Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong tháng 8-2018, xuất khẩu gạo tăng 36,5% về lượng và tăng 33,8% về kim ngạch so với tháng 7, đạt 606.500 tấn gạo, tương đương 296,66 triệu USD. So với cùng kỳ tháng 8-2017 lại giảm 7,8% về lượng nhưng tăng nhẹ 3,8% về kim ngạch.

Tính chung trong 8 tháng đầu năm 2018, cả nước xuất khẩu 4,53 triệu tấn gạo, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm ngoái, thu về 2,29 tỷ USD, tăng 26,5%.

Cụ thể, giá gạo xuất khẩu trung bình trong tháng 8-2018 đạt 489,1 USD/tấn, giảm 2% so với tháng 7-2018 nhưng tăng 12,6% so với tháng 8/2017. Giá trung bình trong 8 tháng đầu năm đạt 504,4 USD/tấn, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trung Quốc tiếp tục là thị trường dẫn đầu về tiêu thụ gạo của Việt Nam đạt 1,02 triệu tấn, tương đương 529,88 triệu USD chiếm 22,4% trong tổng lượng gạo xuất khẩu của cả nước và chiếm 23,2% trong tổng kim ngạch. Giá gạo xuất sang Trung Quốc tăng 16%, đạt trung bình 521,2 USD/tấn.

Tiếp theo đó là thị trường Indonesia, trong tháng 8 sản lượng đạt đạt 766 tấn, tương đương 458.876 USD, giảm mạnh so với tháng trước đó.

Tuy nhiên, tính chung trong 8 tháng đầu năm thì đã tăng gấp 50,2 lần về lượng và tăng gấp 67,1 lần về kim ngạch so với cùng kỳ, đạt 770.812 tấn, tương đương 361,88 triệu USD, chiếm 17% trong tổng lượng và chiếm 15,8% trong tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước.

Philippines là thị trường lớn thứ 3, chiếm 13,5% trong tổng lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam và chiếm 12,2% trong tổng kim ngạch, đạt 610.101 tấn, tương đương 280 triệu USD, tăng 44,7% về lượng và tăng 67,4% về kim ngạch so với cùng kỳ.

Giá xuất khẩu đạt 458,9 USD/tấn, tăng 15,7%. Tính riêng tháng 8-2018 xuất khẩu sang Philippines tăng mạnh 102,6% về lượng và tăng 86,7% so với tháng 7-2018, đạt 151.290 tấn, tương đương 62,87 triệu USD.

Cục Chế biến và và phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) dự báo, xuất khẩu gạo Việt Nam từ nay đến cuối năm sẽ tăng do nhu cầu nhập khẩu của thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc, Philippines, Indonesia, Iraq và các nước châu Phi tăng lên.

Philippines có nhu cầu nhập khẩu thêm 500.000 – 800.000 tấn từ này đến cuối năm để bổ sung kho dự trữ đang cạn kiệt và ổn định giá gạo trong nước; Hàn Quốc cũng sẽ mở thầu mua thêm 92.783 tấn gạo lứt hạt trung và dài vào ngày 3/9/2018, giao hàng từ 30/11 đến 31/12/2018.

Ngoài ra, sản lượng lúa của Campuchia sụt giảm đáng kể do ảnh hưởng của lũ lụt liên tiếp từ cuối tháng 7 vừa qua có thể khiến xuất khẩu gạo của Campuchia trong các tháng tới giảm sút. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cao cấp của Việt Nam tiếp cận các thị trường nhập khẩu truyền thống của Campuchia như Trung Quốc, châu Âu để cung cấp nguồn thay thế.

Đáng chú ý, việc Chính phủ vừa thông qua Nghị định 107/2018/NĐ-CP về xuất khẩu gạo (có hiệu lực từ ngày 1/10/2018) thay thế cho Nghị định 109/2010/NĐ-CP sẽ tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ mở rộng thị trường mà không cần ủy thác qua doanh nghiệp khác, đẩy mạnh xuất khẩu các loại gạo cao cấp, gạo đặc sản đang có nhu cầu tiêu thụ lớn từ các thị trường như Trung Quốc, châu Âu, châu Phi, Iraq, Cu Ba, các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất.

Ngọc Linh