Vĩnh Phúc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch 18 Khu công nghiệp với diện tích hơn 5.200 ha. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Ban Quản lý Các Khu công nghiệp đã cấp Giấy chứng nhận đầu tư, tham mưu UBND tỉnh thành lập được 9 Khu công nghiệp, tạo ra quỹ đất Khu công nghiệp để cho thuê với diện tích hơn 1.007 ha, thu hút nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước đầu tư như: Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản), Tập đoàn Foxcon Hồng Hải, Quỹ đầu tư Vina Capital (CPK),…; hình thành nên các Khu công nghiệp được đầu tư bài bản, đồng bộ, hiện đại như: Bá Thiện II, Bình Xuyên II, Thăng Long Vĩnh Phúc.

Tuy nhiên, quỹ đất Khu công nghiệp cho thuê cũng dần ít đi, dư địa và quỹ đất sạch trong Khu công nghiệp không còn nhiều. Trong số 8 Khu công nghiệp đã triển khai, có đất để cho doanh nghiệp thứ cấp thuê, có 5 Khu công nghiệp đã hết đất sạch để cho các doanh nghiệp thuê, xây dựng nhà máy bao gồm các Khu công nghiệp: Kim Hoa; Bình Xuyên; Khai Quang, Bình Xuyên II và Bá Thiện II; do đó, ít thu hút thêm được các nhà đầu tư mới vào Khu công nghiệp.

Hiện nay, chỉ còn 3 Khu công nghiệp còn đất sạch để cho thuê với diện tích khoảng hơn 141 ha, bao gồm: Bá Thiện, Tam Dương II – khu A và Thăng Long Vĩnh Phúc. Diện tích này không đủ lớn để tỉnh có thể chủ động quỹ đất đón “làn sóng” đầu tư mới, các nhà đầu tư lớn.

Trong khi đó, tỉnh vẫn còn khoảng hơn 2.700 ha đất Khu công nghiệp cần phải BT- GPMB, tạo quỹ đất sạch để thu hút đầu tư.

Cụ thể, trong số 9 Khu công nghiệp đã cấp Giấy chứng nhận đầu tư có 5 Khu công nghiệp vướng mắc về BT - GPMB với diện tích là hơn 477 ha; 5/6 Khu công nghiệp đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư cần phải thực hiện BT- GPMB hơn 946 ha; 3 Khu công nghiệp đang xin ý kiến các cơ quan liên quan để thực hiện thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư, sau khi được phê duyệt phải thực hiện BT- GPMB với diện tích là hơn 437 ha để triển khai.

Theo Trưởng Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Nguyễn Xuân Phương: Công tác BT- GPMB luôn là việc làm khó khăn, phức tạp, bởi ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của người dân và tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh, trật tự tại cơ sở.

Thời gian qua, một bộ phận nhân dân có sự so sánh về chính sách và giá đền bù, chưa chấp hành chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về BT - GPMB, lấn chiếm, mua bán đất đai trong vùng dự án nhằm trục lợi; kích động những người liên quan tham gia khiếu kiện tập thể, gây mất ổn định xã hội.

Nhiều trường hợp người dân cố tình cản trở quá trình thu hồi đất, không chịu bàn giao mặt bằng khi đã có quyết định thu hồi đất, không nhận hỗ trợ đất dịch vụ bằng đất hoặc bằng tiền..., dẫn đến tình trạng đất Khu công nghiệp thì còn nhưng không có đất sạch để cho thuê. Ban cũng xác định đây là "điểm nghẽn", khó khăn lớn nhất trong việc thu hút đầu tư, phát triển KCN trên địa bàn tỉnh.

Đơn cử như Khu công nghiệp Bá Thiện II được Ban Quản lý Các KCN cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu năm 2009 với diện tích là hơn 308 ha do Công ty TNHH Vina – CPK làm chủ đầu tư.

Hiện nay, Khu công nghiệp này vẫn còn gần 104 ha đất chưa BT- GPMB; trong đó, diện tích thuộc xã Trung Mỹ hơn 82 ha, thị trấn Bá Hiến gần 19 ha, xã Thiện Kế hơn 2,7 ha.

Nguyên nhân là do, có sự xung đột giữa đơn giá theo quy định của Nhà nước và giá trị thực tế theo yêu cầu của người dân, dẫn tới người dân không đồng ý ký vào các phương án kiểm kê, kiểm đếm.

Việc thiếu quyết liệt của chính quyền một số địa phương trong công tác quản lý dẫn tới người dân xây dựng nhà trọ, nhà hàng, quán ăn, quán karaoke trái phép gây mất trật tự an ninh và nguy cơ về môi trường.

Ngày 28/6/2019, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1574 thành lập Tổ công tác liên ngành của tỉnh để giải quyết và xử lý vướng mắc trong quá trình BT - GPMB Khu công nghiệp Bá Thiện II, nhưng đến nay, vấn đề này vẫn "dậm chân" tại chỗ.

Để khơi thông "điểm nghẽn" này, phấn đấu trong giai đoạn 2021-2025 sẽ triển khai, đưa vào hoạt động khoảng 14 Khu công nghiệp mới trên địa bàn tỉnh với tổng diện tích hơn 2.473 ha (trong đó đất công nghiệp cho thuê là hơn 1.793 ha), cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị.

Trong đó có vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự quản lý điều hành của chính quyền; tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân với phương châm: "Kiên quyết, kiên trì, bền bỉ, liên tục", đảm bảo lợi ích chính đáng, tạo sự đồng thuận cao của nhân dân đối với công tác BT - GPMB.

Ngăn chặn kịp thời các trường hợp lấn chiếm đất đai, xây dựng, tạo lập trái phép tài sản trên đất nhằm mục đích trục lợi khi nhà nước thu hồi đất; thực hiện nghiêm việc cưỡng chế kiểm đếm, cưỡng chế thu hồi đất và bảo vệ thi công đối với các trường hợp cố tình chống đối, không chấp hành quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền...

Ban Quản lý Các Khu công nghiệp đề nghị Tỉnh ủy, HĐND tỉnh tiếp tục quan tâm chỉ đạo cấp ủy, chính quyền địa phương tập trung đẩy mạnh công tác BT - GPMB để các Khu công nghiệp có mặt bằng sạch, triển khai các dự án, sớm đưa Vĩnh Phúc trở thành một trung tâm công nghiệp điện tử lớn của cả nước.

Lưu Nhung