Chỉ thị nêu rõ, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã và đang trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho các doanh nghiệp, giảm bớt sự phụ thuộc vào kênh tín dụng ngân hàng theo đúng chủ trương của Nhà nước và phát triển cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tín dụng ngân hàng. Tuy nhiên, thị trường phát triển nhanh đã phát sinh các rủi ro tiềm ẩn, một số hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ trong thời gian gần đây có vi phạm và một số sai phạm nghiêm trọng mang tính chất lừa đảo đã được cơ quan có thẩm quyền khởi tố. 

Từ tháng 09/2021 đến nay, Thủ tướng Chính phủ có 04 công điện chỉ đạo về việc tăng cường quản lý giám sát, thanh tra, kiểm tra thị trường chứng khoán, thị trường TPDN (Công điện số 8857/CĐ-VPCP ngày 03/12/2021, Công điện số 10/CĐ-TTg ngày 30/03/2022, Công điện số 304/CĐ-TTg ngày 070/4/2022, Công điện số 311/CĐ-TTg ngày 11/04/2022 về tăng cường quản lý, thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động thị trường TPDN và các biện pháp ổn định thị trường); Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có 03 công văn chỉ đạo các đơn vị tăng cường quản lý giám sát, kiểm tra tình hình thị trường TPDN. Ngày 18/4/2022, Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại cuộc họp về việc triển khai các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. 

Để triển khai chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính yêu cầu các đơn vị khẩn trương thực hiện các nội dung quan trọng sau đây.  

Rà soát, sửa đổi quy định liên quan đến chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp 

Bộ trưởng Bộ Tài chính yêu cầu Vụ Tài chính ngân hàng khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số  ngày 31/12/2020 của Chính phủ về chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước, chào bán TPDN ra thị trường quốc tế trình Bộ lấy ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp và trình Chính phủ trong tháng 05/2022.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẩn trương chủ trì, phối hợp trình Bộ ban hành Thông tư hướng dẫn Nghị định số 153/2020/NĐ-CP về hoạt động của các tổ chức cung cấp dịch vụ trên thị trường TPDN, bao gồm: tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán trái phiếu, tổ chức đấu thầu, bảo lãnh, đại lý phát hành trái phiếu, tổ chức đăng ký, lưu ký trái phiếu, tổ chức đại diện người sở hữu trái phiếu để quản lý chặt chẽ hoạt động của các tổ chức này, đảm bảo triển khai ngay khi Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/2020/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, hoàn thành trong tháng 07/2022.

Tăng cường quản lý, thanh tra thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Bộ Tài chính yêu cầu Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội rà soát các doanh nghiệp phát hành còn dư nợ trái phiếu riêng lẻ (tại thời điểm 31/03/2022) để đề xuất danh sách các doanh nghiệp cần kiểm tra, thanh tra gửi Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước theo các tiêu chí: Khối lượng khi phát hành và khối lượng dư nợ lớn; có số đợt phát hành nhiều, liên tục; phát hành lãi suất cao; doanh nghiệp phát hành có kết quả kinh doanh thua lỗ… hoàn thành trước ngày 03/05/2022.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chủ trì phối hợp khẩn trương kiểm tra giám sát tình hình phát hành, giao dịch, cung cấp dịch vụ về TPDN tại các công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ, các doanh nghiệp phát hành lớn, báo cáo Lãnh đạo Bộ Tài chính, hoàn thành trước ngày 10/05/2022.

Giám sát chặt chẽ hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có văn bản chỉ đạo các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ chào bán trái phiếu, đấu thầu, bảo lãnh, đại lý phát hành trái phiếu, đăng ký, lưu ký trái phiếu chấn chỉnh hoạt động cung cấp dịch vụ về TPDN riêng lẻ trước ngày 28/04/2022, bao gồm các nội dung chính sau:

Đối với các tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán trái phiếu: Rà soát chặt chẽ, bảo đảm doanh nghiệp phát hành đáp ứng đầy đủ các điều kiện chào bán và hồ sơ chào bán trái phiếu theo quy định tại Nghị định 153/2020/NĐ-CP và pháp luật chứng khoán, chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc rà soát của mình.

Đối với các tổ chức đấu thầu, bảo lãnh, đại lý phát hành trái phiếu: Tuân thủ các quy định tại Nghị định 153/2020/NĐ-CP và hợp đồng cung cấp dịch vụ ký với doanh nghiệp phát hành, công bố đầy đủ, chính xác thông tin của doanh nghiệp phát hành, trái phiếu phát hành cho nhà đầu tư theo phương án phát hành, bản công bố thông tin chào bán trái phiếu đã được phê duyệt…

Đối với các tổ chức đăng ký, lưu ký trái phiếu: Rà soát toàn bộ các TPDN đang được đăng ký, lưu ký về khối lượng trái phiếu đăng ký, lưu ký, tình hình thanh toán gốc, lãi, số lượng và loại hình nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu tính đến thời điểm 15/04/2022, báo cáo về Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội trước ngày 30/04/2022.

Lê Pháp (t/h)