Khởi động cao tốc TP. HCM - Mộc Bài (Ảnh minh họa)

Phù hợp quy hoạch

“Theo quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 01/3/2016 và Quy hoạch điều chỉnh phát triển giao thông vận tải TP. HCM đến năm 2020 và tầm nhìn sau năm 2020, được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 568/QĐ-TTg ngày 08/4/2013, đường cao tốc TP. HCM - Mộc Bài có chiều dài khoảng 55 km, quy mô 6 - 8 làn xe. Chủ trương đầu tư dự án là phù hợp với các quy hoạch phát triển mạng đường cao tốc Việt Nam và giao thông vận tải TP. HCM đến năm 2020 và tầm nhìn sau năm 2020 đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt”, Bộ Tài chính nêu.

Theo Bộ Tài chính, đề xuất nghiên cứu thực hiện dự án theo hình thức PPP là phù hợp với lĩnh vực đầu tư công trình kết cấu hạ tầng giao thông vận tải quy định tại Điều 4 Nghị định số 15/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ về đầu tư theo hình thức đối tác công - tư.

Bên cạnh đó, theo báo cáo của đơn vị tư vấn, trên cơ sở hiệp định tài chính giữa Việt Nam và Hàn Quốc năm 2014, sau khi thực hiện đấu thầu, Công ty Dasan Consultants (Hàn Quốc) được giao nhiệm vụ thực hiện nghiên cứu tiền khả thi, đề xuất thực hiện đầu tư xây dựng dự án theo hình thức đầu tư đối tác công tư - PPP (hình thức hợp đồng BTL: Xây dựng - Chuyển giao - Thuê dịch vụ) kết hợp với vốn ODA. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị Bộ GTVT yêu cầu đơn vị tư vấn rà soát, bổ sung đầy đủ các nội dung chính cần thiết trong báo cáo đề xuất đảm bảo phù hợp với các quy định.

Cụ thể: Sự cần thiết đầu tư và các điều kiện thực hiện đầu tư xây dựng; lợi thế của việc thực hiện theo hình thức PPP so với các loại hình đầu tư khác; nhu cầu sử dụng đất và tài nguyên; dự kiến tiến độ, thời hạn thực hiện dự án, phương án tổ chức quản lý, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ; phân tích sơ bộ phương án tài chính của dự án; phương án huy động vốn vay, xác định sơ bộ hiệu quả kinh tế - xã hội; dự kiến sơ bộ rủi ro trong quá trình thực hiện dự án và phân chia rủi ro giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và đầu tư.

Ngoài ra, đề nghị bổ sung các nội dung cơ bản của hiệp định tài chính, văn bản pháp lý thỏa thuận bổ sung các nội dung cơ bản của hiệp định tài chính, văn bản pháp lý thỏa thuận giữa Chính phủ Việt Nam và Hàn Quốc trong khuôn khổ hợp tác của dự án Đối tác trao đổi kinh nghiệm phát triển lĩnh vực giao thông vận tải để thuyết minh làm rõ cơ sở pháp lý của việc triển khai lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của dự án.

Lựa chọn phương án

Cao tốc TP. HCM - Mộc Bài, dự kiến sử dụng khoảng 132 ha đất, trong đó đất nông nghiệp 92 ha (riêng đất trồng lúa 72 ha). Do đó, Bộ Tài chính đề nghị đơn vị tư vấn căn cứ vào diện tích đất chiếm dụng theo quy hoạch và thực hiện khảo sát hiện trạng hướng tuyến để đề xuất sơ bộ các giải pháp thu hồi triển khai dự án theo tiến độ dự kiến.

“Đồng thời, dự án được triển khai và thực hiện thu hồi trên 2 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương (TP. HCM và Tây Ninh) nên phải trình Thủ tướng chính phủ quyết định khung chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định”, Bộ Tài chính nêu rõ.

Theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, để phân tích, đánh giá hiệu quả kinh tế của dự án, đơn vị tư vấn lựa chọn quy mô đầu tư tuyến cao tốc dài 58,4 km là chưa thống nhất với phạm vi nghiên cứu đề xuất ban đầu (64 km) và quy mô theo quy hoạch đã được phê duyệt (55 km).

Bộ Tài chính đề nghị: “Cần phân tích hiệu quả kinh tế trên cơ sở hiệu chỉnh số liệu về quy mô đầu tư đảm bảo tính thống nhất và phù hợp”.

Bộ Tài chính cũng lưu ý, dự án cao tốc TP. HCM - Mộc Bài đề xuất lựa chọn mô hình đầu tư kết hợp giữa BTL với vốn vay để giảm rủi ro cho nhà đầu tư tư nhân và phần vốn hỗ trợ đầu tư của Nhà nước thấp hơn các phương án khác. Vì phương án này được tư vấn lập đề xuất dự án phân tích trên cơ sở quan điểm lợi ích của nhà đầu tư, phần rủi ro thuộc về Nhà nước trong quá trình vận hành, khai thác và khả năng chi trả khoản thuê dịch vụ cố định dự kiến trong 30 năm.

Đa phần các dự án hạ tầng giao thông theo hình thức PPP những năm qua đều thực hiện theo hợp đồng BOT, BT, một số áp dụng hợp đồng BTL đang ở giai đoạn nghiên cứu, đề xuất. Do đó, Bộ GTVT cần thẩm định báo cáo đề xuất dự án của Công ty Dasan Consultants để làm rõ tính khả thi khi đầu tư cao tốc TP. HCM - Mộc Bài.

Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ GTVT là cơ quan nhà nước quản lý ngành xem xét thẩm định đề xuất dự án do đơn vị tư vấn lập theo hình thức BTL kết hợp sử dụng vốn ODA, phù hợp với các quy định hiện hành về đầu tư theo hình thức PPP, đầu tư công và các quy định khác có liên quan.

Bùi Quyền