Kỳ 2: Chân đồng - Vai sắt - Đánh giỏi - Bắn trúng

Sau này, bộ đội công binh mở 5 con đường với độ dài 63 km để 2 trung đoàn pháo đất, pháo trời chỉ trong 3 đêm (từ ngày 8 - 11/3), dùng xe kéo pháo vào chiếm lĩnh trận địa an toàn bí mật.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng cán bộ chỉ huy họp bàn kế hoạch tác chiến trong chiến dịch Điện Biên Phủ (1954)

Làm chủ hỏa lực chiến trường

Cùng với việc làm đường kéo pháo, theo chỉ thị của Bộ Tư lệnh chiến dịch, tất cả công sự trận địa bắn của pháo 105 ly phải được làm thật kiên cố, hầm pháo, hầm đạn phải có nắp dày 2 mét, chống được đạn pháo 155 ly của địch. Cứ 1 đại đội bộ binh tăng cường cho 1 đại đội pháo binh, làm công sự suốt 7 ngày đêm. Cũng do quyết tâm của Bộ Tư lệnh chiến dịch về xây dựng công sự pháo mà trong suốt 55 ngày đêm chiến đấu, pháo ta đã an toàn tuyệt đối, liên tiếp nã hỏa lực mạnh chi viện cho bộ binh tiến công, giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Từ đêm mùng 8 – 11/3, pháo binh chuẩn bị xong trận địa Bắc. Đúng 17h ngày 15/3/1954, hơn 150 khẩu gồm trọng pháo 105, sơn pháo 75 ly, cao xạ 37 ly, cối 120, cối 82… mở đợt tập kích hỏa lực pháo binh mãnh liệt trong 15 phút vào toàn bộ khu trung tâm của địch (sân bay Mường Thanh, kho tàng, trận địa pháo, sở chỉ huy các cụm và các cứ điểm), mở đầu cho chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử. Kết quả, ta tiêu diệt 5 máy bay, phá 12 pháo cối, diệt 150 tên địch, nhiều kho tàng bốc cháy. Sau đó, pháo chuyển làn bắn từng đợt, chuẩn bị cho Đại đoàn 312 tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam, Đại đoàn 308 tiêu diệt cụm cứ điểm đồi Độc Lập, các cứ điểm C1, E, D1 ở khu Đông…

17h ngày 1/5, pháo binh lại mở đợt tập kích hỏa lực vào toàn bộ cứ điểm địch, mở đầu đợt công kích thứ ba của chiến dịch. Ta tiêu diệt hoàn toàn cứ điểm C1, chiếm lĩnh khu Hồng Cúm... Để rồi vào hồi 20h30 ngày 6/5, bộ đội ta “lấy tiếng nổ của khối bộc phá 1.000 kg đặt sâu trong đường hầm cứ điểm Đồi A1, làm hiệu lệnh cho các hướng đồng loạt tiến công”…

Trước ngày ta nổ súng không lâu, chính Tướng Đờ-cát-đờ-látxtri với nhận định chủ quan, cho là pháo ta không thể tiếp cận được vì địa hình rừng núi khó khăn hiểm trở, đường xá không có (Tuần Giáo, lúc đó chỉ là con đường mòn cho ngựa đi). Ông ta huênh hoang tuyên bố: “Nếu pháo binh Việt Minh đưa được vào đây, tôi sẽ đội cái mũ ca nô này để họ làm điểm ngắm”.

Trong khi quan năm Pi-rốt chỉ huy pháo binh địch thì tỏ ra chủ quan hơn, vì họ dựa vào khả năng trinh sát bằng máy bay ban đêm có hồng ngoại tuyến, lại có pháo to đạn nhiều nên có thể “đè bẹp” pháo binh Việt Minh. Y tuyên bố: “Sẽ tiêu diệt hết pháo binh Việt Minh khi họ chưa kịp nạp viên đạn thứ hai vào nòng”.

Thực tế thì sao? Sau khi ta tiêu diệt 2 cụm cứ điểm Him Lam và Độc Lập, pháo ta đã chiếm lĩnh điểm cao, hoàn toàn làm chủ hỏa lực trên chiến trường, thì vào hồi 12h45 ngày 15/3, viên quan năm Pi-rốt đã dùng lựu đạn tự sát. Còn Tướng Đờ-cát-tri thì đến 17h30 ngày 7/5/1954, đã lặng lẽ xếp hàng vào trại tù binh…

Nghệ thuật sử dụng pháo binh

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã nói lên sự nãnh đạo, chỉ đạo tài tình về nghệ thuật chiến tranh của Đảng ta và Bác Hồ kính yêu. Điều đó cũng nói lên sự chỉ đạo tài tình về nghệ thuật vận dụng tư tưởng chiến lược tiến công, nghệ thuật tổ chức và phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân – giành toàn thắng.

Pháo binh ta còn tuy nhỏ, nhưng có tác dụng lớn trong chiến dịch Điện Biên Phủ

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ còn thể hiện rõ nghệ thuật chỉ đạo và vận dụng cách đánh tài giỏi, đánh chắc thắng của Bộ Tổng tư lệnh, đứng đầu là Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Trong đó, nét nổi bật chính là tiến công hiệp đồng binh chủng – tạo nên một ưu thế tuyệt đối, cả về binh lực lẫn hỏa lực cho từng trận đánh.

Bộ binh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho pháo binh phát huy hỏa lực. Bộ binh còn thu gom hơn 2.200 quả đạn pháo 105 ly (do địch thả dù), tiếp tế cho trận địa pháo ta, nã xuống đầu thù. Bộ đội công binh, anh chị em dân công hỏa tuyến ngày đêm gian khổ, mở đường cho pháo tiến, vận chuyển đạn pháo, tiếp tế lương thực, thuốc men…

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ còn là nghệ thuật sử dụng pháo binh khá độc đáo – lần đầu tiên với sự xuất hiện của trọng pháo, cao xạ. Chúng ta đã khéo vận dụng phương châm bố trí pháo phân tán, hỏa lực lại tập trung, kết hợp bố trí trận địa kiên cố của pháo, xe kéo cơ động luồn lách, bám trụ, đi cùng sơn pháo, cối… tạo nên sức mạnh hỏa lực tổng hợp trong hiệp đồng chặt chẽ giữa bộ binh và pháo binh để tiến công, đánh chiếm từng cứ điểm, cụm cứ điểm có công sự vững chắc, kiên cố, rồi chuyển sang tổng tiến công, tiêu diệt hoàn toàn Tập đoàn cứ điểm của địch.

Trong suốt 55 ngày đêm, bộ đội ta, trong đó có bộ đội pháo binh – là sự thể hiện tinh thần quyết chiến quyết thắng. Đối với bộ đội pháo binh, còn là sự thể hiện của 80 ngày đêm chịu đựng khó khăn, gian khổ, hy sinh để hoàn thành mọi công việc chuẩn bị chiến đấu cho toàn bộ lực lượng pháo binh vào chiếm lĩnh trận địa an toàn, bí mật… Trong bom đạn ác liệt của quân thù, bất chấp đèo cao suối sâu, đói rét và gian khổ, nhưng với ý chí quyết chiến quyết thắng, chúng ta đã đưa được cả 1 trung đoàn trọng pháo 105 ly, 1 trung đoàn cao xạ 37 ly vào trận địa, tham gia chiến đấu và đánh thắng giòn giã. Không những cả 24 khẩu trọng pháo 105 ly an toàn suốt 55 ngày đêm, chiến đấu liên tục, mà khi hành quân trở về hậu cứ, còn mang theo nguyên vẹn số lượng pháo, cùng với những chiến lợi phẩm thu được của địch…

Sau này, trong nhiều bài học của pháo binh Việt Nam từ thực tiễn hiệu quả và thành tích chiến đấu, có lời nhận định sâu sắc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Pháo binh ta tuy còn nhỏ, nhưng có tác dụng lớn trong chiến dịch Điện Biên Phủ”.

Xuân Phong