Theo Sở Xây dựng Vĩnh Phúc, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có hơn 60 dự án có nhà chung cư. Có thể nói, các nhà chung cư cao tầng hình thành đã mang lại một diện mạo mới và tạo ra những hiệu ứng tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nhưng đi kèm với đó là những thách thức, trong đó, điều dễ nhận thấy nhất là việc quản lý dân cư ở những khu vực này đang bị bỏ ngỏ.

Theo đại diện lãnh đạo một số chính quyền địa phương có tòa nhà chung cư đóng trên địa bàn, hiện nay, việc nắm bắt và quản lý số nhân khẩu ở các khu vực này rất khó khăn.

Quản lý dân cư ở các khu chung cư: Vẫn còn bỏ ngỏ

Bởi, các nhà chung cư thường có khá nhiều căn hộ. Trong đó, những căn hộ chính chủ sinh sống chiếm đại đa số, nhưng do việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất thời gian qua khá chậm nên tình trạng “người ở một nơi - hộ khẩu một nẻo” diễn ra khá phổ biến.

Không chỉ vậy, số lượng những căn hộ cho thuê cũng không ít. Mặc dù theo quy định của pháp luật, cư dân chuyển đến sinh sống trong vòng 1 tháng, phải khai báo tạm trú, tạm vắng tại địa phương nhưng nhiều người dân, nhất là người nước ngoài sinh sống ở các tòa nhà chung cư vẫn chưa có ý thức cao trong vấn đề này.

Hơn nữa, ở một số dự án nhà chung cư, chủ đầu tư vẫn chưa phối hợp và thống nhất được với người dân về vấn đề thành lập Ban Quản trị (BQT) nên công tác kết nối với chính quyền địa phương trong việc quản lý dân cư gặp khó khăn.

Chính những điều này dẫn đến tình trạng ở một số tòa nhà chung cư người đến không ai hay biết, người chuyển đi cũng không ai xác nhận; người nào có ý thức thì đăng ký tạm trú, tạm vắng, còn không thì cũng chưa ai bị nhắc nhở.

Từ những khó khăn, bất cập trong việc nắm bắt và quản lý nhân khẩu, mà cư dân sinh sống ở các nhà chung cư vô tình bị chính quyền “lãng quên".

Gia đình anh N.V.Đ chuyển về ở Tòa nhà B1, Khu nhà ở dành cho công nhân và người thu nhập thấp (khu chung cư Bảo Quân) từ tháng 12/2019. Thế nhưng, từ đó cho đến nay, gia đình anh chưa một lần được mời tham gia các phong trào của địa phương.

Anh Đ cho biết: “Tôi về đây sinh sống được gần 1 năm mà còn chưa biết tổ trưởng tổ dân phố ở đây là ai? Mọi phong trào, hoạt động của địa phương cũng không thấy được mời gọi nên tôi không tham gia.

Hồi mới đến, tôi cũng được mấy người bạn làm cùng công ty nói về việc phải đi đăng ký tạm trú, tạm vắng cho đúng quy định. Nhưng do bận công việc và cũng không thấy ai nhắc nhở nên đến nay, tôi vẫn chưa đi đăng ký".

Không riêng gì gia đình anh N.V.Đ, nhiều người dân sống ở chung cư Bảo Quân cũng thắc mắc tại sao không có tổ chức chính quyền, đoàn thể mời tham gia sinh hoạt trong các tổ chức đoàn thể, được dự các buổi hội họp của địa phương, tham gia các phong trào văn hóa - văn nghệ - thể dục thể thao.

Đợt Tết Trung thu vừa qua, người viết bài này được tham dự chương trình “Đêm hội trăng rằm - Nâng cánh ước mơ” do Liên đoàn Lao động tỉnh và Tỉnh Đoàn tổ chức tại sân của Tòa nhà B1, Chung cư Bảo Quân.

Trò chuyện với một số người dân sinh sống từ năm 2011 ở đây được biết, đây là lần đầu tiên trẻ em ở khu nhà chung cư này được tham gia Tết Trung thu do các cấp chính quyền tổ chức.

Những năm trước, vì thương bọn trẻ, vì không muốn con cháu mình bị thiệt thòi so với các bạn cùng trang lứa, một số gia đình ở cùng tầng trong tòa nhà cũng tự tổ chức buổi liên hoannhỏ ngay tại hành lang của tòa nhà nhưng không phải tầng nào cũng tổ chức được.

Một số người dân ở nhà chung cư còn tỏ ra lo lắng khi con em của họ khó tiếp cận được với các chương trình hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe. Chị Nguyễn Thị Hương, cư dân của Tòa nhà B1 cho biết: Gia đình tôi có 1 cháu gái hơn 3 tuổi. Đợt 1/6 vừa qua, phường Khai Quang tổ chức cho trẻ dưới 6 tuổi uống Vitamin A tại Trạm y tế theo Chương trình phòng, chống suy dinh dưỡng cho trẻ em. Vậy mà, gia đình tôi lại không hề nhận được thông báo nào từ phía nhân viên y tế của phường. Đến khi thấy phụ huynh của bạn học cùng lớp với con gái nói thì tôi mới vội vàng đến Trạm y tế để hỏi.

Tăng cường trách nhiệm của các bên

Trên địa giới hành chính của phường Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên hiện có 2 dự án có nhà chung cư; trong đó, dự án chung cư Bảo Quân có 2 tòa 6 tầng, 1 tòa 15 tầng, với tổng số gần 450 căn hộ được đưa vào sử dụng.

Chia sẻ về vấn đề quản lý dân cư tại các khu vực này, Bí thư Đảng ủy phường Khai Quang Phùng Văn Vũ cho biết: Từ khi đi vào hoạt động đến nay, đơn vị đầu tư, quản lý tòa nhà chưa lần nào mời cấp ủy, chính quyền địa phương đến để gặp gỡ, bàn bạc phương án phối hợp quản lý.

Mặc dù vậy, địa phương vẫn thực hiện quản lý về vấn đề an ninh, hộ khẩu, nhân khẩu, vệ sinh dịch bệnh ở khu vực này, song chưa thực sự hiệu quả.

Với lượng dân cư sinh sống hiện nay ở khu vực này khá lớn, phường cũng đã đề nghị thành phố cho thành lập khu dân cư hành chính mới, nhưng xem ra không khả thi vì hiện nay tỉnh đang thực hiện chủ trương tinh giản bộ máy và biên chế.

Theo Luật Nhà ở năm 2014, các nhà chung cư có có từ 20 căn hộ trở lên phải thành lập Ban quản trị để quản lý, vận hành nhà chung cư; đồng thời, phối hợp với chính quyền địa phương, tổ dân phố trong việc quản lý dân cư, giữ gìn an ninh trật tự.

Để việc quản lý dân cư ở các nhà chung cư đi vào nền nếp, giúp các cư dân sinh sống tại đây được thụ hưởng đầy đủ những quyền lợi thiết yếu, các chủ đầu tư cần chủ động thống nhất với người dân về vấn đề thành lập BQT nhằm tạo sự kết nối giữa chính quyền địa phương với cư dân sinh sống.

Chính quyền địa phương chủ động phối hợp với các đơn vị có liên quan để thường xuyên rà soát số hộ, số nhân khẩu sinh sống tại các nhà chung cư để xây dựng phương án quản lý phù hợp.

Cư dân của nhà chung cư cũng cần có trách nhiệm hơn trong việc đăng ký tạm trú, tạm vắng và thực hiện chuyển hộ khẩu thường trú theo đúng quy định.

Thanh Huyền