Nhà khoa học Andrew Rambaut - người nghiên cứu sự tiến hóa của virus tại Đại học Edinburgh, Vương quốc Anh thông tin: "Tôi nghĩ rằng không thể tránh khỏi việc chúng ta tiếp tục chứng kiến các biến thể mới với các mức độ né tránh miễn dịch khác nhau. Chúng có thể xuất hiện từ bất cứ nơi nào có sự lan truyền rộng rãi".

Hiện không có cách nào để biết chắc chắn khi nào một biến thể sẽ trở nên thống trị hoặc liệu nó có ở mức trạng thái của một "biến thể đáng quan tâm" hay không. "Biến thể đáng quan tâm" có nghĩa là có những dấu hiệu cho thấy biến thể đó có những đặc tính mới đáng lo ngại, chẳng hạn như lây lan nhanh hơn, gây ra bệnh nặng hơn hoặc né tránh các phản ứng miễn dịch; là loại virus không thể đoán trước được.

Hiện, các nhà nghiên cứu đã theo dõi một loạt các biến thể phụ có liên quan đang tranh giành sự thống trị của biến thể Delta và Omicron. Dòng BA.1 Omicron ban đầu đang được thay thế bằng dòng khác, được gọi là BA.2. Dòng này, mặc dù có thể dễ truyền hơn BA.1, tuy nhiên lại dường như không phải là một thay đổi lớn so với dòng ban đầu đã quét qua nhiều quốc gia vào đầu năm nay.

Tuy nhiên, hiện thế giới đã không theo dõi quá trình lây nhiễm virus chặt chẽ như trước đây và kết quả là các nhà khoa học bị bỏ lỡ thông tin. Đơn cử, tại Anh xét nghiệm Covid-19 đã giảm, một phần do biến thể Omicron có xu hướng gây ra bệnh tương đối nhẹ. Với một căn bệnh nhẹ, mọi người ít có xu hướng đi xét nghiệm hơn và các chính phủ cũng trở nên ít chủ động hơn trong việc khuyến khích các xét nghiệm.

Nhà định dạng sinh học Andrew Page tại Viện Quadram ở Norwich, Anh nhận định, trong tương lai, có thể mất nhiều tuần hơn nữa để nhận ra một biến thể mới đáng quan tâm đang xuất hiện. Không có cách nào mà chúng tôi có thể theo kịp tốc độ mà virus đã đạt được cho đến nay.

Omicron ít có khả năng gây ra bệnh nặng hơn so với các biến thể được quan tâm trước đó - một tính năng đã giúp kiềm chế tác động của sự lây lan tràn lan của biến thể. Mặc dù điều đó làm dấy lên suy đoán rằng virus có thể tiến hóa thành một chủng gây bệnh nhẹ hơn, nhưng con đường tiến hóa của SARS-CoV-2 vẫn chưa rõ ràng, ông Rambaut phân tích.

Cho đến nay, các biến thể mới cần quan tâm đã không phát triển từ biến thể ưu thế trước đó. Thay vào đó, chúng xuất hiện từ các dòng họ riêng biệt. Không có gì đảm bảo rằng, biến thể ưu thế tiếp theo sẽ nảy mầm từ "nhánh" Omicron của "cây" họ SARS-CoV-2. "Có khả năng một biến thể sau này trở lại dòng dõi Delta hoặc Alpha, với khả năng né tránh miễn dịch đủ để quét sạch Omicron", ông Rambaut nói.

Các nhà nghiên cứu cũng vẫn chưa biết mức độ nhẹ tương đối của Omicron là do sự phổ biến của khả năng miễn dịch chống lại SARS-CoV-2, hay là các đặc tính nội tại của chính virus. Khi ngày càng có nhiều dân số trên thế giới tiêm vaccine, bị nhiễm bệnh hoặc cả hai, khả năng miễn dịch sẽ tăng lên và do đó, có khả năng phục hồi chống lại các triệu chứng Covid-19 nghiêm trọng.

Nhưng có một số khác biệt trong cách Omicron hoạt động so với các biến thể trước đó - nhà miễn dịch học Wendy Burgers tại Đại học Cape Town ở Nam Phi lưu ý.

Một số nghiên cứu trên động vật phát hiện, Omicron ít có khả năng ảnh hưởng đến phổi hơn so với các biến thể trước đó. "Liệu biến thể đột biến tiếp theo có các đặc tính khác nhau không? Tôi không nghĩ có bất kỳ đảm bảo nào những khác biệt nội tại đó có thể không tồi tệ hơn. Đây là loại virus không thể đoán trước được. Và tôi sợ điều đó", bà Burgers đưa thông tin từ góc độ khoa học.

Nguồn Bộ Y tế