Sáng 15/11, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình về dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) cho biết Luật này sửa đổi tại 66 điều; bãi bỏ 2 điều; bổ sung 08 điều và 1 chương (chương VIIa, gồm 5 điều, về Hộ kinh doanh).

Nội dung và nguyên tắc cơ bản của quy định về hộ kinh doanh như sau: Tiếp tục thừa nhận sự tồn tại của “hộ kinh doanh” là một hình thức kinh doanh, bên cạnh các loại hình doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần; đảm bảo sự đa dạng hình thức kinh doanh, trao thêm quyền cho nhà đầu tư lựa chọn hình thức kinh doanh phù hợp; không ép buộc hành chính hộ kinh doanh phải chuyển thành doanh nghiệp hoặc xóa bỏ hình thức hộ kinh doanh.

Quy định rõ ràng địa vị pháp lý và trách nhiệm dân sự của hộ kinh doanh phù hợp với quy định của Bộ luật dân sự (hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên gia đình đăng ký); bãi bỏ hạn chế của quy định hiện hành đối với hộ kinh doanh (như: chỉ được sử dụng dưới 10 lao động); bổ sung quy định về chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp nhằm khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành công ty.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Trình bày thẩm tra dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến nhất trí với dự thảo Luật bổ sung một chương mới quy định về hộ kinh doanh, khẳng định địa vị pháp lý, nâng cao năng lực quản trị của chủ thể này khi tham gia vào thị trường, tạo điều kiện hỗ trợ hộ kinh doanh tiếp cận và thực hiện đầy đủ chính sách của Nhà nước.

Đặc biệt, dự thảo luật bổ sung về hộ kinh doanh với nguyên tắc thừa nhận sự tồn tại của hộ kinh doanh là hình thức kinh doanh, trao thêm quyền cho nhà đầu tư lựa chọn hình thức kinh doanh phù hợp, không ép buộc hộ kinh doanh phải chuyển thành doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nêu quan điểm trong báo báo cáo thẩm tra dự án luật, ông Vũ Hồng Thanh - chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội - cho rằng việc hoàn thiện khung khổ pháp lý đối với hộ kinh doanh là cần thiết, song việc đưa hộ kinh doanh vào dự thảo luật là một vấn đề lớn, phạm vi rất rộng, cần đánh giá kỹ tác động, lấy ý kiến rộng rãi của đối tượng chịu tác động (hộ kinh doanh).

Cũng tại buổi thảo luận tại tổ, ủy viên thường trực Uỷ ban Kinh tế Quốc hội Đỗ Văn Sinh (Quảng Trị) cho rằng hộ kinh doanh là thành phần kinh tế quan trọng với 5 triệu hộ. Tuy nhiên, chỉ có 1,4 triệu nộp thuế còn lại là đóng thuế khoán, dẫn tới sự thiếu minh bạch hoặc thậm chí là hộ kinh doanh phải bỏ tiền thuế khoán nhiều hơn mà nhà nước vẫn không thu được.

"Chi phí không chính thức nhiều nhưng địa vị pháp lý lại không cao, nên quan điểm tôi là cần có đạo luật riêng về hộ kinh doanh. Trước hết cần ban hành nghị định riêng về hộ kinh doanh, xác định địa vị pháp lý, điều kiện kinh doanh, cơ chế hỗ trợ, quản trị kế toán theo hướng tinh gọn, nhẹ nhàng" - ông Sinh nói.

Cùng chung quan điểm, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) cho rằng, hộ kinh doanh là thành phần kinh tế có vai trò rất quan trọng. Nếu đưa hộ kinh doanh vào Luật thì rất khó, còn nếu không quản lý thì cũng không được. Do đó, với đặc thù nhỏ lẻ của hộ kinh doanh cần có một luật riêng để tính toán về quản lý, tổ chức kinh doanh thế nào, cũng như thuế, hệ thống sổ sách kế toán ra sao....thì sẽ phù hợp hơn.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đề nghị phải làm rõ việc đưa hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp thì có có gì tốt, có gì không tốt đối với bản thân các hộ kinh doanh và công tác quản lý nhà nước.

Còn theo đại biểu Nguyễn Quốc Bình (Hà Nội) cho rằng, không nên đưa vào Luật Doanh nghiệp vì không thuộc phạm vi điều chỉnh. Theo đó, cần có một nghị định về hộ kinh doanh và sau đó tính tới việc ban hành Luật về hộ kinh doanh gia đình. Còn trường hợp đưa vào thì phải đổi luật là "Luật Doanh nghiệp và hộ kinh doanh".

PV