Thị trường “đóng băng”, hơn 90% doanh nghiệp gỗ lao đao (Ảnh: internet)

Trước khi Covid-19 có diễn biến phức tạp, ngành gỗ được coi là một trong số ít ngành không bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Tuy nhiên, khi dịch lan nhanh sang Tây Ban Nha, Italy, Mỹ và nhiều nước EU, thì ngành gỗ ngay lập tức trở thành ngành gặp nhiều khó khăn, bởi Mỹ và EU là những thị trường hàng đầu của ngành (Mỹ chiếm 50% tổng giá trị xuất khẩu của ngành gỗ Việt, EU chiếm 10%).

Theo báo cáo “Đối diện và vượt qua thách thức: Tác động của đại dịch Covid-19 tới ngành gỗ và hướng đi mới của doanh nghiệp” do nhóm nghiên cứu của Tổ chức Forest, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) và 3 hiệp hội gỗ trong nước thì ngành gỗ Việt Nam đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch. Toàn bộ các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc gần như đóng băng, với 60 - 80% đơn hàng xuất khẩu gỗ bị cắt, chậm thanh toán và thậm chí hủy đơn hàng.

Ông Vũ Hải Bằng, Tổng giám đốc Công ty Woodsland cho biết, các thị trường nhập khẩu đồ gỗ chính của Việt Nam đã đóng cửa hết hệ thống cửa hàng tiêu thụ. “Người mua hàng từ Woodsland ngay lập tức thông báo ngừng đơn hàng. Mọi việc diễn ra quá nhanh, chỉ trong vòng 2 tuần. Dự kiến, 6 - 7 tuần nữa mới có thêm thông tin các cửa hàng bên kia có nhận hàng hay không”, ông Bằng cho biết.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Kiên, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Kẻ Gỗ - doanh nghiệp chủ yếu xuất khẩu gỗ dán sang Hàn Quốc và Nhật Bản cho biết, những thị trường tưởng chừng dần phục hồi như Nhật Bản, Hàn Quốc cũng chưa có tín hiệu khả quan. “Trước dịch, bình quân mỗi tháng doanh nghiệp xuất khẩu 50 container hàng, hiện giờ chỉ xuất 5 container mỗi tháng”, ông Kiên nói.

Thị trường đóng băng, các đơn hàng bị hủy hoặc chậm làm tất cả doanh nghiệp xuất khẩu phải thu hẹp quy mô sản xuất. Theo khảo sát của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đối với 124 doanh nghiệp gỗ trên cả nước, trên một nửa (51%) đã phải thu hẹp quy mô sản xuất do dịch; 35% đang hoạt động bình thường, nhưng phải sẽ tạm ngừng sản xuất trong thời gian tới; 7% đã ngừng hoạt động và 7% vẫn hoạt động bình thường.

Không chỉ ảnh hưởng về sản xuất, các doanh nghiệp còn bị thiệt hại tài chính. 124 doanh nghiệp được khảo sát ước tính thiệt hại khoảng 3.066 tỷ đồng, với bình quân gần 25 tỷ đồng/doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, các đơn hàng bị hủy bỏ hoặc chậm làm hầu hết doanh nghiệp phải giảm quy mô lao động. Đơn cử, trước khi xảy ra Covid-19, Công ty cổ phần Lâm Việt sử dụng 1.000 lao động để làm đồ gỗ xuất khẩu sang Mỹ và EU, nhưng nay đã phải giảm 600 lao động.

Ngành chế biến và xuất khẩu gỗ được coi là một trong những mặt hàng chủ lực của ngành nông lâm nghiệp, với kim ngạch xuất khẩu gỗ năm 2019 đạt kỷ lục 11 tỷ USD, tạo tiền đề bứt phá tiếp tục cho ngành hàng này trong năm 2020. Thế nhưng, do ảnh hưởng của dịch Covid 19, nhiều thị trường xuất khẩu đóng băng khiến các mặt hàng gỗ và lâm sản không tiêu thụ được, gần 80% lao động trong các doanh nghiệp phải nghỉ việc. Bộ NN&PTNT, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu gỗ cùng các doanh nghiệp đang tìm mọi cách tháo gỡ khó khăn này.

Thời gian qua, các hiệp hội gỗ trong nước đã có công văn gửi Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Bộ Công thương, kiến nghị các vấn đề có liên quan đến hỗ trợ, miễn, giảm các khoản thuế, phí đối với doanh nghiệp, bảo hiểm y tế và xã hội đối với các lao động phải tạm dừng việc; gia hạn các loại thuế và tiền thuê đất cho doanh nghiệp trong 6 tháng; có gói tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp…

Hà Trần