Tịch thu và buộc tiêu huỷ hàng hoá không bảo đảm an toàn sử dụng
Thời gian qua, nhiều người tiêu dùng, bạn đọc đã gửi ý kiến phản ánh về tình trạng bán hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, có dấu hiệu trôi nổi, tại chuỗi shop mẹ và bé Nha Đam, trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá, đến Toà soạn Thương hiệu & Công luận.

Phóng viên đã chuyển tải các thông tin trên đến các cơ quan chức năng có thẩm quyền để kiểm tra, xử lý các vi phạm (nếu có) tại chuỗi cơ sở kinh doanh này.

Tình trạng hàng hoá không rõ nguồn gốc xuất xứ, là hàng trôi nổi được shop Nha Đam nhập về và bày bán công khai dưới cái mác hàng “xách tay” - bị người tiêu dùng lo ngại sẽ gây ra nhiều hệ luỵ. Điều này, không những gây khó khăn trong công tác quản lý của lực lượng chức năng, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho người tiêu dùng, nhất là các sản phẩm nói trên hướng đến người tiêu dùng là mẹ bầu và em bé. 

Trong khoảng thời gian khá dài, phóng viên đã khảo sát trực tiếp các cửa hàng nằm trong chuỗi shop mẹ và bé Nha Đam và nhận thấy, rất nhiều sản phẩm bày bán trong các shop gồm nhiều loại sản phẩm như thực phẩm chức năng, đồ chơi, đồ gia dụng, bỉm, sữa tươi, sữa bột, bột ăn dặm, các loại Vitamin… dành cho đối tượng khách hàng là mẹ và bé. Không ít sản phẩm bày bán trong các shop này, đều có xuất xứ từ nước ngoài, không có tem nhãn phụ chữ Việt Nam, được bày bán công khai và dường như không "sợ" bị cơ quan chức năng phát hiện và xử lý (?!).

Sau khi Thương hiệu & Công luận có các bài viết phản ánh về tình trạng kinh doanh các mặt hàng có dấu hiệu là hàng trôi nổi, hàng lậu tại chuỗi cơ sở này, Cục QLTT tỉnh Thanh Hoá đã nắm bắt thông tin và chỉ đạo các đội quản lý thị trường trực thuộc kiểm tra, xử lý. 

Kết quả, cơ quan chức năng đã xử phạt chuỗi shop này 5 lần với hành vi kinh doanh hàng hoá nhập lậu, tịch thu nhiều hàng hoá vi phạm và buộc tiêu huỷ hàng hoá không bảo đảm an toàn sử dụng.
Cụ thể, ngày 25/8/2022, Đoàn kiểm tra của Đội QLTT số 2 kiểm tra đối với Shop mẹ và bé Nha Đam (địa chỉ Số nhà 09 đường Thanh Niên, thị trấn Tân Phong, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa); xử phạt 1.500.000 đồng đối với hành vi vi phạm hành chính: Kinh doanh hàng hoá nhập lậu, tịch thu hàng hoá gồm máy xông tinh dầu, xe địa hình đồ chơi trẻ em, quạt sạc tích điện các loại.

Ngày 29/8/2022, Đoàn kiểm tra Đội QLTT số 4 đã kiểm tra đối với hộ kinh doanh Mẹ và bé Nha Đam (tại Tổ dân phố Nổ Giáp, phường Nguyễn Bình, thị xã Nghi Sơn). Ngày 31/8/2022, Đội trưởng Đội QLTT số 4 ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, phạt tiền 750.000 đồng và tịch thu hàng hóa vi phạm gồm 12 tông đơ cắt tóc trẻ em Baby's Hair Trimmer, trị giá 2.760.000 đồng.

Ngày 10/11/2022, Đoàn kiểm tra Đội QLTT số 4 đã kiểm tra shop mẹ và bé Nha Đam (tại thôn Trung Sơn, xã Thanh Sơn, thị xã Nghi Sơn). Ngày 14/11/2022, Đội trưởng Đội QLTT số 4 ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, phạt tiền 1.500.000 đồng và tịch thu hàng hóa vi phạm gồm 2 gói bánh gạo cho trẻ em loại 53g/gói, 4 gói gia vị rắc cơm loại 75g gói, 3 gói gia vị rắc cơm Hello Kiuy loại 48g/gói, 7 cốc thạch Sunlight loại 180ml cốc, 2 lọ phô mai rắc loại 50g/lọ; 2 gói hạt chia EM SUPER FOODS loại 500g gói, 1 gói hạt nêm rong biển loại 50g/gói, 2 gói bột ăn dặm loại 200g/gói, trị giá 1.245.000 đồng.

Ngày 24/11/2022, Đoàn kiểm tra Đội QLTT số 4 đã kiểm tra đối với hộ kinh doanh Nguyễn Thị Hằng (địa chỉ: Trường Tiểu học Hải Thượng, phường Hải Thượng, thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa). Ngày 28/11 2022, Đội trưởng Đội QLTT số 4 ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, phạt tiền 750.000 đồng và buộc tiêu hủy hàng hóa không bảo đảm an toàn sử dụng, gồm 2 hộp đàn đồ chơi Rabbit piano hình con thọ hiệu kích thước hộp sản phẩm 34cm x 23cm x 6em, 3 hộp đàn đồ chơi piano cho bé Electronic Keyboard hiệu kích thước hộp sản phẩm 33cm x 12cm x 5em, 1 hộp đồ chơi tê giác Mech Dinos hiệu kích thước hộp sản phẩm 25cm x 12cm x 10cm, 2 hộp đồ chơi khủng long hiệu kích thước hộp san phẩm 21cm x 12cm x 7.5cm, trị giá 910.000 đồng.

Ngày 29/12/2022, Đoàn kiểm tra Đội QLTT số 4 đã kiểm tra đối với hộ kinh doanh Mẹ và Bé Nha Đam 2 (tại Tiểu khu 6, phường Thái Hoà, thị xã Nghi Sơn). Ngày 30/11/2022, Đội trưởng Đội QLTT số 4 ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, phạt tiền 750.000 đồng và tịch thu hàng hóa vi phạm gồm: 10 bộ tổng dơ cắt tóc trẻ em TOIR hiệu mã sản phẩm Tr 102, trị giá 2.000.000 đồng.

Chế tài xử phạt đã đủ sức răn đe?

Trong buổi làm việc với phóng viên ngày 28/3/2023 vừa qua, đại diện lãnh đạo Cục QLTT Thanh Hoá cho biết: Quan điểm của Cục QLTT Thanh Hoá là kiên quyết xử lý, ngăn chặn và đẩy lùi hoạt động sản xuất, buôn bán hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng trên địa bàn tỉnh. 
Do vậy, với những hành vi kinh doanh không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, sẽ bị xử lý nghiêm.
Việc vào cuộc của cơ quan chức năng sau phản ánh của báo chí tại chuỗi shop mẹ và bé Nha Đam - là rất kịp thời và đáng ghi nhận, tuy nhiên, theo đánh giá và phản ánh của nhiều người tiêu dùng, số lượng hàng hoá có dấu hiệu vi phạm, là hàng lậu đang bày bán tại chuỗi cửa hàng này nhiều hơn rất nhiều so số hàng hoá mà lực lượng QLTT thu được và xử lý.

Lý giải về vấn đề này, đại diện lãnh đạo Cục QLTT Thanh Hoá cho rằng, do thời điểm ghi nhận của người tiêu dùng, phóng viên khác với thời điểm lực lượng QLTT vào cuộc kiểm tra nên số lượng hàng hoá được bày bán sẽ khác nhau. Lực lượng chức năng chỉ kiểm tra, xử lý với số hàng hoá vi phạm tại thời điểm kiểm tra mà thôi.
Để nắm bắt lại việc chuỗi shop này, liệu rằng, đã có chấn chỉnh hoạt động kinh doanh như thế nào, sau phản ánh của báo chí và xử phạt của cơ quan chức năng, trong tháng 4/2023, phóng viên đã có sự ghi nhận tại các cơ sở kinh doanh của shop Nha Đam. Và thật bất ngờ khi với vai trò là khách hàng/người tiêu dùng, thì phóng viên vẫn phát hiện thấy rất nhiều hàng hoá từ thực phẩm, hàng giày dép, đồ dùng cho mẹ và bé... cho đến kệ hàng có nhiều loại thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc xuất xứ vẫn được bày bán tiếp tục? 

Rõ ràng, đằng sau việc thời điểm kiểm tra của lực lượng QLTT, dư luận có quyền hoài nghi về sự trùng hợp:

Tại sao, khi bị kiểm tra, số hàng hoá tại đây lại bày bán thưa thớt; nhưng trước và sau khi bị kiểm tra, thì các kệ hàng lại bày bán đầy ắp sản phẩm và không ít trong số đó là hàng hoá có dấu hiệu vi phạm?
Hơn hết, sau nhiều ý kiến phản ánh của người tiêu dùng, sự vào cuộc xử phạt của lực lượng chức năng, nhưng cho đến nay, hoạt động bán hàng có dấu hiệu sai phạm tại đây vẫn diễn ra. Điều đó khiến dư luận băn khoăn:

Liệu rằng, với mức xử phạt như trên, các cơ quan chức năng đã và đang có những chế tài thật sự triệt để để xử lý tận gốc hay chưa?

Bởi, dù đã bị xử phạt nhiều lần, tuy nhiên, chuỗi shop Nha Đam vẫn vì lợi nhuận mà bất chấp các quy định của pháp luật, coi thường người tiêu dùng, tiếp tục hành vi vi phạm kinh doanh hàng hoá nhập lậu. Như vậy, cứ bị xử phạt xong, cơ sở kinh doanh không rút kinh nghiệm, không chấn chỉnh vi phạm, mà lại cố tình vi phạm tiếp?

Phải chăng, đây là sự thách thức các quy định của pháp luật, là dấu hiệu của việc cố tình tạo dựng môi trường kinh doanh không lành mạnh tại thị trường tỉnh Thanh Hoá?

Liệu rằng, ở đây có sự bao che, làm ngơ của một số cán bộ - cơ quan chức năng hay không, khi để các vi phạm này đã - đang tái diễn trong thời gian dài?

Lê Nam