khăn. Những năm qua, nhờ được Nhà nước hỗ trợ các chương trình dự án đầu tư điện, đường… đã giúp người dân tiếp cận nhiều thông tin thông qua các chương trình phát sóng trên ti vi, điện thoại thông minh…

Ngoài những hộ nghèo, cận nghèo, gia đình khó khăn được hỗ trợ các thiết bị tivi, radio, người dân còn được tạo điều kiện vay vốn phát triển sản xuất; được hỗ trợ giống cây chuối, khoai môn để trồng thay thế cây sắn năng suất thấp. Từ cách làm này đời sống của người dân ngày càng được nâng lên, hiện tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo của xã giảm xuống còn gần 50%; thu nhập bình quân đầu người đạt trên 25 triệu đồng/người/năm.

Ông Phạm Văn Tâm, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai cho biết; Đến thời điểm này, nếu tính theo thôn, tổ dân phố thì 100% khu vực trung tâm các thôn, tổ dân phố trên địa bàn huyện đều có sóng di động. 

Tuy nhiên, do địa hình núi cao, địa bàn thôn rộng, bà con sinh sống rải rác, không tập trung, nhiều khu vực bị núi chắn sóng, nên còn điểm lõm sóng di động có 12 điểm sóng di động yếu. Toàn huyện mới có khoảng 95% hộ gia đình có thể thể xem truyền hình qua điện thoại Smartphone.

Đến nay, trên địa bàn huyện Bát Xát đã được VNPT của tỉnh Lào Cai triển khai tới 21/21 các xã, thị trấn, với gần 8.250 hộ nghèo, hộ cận nghèo được cấp sim.

Ngoài ra, cơ sở vật chất cho hoạt động thông tin cơ sở từng bước được đầu tư. Hệ thống truyền thanh từ huyện đến xã, thôn, tổ dân phố với 21 xã, thị trấn, với 176 thôn, tổ dân phố có 331 cụm loa truyền thanh (trung bình mỗi thôn có gần 2 cụm loa).Từ hệ thống truyền thanh này luôn phát huy hiệu quả công tác tuyên truyền chủ chương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước đến toàn thể nhân dân trên địa bàn. Cán bộ văn hóa, cơ sở được tập huấn, bồi dưỡng thêm kiến thức, kỹ năng tuyên truyền về giảm nghèo bền vững trên hệ thống thông tin cơ sở, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thông tin tuyên truyền...

Bà Cồ Thị Nhung, cán bộ phụ trách văn hóa, xã hội xã Cốc Mỳ, huyện Bát Xát chia sẻ: Tôi được phân công phụ trách thêm Đài truyền thanh của xã nên tôi thường xuyên xây dựng kế hoạch, chương trình phát thanh, xây dựng bản tin cung cấp thông tin về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tới người dân.

Đồng thời, đọc phát thanh cung cấp thông tin, kiến thức thiết yếu đối với đời sống hàng ngày của người dân phù hợp với đối tượng về các chương trình dự án, chương trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tại địa phương.

“Đối với các thôn vùng cao khó khăn trong việc tiếp cận được chương trình phát thanh riêng của xã nên tôi phải gửi các bản đã thu để phát thanh (file thu âm MP3) cho các Trưởng thôn để phát trực tiếp ở trên loa truyền thanh của thôn đó. Hàng ngày phát vào buổi sáng sớm và buổi chiều muộn để người dân tiện nghe đầy đủ các nội dung thông tin kịp thời”. Bà Nhung nói.

Bên cạnh đó, kết quả rà soát hộ nghèo, cận nghèo năm 2022, hiện nay huyện Bát Xát còn gần 10.000 hộ nghèo, cận nghèo, trong số này còn khoảng 5% hộ gia đình đang thiếu hụt thông tin. Việc thiếu hụt thông tin người dân sẽ khó tiếp cận với các cơ hội thay đổi cuộc sống, khó trang bị cho bản thân những kiến thức cơ bản để phát triển kinh tế, xã hội trong thời kỳ hiện nay. 

Đỗ Biên