Theo đó, toàn ngành hải quan đã tập trung điều tra, xử lý với kết quả: tổng số tiền phạt, thu nộp ngân sách nhà nước lên tới 38,014 tỷ đồng, tăng 27,27% so với năm 2021; khởi tố, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố hình sự 27 vụ, tăng 35% so với năm 2021.

Tổng Cục Hải quan cho biết, từ ngày 15/12/2021 đến ngày 15/2/2022 do ngành hải quan chủ trì và phối hợp bắt giữ, xử lý lên tới 2.733 vụ vi phạm pháp luật hải quan, tăng 29,04% so với năm 2021. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.230 tỷ đồng, tăng mạnh 57,39% so với năm 2021.

Các mặt hàng vi phạm pháp luật hải quan đa dạng như: mặt hàng tiêu dùng (đường cát, nước ngọt, bánh kẹo, rượu, bia, thuốc lá điếu, điện thoại di động, giày dép, túi xách quần áo, đồ chơi trẻ em, mỹ phẩm, ngoại tệ,…); các mặt hàng cấm (ma túy tổng hợp, ma túy đá, heroin, thuốc phiện, cocain, cần sa, cá thể rùa, cá thể tê tê, vảy tê tê, ngà voi, máy móc thiết bị qua sử dụng); các mặt hàng y tế phục vụ chống dịch Covid-19...

Cũng theo Tổng Cục Hải quan, phương thức hoạt động chủ yếu là khai sai tên hàng, mã hàng, lợi dụng loại hình quá cảnh, tạm nhập tái xuất, chuyển phát nhanh, thương mại điện tử, kho ngoại quan,... để buôn lậu, vận chuyển hàng cấm, gian lận thương mại.

Bên cạnh đó, lợi dụng các loại hình tạm nhập tái xuất, vận chuyển độc lập, vận chuyển kết hợp để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới đặc biện tại một số Cục Hải quan như Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng; Vũng Tàu....

Đáng lưu ý, thời gian qua, do dịch bệnh Covid-19 kéo dài, bùng phát nhanh trên phạm vi cả nước, nhất là Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, miền Trung dẫn đến nhu cầu về thiết bị y tế, bộ kit test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2, thuốc chữa bệnh Covid-19 trong nước tăng cao.

Các đối tượng lợi dụng các đường mòn, lối mở biên giới, trà trộn vào hàng hóa, cất giấu trong hành lý, lợi dụng vận chuyển hàng hóa, hành khách đường hàng không… để vận chuyển trái phép vào Việt Nam, bị cơ quan Hải quan phát hiện, bắt giữ và xử lý.

Ngoài ra, tình hình vận chuyển trái phép các chất ma túy từ nước ngoài qua địa bàn các cục hải quan tỉnh, thành phố diễn biến khá phức tạp. Qua các vụ phát hiện và bắt giữ của các lực lượng chức năng cho thấy, tội phạm ma túy trong và ngoài nước câu kết chặt chẽ với nhau, hình thành đường dây, tổ chức tội phạm xuyên quốc gia, hoạt động với phương thức che giấu nhân thân và ngụy trang tinh vi, thủ đoạn vận chuyển ngày càng manh động, mang tính liều lĩnh.

Lực lượng Hải quan phát hiện, bắt giữ nhiều vụ vận chuyển trái phép cần sa và ma túy tổng hợp MDMA (thuốc lắc) với quy mô, số lượng lớn từ một số quốc gia châu Âu dưới hình thức quà biếu phi mậu dịch thông qua đường hàng không, bưu điện, chuyển phát nhanh vào Việt Nam và xuất ma túy tổng hợp methamphetamine trái phép sang Hồng Kông.

Đặc biệt, từ đầu năm 2022 đến nay, các lực lượng chức năng phát hiện và bắt giữ nhiều vụ vận chuyển trái phép ma túy tổng hợp methamphetamine, heroin lớn từ Myanmar, Lào, Campuchia xâm nhập qua các cửa khẩu đường bộ chuyển về TP. Hồ Chí Minh. Sau đó, tập kết xuất sang Đài Loan, Philippines bằng đường biển. Đây là hiện tượng đáng báo động.

"Qua công tác điều tra cho thấy, thời gian tới tiềm ẩn nhiều nguy cơ tội phạm ma túy có yếu tố nước ngoài lợi dụng tuyến cảng biển, tuyến hàng không để vận chuyển trái phép chất ma túy từ nước ngoài vào Việt Nam, một phần để sử dụng trong nước, phần lớn để trung chuyển sang nước thứ ba", Tổng cục Hải quan nêu thực tế.

Trên tuyến cảng biển, các tổ chức tội phạm lựa chọn các doanh nghiệp chưa từng vi phạm pháp luật về hải quan để ủy thác xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài. Theo đó, ma túy được chúng ngụy trang tinh vi trong các container hàng nguyên liệu sản xuất như hạt nhựa, nhựa tái sinh… được miễn kiểm tra thực tế (luồng xanh, luồng vàng).

Không chỉ đấu tranh khốc liệt trên mặt trận phòng chống ma túy, mới đây lực lượng chức năng Hải quan còn  phát hiện, ngăn chặn kịp thời 25 container tinh quặng có chất phóng xạ. Nghi vấn lô hàng 25 container tinh quặng Monazite do Công ty Đầu tư và Xuất nhập khẩu Trung Việt, địa chỉ Quy Nhơn, Bình Định mở tờ khai nhập khẩu từ Nga vào Cảng Quy Nhơn - Bình Định có dấu hiệu nhập khẩu hàng hóa có chất phóng xạ không đúng giấy phép, Trực ban cơ quan Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Bình Định phối hợp các đơn vị liên quan thực hiện giám định. Kết quả, 25 container tinh quặng Monazite có chất phóng xạ Urani và Thori không đúng giấy phép, nhập khẩu.

Theo đó, căn cứ kết quả phân tích thành phần chất phóng xạ, Tổng cục Hải quan đã báo cáo Bộ Tài chính trao đổi, xin ý kiến các cơ quan có liên quan và chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Quy Nhơn: Xử lý vi phạm đối với doanh nghiệp về hành vi “Nhập khẩu vật liệu phóng xạ không đúng các thông số kỹ thuật ghi trong giấy phép”; đồng thời áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc tái xuất toàn bộ lô hàng trong thời hạn 10 ngày. Đến thời điểm hiện tại, dưới sự giám sát, đôn đốc của Trực ban cơ quan Tổng cục Hải quan, toàn bộ lô hàng 25 container chứa chất phóng xạ đã bị tái xuất khỏi lãnh thổ Việt Nam.

Hải Minh