Biến động tỷ giá thời gian qua cùng với những tuyên bố của NHNN về việc không điều chỉnh tỷ giá - đã khiến thị trường tiền tệ lo ngại VND mất giá.

Dòng ngoại tệ chảy về…

Lý giải cho việc tỷ giá USD tăng từ đầu năm đến nay, các chuyên gia kinh tế cho rằng, đó là dấu hiệu vui cho thấy nền kinh tế thế giới đang hồi phục. Dấu hiệu đầu tiên do kinh tế Mỹ mạnh thêm, kéo theo USD tăng giá so với hầu hết các tài sản trên thế giới. Nếu như năm 2008, 1 euro đổi trên 1,6 USD, thì bây giờ gần như đổi ngang.

Kinh tế thế giới hồi phục kéo theo kinh tế trong nước khởi sắc. Nền sản xuất, công nghiệp phục hồi nên đẩy cầu NK nguyên liệu tăng theo. Trong khi đó, chỉ 2 tháng đầu năm, dù thời gian nghỉ Tết kéo dài tới 2 tuần nhưng thâm hụt thương mại tới 1,2 tỷ USD.

Ông Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ Quốc gia cho biết: Nếu sắp tới, Mỹ tăng lãi suất thì giá trị USD còn tăng tiếp, có thể giá trị đồng euro còn nằm dưới đồng USD. Vì thế, sức ép với tỷ giá hối đoái năm nay là có thật. Tuy nhiên, năm 2015, luồng ngoại tệ vào so với ngoại tệ ra ở dự kiến luôn ở chiều hướng tích cực, bởi vậy, dù có nhấp nhổm ở một vài đợt sóng thì xét tổng thể, tỷ giá vẫn trong xu hướng ổn định.

Thực tế, trong những năm trở lại đây, dòng ngoại tệ chảy về Việt Nam là rất lớn, qua dòng vốn FDI, FII bên cạnh nguồn kiều hối khá dồi dào. Dòng ngoại tệ này đã góp phần lớn tạo ra cán cân thanh toán tổng thể dương trong thời gian khá dài, bù đắp phần nào sự chênh lệch lạm phát và chất lượng USD và VND.

Đây là sự thuận lợi lớn để NHNN hoạch định chiến lược dài hơi trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định giá trị đồng tiền. Tuy nhiên, lâu nay, mối quan hệ giữa USD và VND còn bị tác động bởi tâm lý lạm phát. Hễ chênh lệch lạm phát thực 1% thì tâm lý dềnh lên 2% - 3%. Bằng chứng là trong dịp Tết vừa rồi, lạm phát xuống thấp chưa từng có trong "lịch sử Tết Việt Nam”, giá cả lại còn tăng trưởng âm. Điều đó chứng tỏ cầu tiêu dùng chưa phục hồi rõ rệt.

Bởi vậy, theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, biến động tỷ giá thời gian qua không đáng lo ngại, thậm chí cán cân thanh toán tổng thể năm 2015 có thể dương trên dưới 5 tỷ USD. Vì thế, việc điều chỉnh tăng thêm biên độ tỷ giá, phá giá đồng tiền để hỗ trợ XK thời điểm này là chưa cần thiết.

Vẫn "neo” tỷ giá

Trong khi tỷ giá USD tăng rất nhiều quốc gia đã phá giá đồng nội tệ nhằm hỗ trợ XK. Trong đó, có những nước rất lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc đã phá giá đồng nội tệ để hỗ trợ XK, kích thích tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, Việt Nam chưa cần đến biện pháp phá giá VND bởi, các yếu tố trên thị trường gần đây chưa đủ sức để biện minh cho việc phải phá giá tiền đồng lúc này. NHNN cho biết, trong điều hành và kiểm soát tỷ giá của năm 2015 thì hiện vẫn còn 1% room biên độ tỷ giá nên vẫn còn biên độ để điều chỉnh khi cần thiết. Nhưng cung - cầu ngoại tệ trên thị trường vẫn chưa cho thấy dấu hiệu mất cân đối.

Trước ý kiến của NHNN, nhiều DN XK tỏ ra lo lắng cho rằng, việc này sẽ ảnh hưởng đến các DN XK trong nước, nhất là với các DN XK có NK nguyên liệu được trả bằng euro, nhưng bán hàng thanh toán bằng USD. Hiện USD đang tăng mạnh so với euro, nếu tiền đồng tiếp tục được "neo”, thì tỷ giá sẽ tăng lên so với euro. Vì thế, những nhà NK nguyên liệu trả bằng euro, nhưng bán hàng thanh toán bằng USD sẽ bị thiệt hại.

Có ý kiến cho rằng, NHNN nên điều chỉnh tăng tỷ giá 1%. Song, theo tính toán của các chuyên gia, nếu phá giá 1% có thể kích thích tăng XK trong nước khoảng 0,2%, nhưng với Việt Nam, cơ cấu DN XK của Việt Nam vẫn chủ yếu thuộc về khối DN FDI, chiếm 70% nên nếu phá giá VND thì chưa chắc đã hỗ trợ được XK.

Hoàng Hà