Do đặc thù của trồng và thu hoạch nguyên liệu thuốc lá thì từ tháng 5 bắt đầu vào mùa thu hoạch. Lợi dụng điều này, một số tổ chức và các đầu nậu sẽ lợi dụng để thu mua nguyên liệu thuốc lá không rõ nguồn gốc trà trộn với nguyên liệu thuốc lá trong vùng nguyên liệu để hợp thức nguồn gốc và hóa đơn chứng từ để vận chuyển vào nội địa tiêu thụ.

Trước tình trạng buôn bán, vận chuyển trái phép nguyên liệu thuốc lá có nhiều diễn biến phức tạp trên, Đội Kiểm soát liên ngành (KSLN) 389 tỉnh Cao Bằng đã kịp thời tham mưu cho Ban chỉ đạo 389 tỉnh Cao Bằng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường phòng, chống nhập lậu thuốc lá nguyên liệu vào địa bàn tỉnh. Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Cao Bằng đã chỉ đạo các lực lượng chức năng triển khai quyết liệt các kế hoạch đấu tranh và kịp thời phát hiện, bắt giữ nhiều vụ vi phạm quy mô lớn.

Năm 2021, Ban chỉ đạo 389 Cao Bằng có văn bản 1081/CV-BCĐ ngày 12/5, chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường đấu tranh ngăn chặn vận chuyển trái phép nguyên liệu thuốc lá qua biên giới. Từ đầu năm 2021 đến hết tháng 5, lực lượng kiểm soát Hải quan đã chủ trì bắt giữ, xử lý 14 vụ với 9 đối tượng vận chuyển trái phép nguyên liệu thuốc lá trái phép từ Trung Quốc vào Việt Nam; thu giữ, xử lý gần 15 tấn tang vật vi phạm.

Thực hiện chỉ đạo của Ban chỉ đạo 389 tỉnh Cao Bằng, Đội kiểm soát liên ngành 389 thường xuyên kiểm tra, kiểm soát các phương tiện vận chuyển trên các tuyến đường trọng điểm qua địa bàn huyện Trùng Khánh. Đồng thời tăng cường phối hợp các lực lượng chức năng như Đội Kiểm soát hải quan (Cục Hải quan Cao Bằng), Đồn Biên phòng Ngọc Côn (Bộ đội Biên phòng Cao Bằng) và chính quyền các địa phương... tổ chức đấu tranh, ngăn chặn.

 Xin đơn cử một số vụ việc được lực lượng QLTT và các cơ quan chức năng phát hiện, xử lý: Mới đây nhất, Tổ công tác của Công an huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng kiểm tra xe ô tô BKS 29C-357.81 phát hiện trên thùng xe có 74 kiện thuốc lá nguyên liệu (3,4 tấn). Khoảng 2h30’ ngày 2/7, tại khu vực đường liên xã Ngọc Đào, Mã Ba, Hồng Sỹ, huyện Hà Quảng, tổ công tác của Công an huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng phát hiện xe ô tô BKS 29C-357.81 do chủ xe Lê Quốc Trung (SN 1995) và Hoàng Lê Quý (SN 1995), cùng trú tại phường Duyệt Trung, TP Cao Bằng có biểu hiện nghi vấn nên đã dừng xe kiểm tra. Tổ công tác phát hiện trên thùng xe có 74 kiện thuốc lá nguyên liệu (3,4 tấn). 

Tại thời điểm kiểm tra, Quý và Trung không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ số hàng trên. Công an huyện Hà Quảng đã đưa phương tiện và tang vật về trụ sở đơn vị. 

Tiếp đó, ngày 1/6,​ tổ công tác công an huyện Quảng Hoà đang làm nhiệm vụ tại tỉnh lộ 207, thuộc xóm Pác Cam, thị trấn Quảng Uyên, huyện Quảng Hòa phát hiện xe ô tô tải biển kiểm soát 99C - 106.91 vận chuyển 1,4 tấn thuốc lá nguyên liệu. Qua kiểm tra, lái xe không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc số hàng hoá trên. Lực lượng chức năng đã lập biên bản, tạm giữ số hàng trên để tiến hành điều tra.­­­

Ngày 31/5, tại xã Ngũ Lão, huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng, tổ công tác phòng Cảnh sát kinh tế phối hợp phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Cao Bằng tiến hành kiểm tra xe ô tô tải mang biển kiểm soát 29C - 929.07 do Lê Minh Công, sinh năm 1985, trú tại xã Phong Nậm, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng điều khiển phát hiện 20 bao nguyên liệu thuốc lá có tổng trọng lượng 440 kg.

Tổ công tác tiếp tục kiểm tra xe ô tô con biển kiểm soát 30G - 397.97 do Bùi Lê Dũng, sinh năm 1974, trú tại tổ 1, phường Đề Thám, thành phố Cao Bằng điều khiển phát hiện đang vận chuyển 550 kg nguyên liệu thuốc lá sấy khô từ huyện Trùng Khánh ra thành phố Cao Bằng để tiêu thụ.

​Cùng ngày, Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Cao Bằng phát hiện xe bán tải biển kiểm soát 11C - 053.36 đang có hành vi vứt số hàng thuốc lá nguyên liệu và nhiều bao tải khác ở ven đường. Tổ công tác đã lập biên bản và đưa toàn bộ số hàng có trọng lượng hơn 1,2 tấn thuốc lá để tiếp tục điều tra.

Ttrong  ngày 18/5 Đội QLTT số 2 (Cục QLTT Cao Bằng), phát hiện và xử lý vi phạm trong vận chuyển nguyên liệu thuốc lá không rõ nguồn gốc với khối lượng 3,6 tấn tại Cao Bằng: Kiểm tra ô tô tải mang biển kiểm soát 29C-430.01 đang dừng đỗ tại địa phận xã Ngọc Côn, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, trên khoang chứa của xe có chứa các bao tải màu xanh, có dấu hiệu nghi vấn, do ông Vi Văn Lượng sinh năm 1990 là lái xe, chủ phương tiện, thường trú tại xã Xuân Nội, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.Tại thời điểm kiểm tra, trong khoang chở hàng của xe ô tô tải có chứa 90 bao tải dứa màu xanh đựng nguyên liệu thuốc lá (tổng trọng lượng 2.025 kg).

Ông Vi Văn Lượng không xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa. Theo lời khai của ông Lượng, số hàng hóa trên xe do ông thu mua của một số người dân không rõ họ tên nhằm bán lại với mục đích kiếm lời. Đội QLTT số 2 đã ra quyết định tạm giữ toàn bộ hàng hóa vi phạm trên, lập biên bản vi phạm hành chính đối với ông Vi Văn Lượng.

Cùng ngày, Đội QLTT số 2 kiểm tra ô tô tải mang biển kiểm soát 20C - 136.74 tại địa phận xã Ngọc Khê, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng đang vận chuyển hàng hóa có dấu hiêu vi phạm. Khi Đội QLTT số 2 triển khai các biện pháp nghiệp vụ để khám phương tiện vận tải, chủ phương tiện đã bỏ chạy để lại xe chở hàng và toàn bộ số hàng.

Qua kiểm tra, phát hiện trên xe có chưa 75 bao tải dứa màu xanh đựng thuốc lá (tổng trọng lượng 1.650 kg). Đội QLTT số 2 đã tiến hành thông báo tìm chủ phương tiện và chủ sở hữu số hàng hóa trên theo quy định. Ngày 24/5/2021, ông Hoàng Văn Thăng, trú tại địa chỉ xã Ngọc Côn, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng đến trụ sở làm việc Đội QLTT số 2 nhận là chủ phương tiện vận tải cũng là chủ số tang vật bị tich thu.

Ngày 4/5, tại xã Ngọc Côn, huyện Trùng Khánh, Đội kiểm soát liên ngành 389 phối hợp với Đội Kiểm soát hải quan, Đồn Biên phòng Ngọc Côn, khám phương tiện vận tải đối với xe ô tô mang BKS 29C-18591 do Đặng Đoạn Tôn (địa chỉ: xã Quang Hưng, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng) điều khiển, phát hiện và tạm giữ 4.142 kg thuốc lá nguyên liệu không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Đội kiểm soát lien ngành lập biên bản và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định xử phạt vi hành chính 95 triệu đồng và tịch thu toàn bộ hàng hóa vi phạm, thực hiện đấu giá thanh lý nộp ngân sách nhà nước hơn 95 triệu đồng.

Trước đó, ngày 3/5, tại Tổ 10, phường Ngọc Xuân, TP Cao Bằng, Đội kiểm soát liên ngành 389 khám phương tiện vận tải đối với xe ô tô mang BKS 88A-16773 do Mông Thế Đạt (địa chỉ: phường Hòa Chung, TP Cao Bằng) điều khiển, phát hiện và tạm giữ 597 kg thuốc lá nguyên liệu không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Đội lập biên bản ra quyết định xử phạt vi hành chính 12 triệu đồng, tịch thu toàn bộ hàng vi phạm bán đấu giá thanh lý nộp ngân sách nhà nước hơn 16 triệu đồng.

Ngày 23/4, tại xóm Nà Gạch, xã Ngọc Khê, huyện Trùng Khánh, Đội kiểm soát liên ngành 389 phối hợp với Đội Kiểm soát hải quan, Đồn Biên phòng Ngọc Côn, khám phương tiện vận tải đối với xe ô tô mang BKS 11C-020.23 do Nguyễn Đình Phương (địa chỉ: xã Cổ Lũng, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên) điều khiển, phát hiện và tạm giữ 1.820 kg thuốc lá nguyên liệu không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ.

Đội lập biên bản và báo cáo Thường trực Ban chỉ đạo 389 tỉnh Cao Bằng ra quyết định xử phạt vi hành chính 60 triệu đồng, tịch thu toàn bộ hàng vi phạm bán đấu giá thanh lý nộp ngân sách nhà nước hơn 49 triệu đồng…

Để nâng cao hiệu quả đấu tranh có hiệu quả với các hành vi vi phạm liên quan đến buôn lậu, buôn bán, vận chuyển trái phép nguyên liệu thuốc lá, các lực lượng chức năng tại Cao Bằng tiếp tục tăng cường triển khai các kế hoạch đấu tranh theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo 389 tỉnh Cao Bằng.

Hiện tất cả các vụ việc liên quan đã và đang được cơ quan Công an tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý.

Hoàng Thiệp