Mô hình Khu đô thị Việt Hưng
Ba bị cáo bị truy tố trong vụ án này gồm: Nguyễn Quốc Xương (sinh năm 1958, nguyên Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần vật liệu xây dựng và xuất nhập khẩu Hồng Hà (Công ty Hồng Hà), Nguyễn Đức Thắng (sinh năm 1950, trú tại Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội), Nguyễn Đức Lợi (sinh năm 1955, em trai bị cáo Thắng, nguyên Tổng giám đốc Công ty Cổ phần phát triển kinh tế Hà Nội (Công ty Hà Nội).
Cả 3 bị cáo trên đều bị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 139, khoản 4, điểm b – Bộ luật Hình sự năm 1999.
Tại phiên tòa sáng nay, Hội đồng xét xử đã triệu tập tổng số 152 bị hại và một số tổ chức, cá nhân có liên quan, nguyên đơn dân sự, người bào chữa… Bị cáo Nguyễn Quốc Xương được Hội đồng xét xử cho phép xét xử vắng mặt do mắc bệnh nặng, bị liệt nửa người.
Theo cáo trạng, dự án đầu tư xây dựng nhà ở phục vụ giãn dân phố cổ tại Khu đô thị mới Việt Hưng thuộc “Đề án giãn dân phố cổ” do UBND quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) cùng các đơn vị chức năng tư vấn soạn thảo.
Ngày 14/6/2000, UBND thành phố Hà Nội giao UBND quận Hoàn Kiếm làm chủ đầu tư dự án giãn dân phố cổ tại khu đô thị Việt Hưng, quận Long Biên, Hà Nội trên cơ sở huy động các nguồn vốn ứng trước để thực hiện.
Sau đó, doanh nghiệp thực hiện dự án sẽ thu hồi vốn khi bán nhà cho người dân. Theo dự tính, tổng số vốn để thực hiện dự án giai đoạn 1 khoảng 4.000 tỷ đồng.
Thông qua các mối quan hệ xã hội, Nguyễn Đức Thắng đã tiếp thị và môi giới cho Công ty Hà Nội do Nguyễn Đức Lợi (em trai Thắng làm Tổng giám đốc) và Công ty Hồng Hà do Trần Ứng Thanh là Tổng giám đốc với UBND quận Hoàn Kiếm để được thực hiện dự án trên.
Trên cơ sở đó, ngày 23/8/2010, UBND quận Hoàn Kiếm ban hành quyết định giao cho Công ty Hồng Hà thu xếp nguồn vốn và chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở phục vụ giãn dân phố cổ.
Cùng ngày 23/8/2010, UBND quận Hoàn Kiếm cũng ra Công văn số 592 chấp thuận đề nghị của Công ty Hồng Hà xin được hưởng một số ưu đãi trong dự án. Cụ thể là Công ty được mua 50 căn hộ chung cư cao tầng để cải thiện điều kiện ăn, ở của cán bộ công nhân viên.
Ngoài ra, công văn cũng đồng ý về mặt nguyên tắc cho Công ty được sử dụng kinh doanh 15% căn hộ trên tổng dự án mà Công ty Hồng Hà đầu tư toàn bộ vốn để xây dựng nhà ở phục vụ giãn dân phố cổ.
Như vậy, bằng 2 văn bản nêu trên, UBND quận Hoàn Kiếm mới chỉ chấp thuận về mặt chủ trương, trách nhiệm công việc và những quyền lợi mà Công ty Hồng Hà sẽ được hưởng trong tương lai.
Bởi thời điểm đó, dự án này chưa được UBND thành phố phê duyệt quy hoạch chi tiết, UBND quận Hoàn Kiếm cũng chưa triển khai thiết kế xây dựng và chưa ký kết hợp đồng thực hiện dự án với Công ty Hồng Hà.
Công ty Hồng Hà chưa nhận khu đất trên thực tế, chưa triển khai thực hiện dự án theo các bước quy định nhưng đã ký hợp đồng bán căn hộ, ký hợp đồng góp vốn, nhận đặt cọc với khách hàng (thực chất là bán căn hộ).
Do đó, UBND quận Hoàn Kiếm đã yêu cầu Công ty Hồng Hà chấm dứt ngay việc mua bán căn hộ nói trên.
Tuy nhiên, sau đó, Công ty Hồng Hà vẫn tiếp tục bán căn hộ nên UBND quận Hoàn Kiếm có Công văn số 295 gửi Công ty Hồng Hà với nội dung UBND quận Hoàn Kiếm hủy bỏ Công văn số 592. Song, Công ty Hồng Hà vẫn tiếp tục huy động vốn của khách hàng với 104 hợp đồng và phụ lục góp vốn, nhận đặt cọc thu số tiền hơn 90 tỷ đồng.
Sau khi mở rộng điều tra, các cơ quan tố tụng xác định Trần Ứng Thanh, Nguyễn Đức Thắng, Nguyễn Thắng Lợi, Nguyễn Quốc Xương đã có hành vi gian dối ngay từ đầu để được thực hiện dự án.
Sau đó, 4 người này đã lợi dụng và lấy danh nghĩa công ty lừa dối khách hàng có nhu cầu mua căn hộ, hợp đồng góp vốn, đặt cọc với 146 lượt người thu số tiền gần 170 tỷ đồng rồi chiếm đoạt và sử dụng trái pháp luật. Các đối tượng mới trả được hơn 32 tỷ đồng, số còn lại không có khả năng thanh toán nên đã bỏ trốn.
Trước khi phiên tòa sơ thẩm lần thứ 2 này được mở ra, Trần Ứng Thanh đã chết nên cơ quan tố tụng buộc phải ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án đối với bị cáo này.
Dự kiến phiên tòa diễn ra trong ba ngày, từ 14 -16/3.
Đức Hoàng