Thuốc tây giả - vấn nạn đã được nói tới từ rất lâu không chỉ xuất hiện ở vùng sâu, vùng xa, mà hiện đã xuất hiện ở nhiều thành phố lớn. Nếu như trước đây các loại thuốc thường bị làm giả là các loại thuốc phổ biến như kháng sinh thì nay không ít loại biệt dược, đặc trị nhập ngoại phải sử dụng theo kê đơn và hướng dẫn chặt chẽ của bác sỹ như thuốc điều trị tim mạch, ung thư, thần kinh… cũng bị làm giả.

Sản xuất thuốc giả không cần phải tiến hành trong điều kiện cơ sở hạ tầng rộng lớn. Trên thực tế, phần lớn những người làm thuốc giả đã thực hiện các hoạt động của họ trong các hộ gia đình bình thường, tiểu thủ công. Tuy nhiên, rất khó để bỏ qua thực tế là các sản phẩm thuốc giả ở Châu Á đang phát triển từ hoạt động của tầng lớp sản xuất cá thể nhỏ đến sản xuất ở quy mô công nghiệp. Các loại thuốc giả được tìm thấy gần đây thậm chí là có nguồn gốc từ các nhà máy chuyên nghiệp lớn với tiềm năng sản xuất hàng nghìn viên mỗi ngày.

Với sự phát triển của mạng lưới buôn bán thuốc trên mạng internet giữa các quốc gia, các cơ sở sản xuất nguyên liệu, hóa chất không được kiểm soát, số lượng thuốc giả ngày càng tăng lên.

Thuốc giả thường có chứa lượng hoạt chất ít hoặc nhiều hơn hàm lượng quy định, không có hoạt chất hoặc là chứa một thành phần hoạt chất khác. Điều rõ ràng là trong tất cả các tình huống này, việc sử dụng thuốc giả sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của người sử dụng và thậm chí có thể đến mức gây tử vong.

Nhờ công nghệ làm giả tinh vi, chi phí chế tạo thấp nên nhìn bên ngoài thuốc giả cũng gần giống với thuốc thật, có nhãn và hình ảnh thuốc giống hệt nhau, do đó dễ đánh lừa bệnh nhân và thậm chí là các Dược sĩ.

Khi sử dụng, thuốc sản xuất chính hãng vẫn có các tác dụng phụ, tuy nhiên nếu bác sĩ, dược sĩ nhận thức đầy đủ về tiền sử bệnh và tình trạng sức khỏe hiện tại của bệnh nhân, tỷ lệ xảy ra tác dụng phụ giảm xuống. Với các thuốc giả, những tác dụng phụ trên bệnh nhân có khả năng xảy ra thường xuyên và khó kiểm soát do cán bộ y tế không xác định chính xác thành phần hoạt chất trong thuốc giả.

Trong đó nguy hiểm nhất là ngộ độc thuốc và dị ứng thuốc. Một số trường hợp thuốc giả chứa hoạt chất, thậm chí là tá dược kém chất lượng không tinh khiết và lẫn độc chất thì người dùng thuốc có thể tử vong. Các kim loại nặng và các chất độc có thể gây triệu chứng nhiễm độc bao gồm thay đổi chức năng tim, biến đổi nồng độ đường huyết, khó thở hay suy giảm chức năng của các cơ quan trọng của cơ thể.

Các thuốc giả được sản xuất tại cơ sở không đảm bảo điều kiện và tiêu chuẩn quy định có thể chứa nhiều vi khuẩn và nấm mốc, điều này đặc biệt nghiêm trọng đối với trường hợp các thuốc dùng đường tiêm hoặc trên những người bệnh bị suy giảm miễn dịch.

Từ những hậu quả gây hại như vậy nên thuốc giả có thể làm giảm niềm tin của cộng đồng vào hệ thống chăm sóc sức khoẻ, các chuyên gia y tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các nhà cung cấp dược phẩm chân chính.

Để chống nạn hàng giả các ngành công nghiệp dược phẩm, thực phẩm và hàng tiêu dùng sử dụng bao bì chống giả mạo (đóng gói ba lớp niêm phong: Miệng lọ, nắp bảo hiểm, màng có in chữ bao lấy cổ lọ), tem chống hàng giả, mã truy xuất nguồn gốc sản phẩm trên điện thoại thông minh hoặc tin nhắn điện thoại.

Người tiêu dùng nên mua thuốc tại địa chỉ tin cậy, tuyệt đối không mua thuốc xách tay, các thuốc được bán trên mạng internet tại các quốc gia chưa có luật pháp kiểm soát loại hình bán thuốc này.

Khi mua thuốc cần quan sát kỹ thuốc. Nếu là loại thuốc đã quen dùng, cần xem kỹ bao bì, dạng bào chế (dạng viên nén, viên nang…), mùi vị thuốc khi uống. Nếu có sự nghi ngờ nên nhờ các dược sĩ, bác sĩ tư vấn.

Luôn luôn kiểm tra hạn sử dụng của thuốc để tránh dùng thuốc hết hạn, cảnh giác với những thuốc có giá thấp bất thường.

Hà Trần