Chưa đủ điều kiện vẫn khai thác

Mỏ đá xây dựng tại ấp 4, xã Tóc Tiên được UBND tỉnh BR-VT cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 13/GP-UBND ngày 7/4/2011 cho công ty TNHH Thương mại và Du lịch Vũng Tàu (Công ty TM&DL Vũng Tàu), khai thác với diện tích mỏ là 8ha, trữ lượng khai thác 1.453.000m3, công suất 80.000m3/năm, thời hạn khai thác là 16 năm kể từ ngày cấp phép. Tuy nhiên đến nay mặc dù chưa hoàn tất các thủ tục pháp lý liên quan, nhưng công ty TM&DL Vũng Tàu đã đưa mỏ đá này vào khai thác rầm rộ, bất chấp chính quyền và dư luận.

Lối vào mỏ đá tại ấp 4, xã Tóc Tiên, TX Phú Mỹ, tỉnh BR-VT (Ảnh: VB)

Theo báo cáo số 776/UBND-VP ngày 17/3/2020 của UBND Thị xã Phú Mỹ gửi UBND tỉnh BR-VT cho biết: Qua kiểm tra hồ sơ, hiện nay Công ty này chưa hoàn tất các hồ sơ pháp lý theo quy định của pháp luật về khoáng sản cũng như các quy định khác liên quan để đưa mỏ đi vào hoạt động, trong đó Công ty chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất.

Cụ thể ngày 7/1/2020, các đơn vị chức năng của UBND Thị xã Phú Mỹ phối hợp với UBND xã Tóc Tiên tiến hành kiểm tra mỏ đá nêu trên thì phát hiện Công ty TM&DL Vũng Tàu đang có hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Tại hiện trường có các máy móc thiết bị phục vụ cho hoạt động khai thác, 30m³ đá tảng, diện tích khai thác 6.000m², độ sâu khai thác từ 0,5m – 1m.

Ngay sau đó, UBND xã Tóc Tiên, Sở Tài nguyên và Môi trường đều có văn bản nhắc nhở yêu cầu Công ty TM&DL Vũng Tàu Chấm dứt hoạt động khai thác và bổ sung các hồ sơ pháp lý cần thiết. Tuy nhiên, công ty này vẫn tiếp tục vi phạm dẫn đến việc ngày 17/2/2020, UBND thị xã Phú Mỹ phải phối hợp với Sở TNMT, BQL rừng phòng hộ, Chi cục kiểm lâm làm việc với công ty và yêu cầu thực hiện nghiêm các văn bản trước đó.

Nhưng bất chấp yêu cầu từ cơ quan chức năng, ngày 24/2/2020 khi UBND thị xã Phú Mỹ và UBND xã Tóc Tiên kiểm tra, phát hiện Công ty TM&DL Vũng Tàu vẫn  tiếp tục khai thác khoáng sản trái phép tại mỏ đá. Hiện trường có 3 xe tải ben, 1 xe cuốc bánh xích đang cuốc đất lên các xe tải ben.

Chưa dừng lại ở đó, ngày 10/3/2020, Đoàn kiểm tra liên ngành do Sở TN-MT chủ trì (theo Quyết định số 82/QĐ-UBND ngày 10/1/2020 của UBND tỉnh), phát hiện Công ty này vẫn đang khai thác khoáng sản trái phép. Tại hiện trường có 4 xe tải ben loại 15 tấn, 1 xe cuốc bánh xích đang cuốc đất lên các xe ben.

Báo cáo mới nhất của UBND xã Tóc Tiên về tình hình khai thác trái phép của công ty TM&DL Vũng Tàu tại mỏ đá. (Ảnh: VB)

Qua các diễn biến trên, có thể thấy rõ ràng đã bị chính quyên địa phương và các đơn vị chức năng kiểm tra, lập biên bản nhắc nhở nhiều lần thậm chí ra quyết định xử phạt nhưng vì sao công ty TM&DL Vũng Tàu vẫn tiêp tục khai thác khoáng sản trái phép.?

Phạt hành chính 2 triệu đồng ... ?

Đáng ngạc nhiên là với những vi phạm như trên, công ty TM&DL Vũng Tàu chỉ bị Thanh tra Sở TN-MT ra quyết định xử phạt hành chính có 2 triệu đồng với hành vi vi phạm là “không thực hiện đăng ký đất đai lần đầu theo quy định tại điểm b  khoản 3 Điều 95 của Luật đất đai tại khu vực nông thôn được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 17 của Nghị định 91/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, nhà ở.”. 

Trong khi thực tế là công ty TM&DL Vũng Tàu đang khai thác khoáng sản trái phép, nhưng không hiểu vì sao thanh tra sở TN-MT lại chỉ ra quyết định xử phạt về lĩnh vực đất đai, và không hề có biện pháp kèm theo là yêu cầu ngưng khai thác. Vậy, chẳng những mức phạt không hề đủ để răn đe, mà còn khác nào đồng tình với việc công ty này vẫn có thể khai thác tiếp, chỉ việc bổ sung giấy tờ mà thôi. Để làm rõ vấn đề, PV có trao đổi qua điện thoại với ông Nguyễn Văn Mạo, Phó chánh thanh tra Sở TN-MT, ông Mạo cho biết, công ty TM&DL Vũng Tàu không có vi phạm liên quan đến lĩnh vực khai thác khoáng sản mà chỉ vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai, nên mức xử phạt đã là khung cao nhất ở hành vi vi phạm. Liên quan đến việc yêu cầu doanh nghiệp ngừng khai thác thì ông Mạo cho rằng Công ty TM&DL Vũng Tàu có giấy phép khai thác do tỉnh cấp nên việc khai thác là không sai.

Quyết định xử phạt hành chính 2 triệu đồng của Thanh tra Sở TN-MT và không yêu cầu doanh nghiệp ngừng khai thác. (Ảnh: VB)

Tuy nhiên theo những đối chiếu của PV thì có sự mâu thuẫn giữa Thanh tra Sở TN-MT với chính tinh thần cuộc họp của liên ngành với Công ty TM&DL Vũng Tàu ngày 17/2/2020 như đã nêu ở trên, và cũng ngược với tinh thần của công văn số 677/STNMT-KS của chính Sở TN-MT yêu cầu Công ty TM&DL Vũng Tàu chấm dứt hoạt động khai thác đá tại mỏ. Bên cạnh đó càng đi ngược với các biên bản và Công văn của chính quyền địa phương là xã Tóc Tiên và UBND thị xã Phú Mỹ.

Công văn trước đó vào ngày 14/2/2020 do Phó GĐ Sở TN-MT ký thì lại hoàn toàn khác biệt. (Ảnh: VB)

Trước tình trạng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” này dĩ nhiên là Công ty TM&DL Vũng Tàu cứ thản nhiên khai thác, gần đây nhất là ngày 10/4/2020, lực lượng chức năng thị xã Phú Mỹ và xã Tóc Tiên một lần nữa kiểm tra vẫn phát hiện công ty này khai thác ầm ĩ và ngang nhiên chở khoáng sản đi tiêu thụ.

Ngày 13/4/2020, PV đi tìm hiểu thực tế, thì vẫn thấy mỏ đá đang tiếp tục được khai thác. Như vậy động thái kiểm tra, lập biên bản của chính quyền địa phương bao gồm cả lực lượng công an là vô hiệu? Vì sao không ai có thể xử lý được những vi phạm công ty TM&DL Vũng Tàu này?

Biên bản kiểm tra mới nhất vào ngày 10/4/2020 của lực lượng chức năng Thị xã Phú Mỹ (Ảnh: VB)

Theo tìm hiểu riêng PV, tại điểm a khoản 2 điều 35 Nghị định 33/2017/NĐ-CP Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản có nêu rõ: Phạt tiền từ 20 triệu đến 30 triệu đồng cho hành vi không đăng ký ngày bắt đầu khai thác với cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép đối với trường hợp do UBND tỉnh cấp phép. Như vậy chỉ với sự hiểu biết sơ bộ của PV thì công ty TM&DL Vũng Tàu ít nhất đã vi phạm vào điều trên, tuy nhiên không hiểu sao Thanh tra Sở TN-MT lại cho rằng công ty này không vi phạm liên quan đến luật khai thác khoáng sản, và mức phạt 2 triệu đồng với hành vi coi thường pháp luật như trên thì có đủ sức răn đe, hay ngược lại đang “hợp thức hóa” sai phạm?

Công ty TM&DL Vũng Tàu vẫn đang tiếp tục khai thác tại mỏ đá - Ảnh do nhóm PV chụp ngày 13/4/2020 (Ảnh: VB)

Trong một diễn biến khác, trả lời Báo Thanh Niên ngày 10/4/2020, ông Nguyễn Văn Thắm, Chủ tịch UBND Thị xã Phú Mỹ, bức xúc cho hay Công ty TM&DL Vũng Tàu chưa được phép hoạt động mỏ nhưng vẫn triển khai hoạt động khai thác. Trước những hành vi vi phạm liên tục của công ty này, UBND Thị xã Phú Mỹ đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu rút giấy phép khai thác mỏ của Công ty TM&DL  Vũng Tàu. Rõ ràng chính quyền địa phương thì lại đang có quan điểm và động thái rất cương quyết.

Lê Vũ – Bảo Trần