Theo số liệu công bố của Tổng cục thống kê ngày 29/09, một số địa phương thực hiện tăng học phí theo lộ trình của Nghị định số 81/2021/NĐ-CP, giá gạo, xăng dầu, gas trong nước tăng theo giá thế giới, giá thuê nhà ở tăng là những nguyên nhân chính làm cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 09/2023 tăng 1,08% so với tháng trước.

Trong các nhóm hàng tăng giá, nhóm giao thông tăng tới 1,21%, tác động làm CPI chung tăng 0,12 điểm phần trăm. Các đợt điều chỉnh giá xăng dầu trong nước vào ngày 05/09/2023, 11/09/2023 và 21/09/2023 làm cho giá xăng tăng 3,54%; giá dầu diezen tăng 5,96%..., ảnh hưởng tới tốc độ tăng giá của nhóm hàng này.

Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng cũng tăng giá tới 1,12%, chủ yếu do giá gas trong nước điều chỉnh tăng theo giá thế giới. Giá nhà ở thuê tăng, giá nước, giá điện sinh hoạt tăng cũng làm nhóm hàng này tăng giá.

Trong khi đó, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,73%, tác động làm CPI chung tăng 0,24 điểm phần trăm; nhóm may mặc, mũ nón, giày dép tăng 0,19%; nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,17%; nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,12%; nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,11%; Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng +0,06%; Nhóm giao thông tăng +1,21%; Hàng hóa và dịch vụ khác tăng +0,17%.

Trong đó tháng 09/2023, nhóm giáo dục mới là nhóm có chỉ số giá tăng cao nhất, lên tới 8,06% so với tháng trước. Trong đó, dịch vụ giáo dục tăng 8,99%, do một số địa phương thực hiện tăng học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông trên địa bàn theo nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.

Một số trường đại học công lập, dân lập, tư thục cũng tăng học phí năm học 2023-2024 để đảm bảo thu chi thường xuyên.

Ở góc độ khác, Tổng cục Thống kê cho biết, lạm phát cơ bản tháng 08/2023 tăng 0,26% so với tháng trước, tăng 3,8% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 09 tháng năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,49% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức tăng CPI bình quân chung (tăng 3,16%).

Nguyên nhân chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước 9 tháng năm 2023 giảm 15,26% so với cùng kỳ năm trước, giá dầu hỏa giảm 11,26%, giá gas giảm 10,21%. Đây là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.

Trong khi đó, chỉ số giá vàng tháng 09/2023 tăng 0,94% so với tháng trước; tăng 4,91% so với tháng 12/2022; tăng 7,83% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 9 tháng năm 2023 tăng 2,22% so với cùng kỳ năm trước.

Chỉ số giá USD tháng 09/2023 tăng 1,53% so với tháng trước; tăng 0,35% so với tháng 12/2022; tăng 2,43% so với cùng kỳ năm trước; bình quân 9 tháng năm 2023 tăng 2,29% so với cùng kỳ năm trước.

Tổng cục Thống kê cho rằng, so với cùng kỳ năm trước, chỉ số giá tiêu dùng các tháng đầu năm có xu hướng giảm và từ tháng Bảy theo xu hướng tăng dần trở lại. Trong 9 tháng năm 2023, CPI tháng Một tăng cao nhất với 4,89%, sau đó giảm dần đến tháng Sáu mức tăng chỉ còn 2%, tháng Bảy tăng ở mức 2,06%, tháng Tám tăng 2,96%, sang tháng Chín lên mức tăng 3,66%...

Minh Đức