Cứ có tiền là mua được thuốc

Luật Dược năm 2016 quy định: Bán lẻ thuốc kê đơn mà không có đơn thuốc là một trong các hành vi bị cấm; cơ sở kinh doanh dược có trách nhiệm chỉ được bán thuốc kê đơn tại cơ sở bán lẻ khi có đơn thuốc…

Tháng 10/2018, Sở Y tế TP. HCM cũng ra văn bản khẩn yêu cầu các nhà thuốc lẻ trên địa bàn thực hiện nghiêm việc bán thuốc kê đơn cho người bệnh có đơn thuốc. Nếu không thực hiện đúng quy định, Sở Y tế sẽ tiến hành thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh Dược theo quy định tại điều 40 luật Dược số 105/2016/QH13...

Thậm chí, hạn chế việc bán thuốc không theo đơn, tháng 04/2019 ông Nguyễn Tấn Bỉnh - Giám đốc Sở Y tế TP.HCM còn ban hành hẳn một kế hoạch thực hiện Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn từ 2017-2020.

Tuy nhiên, dường như những quy định và chủ trương nêu trên không được một số Nhà thuốc An Khang tại TP. HCM thực hiện. Bởi, theo ghi nhận của phóng viên Thương hiệu và Công luận, nhiều nhà thuốc mang thương hiệu này vẫn công khai bán cho người mua các loại thuốc “đặc trị”, ghi rõ “thuốc bán theo đơn”, mà không cần tới đơn thuốc của bác sỹ kê cho người bệnh.

Cụ thể, tại Nhà thuốc An Khang (số 111 Lê Đức Thọ, phường 17, quận Gò Vấp), khi hỏi mua hai loại thuốc Novofungin 250 mg và Flagyl 250 mg, thì nhân viên bán hàng tại đây lập tức bán cho phóng viên và thu tiền, mà không cần hỏi người mua có đơn theo chỉ định của bác sỹ. Đáng nói, trên bao bì của 2 loại thuốc này đều ghi rõ khuyến cáo “thuốc bán theo đơn” (phải có đơn chỉ định từ bác sỹ, thì các cửa hàng thuốc mới được phép bán cho người mua - PV).

Tương tự, tại Nhà thuốc An Khang số 278 Phạm Văn Chiêu, phường 9, quận Gò Vấp, khi được hỏi mua loại thuốc dành cho người bị bệnh Gout, thì nhân viên tại đây ngay lập tức lấy ra 2 hộp thuốc Rulid 150mg và Cocilone 1mg bán cho phóng viên và thu tiền, mà không cần hỏi về đơn thuốc của bác sỹ cũng như tình trạng của bệnh nhân thế nào. Theo quan sát, trên vỏ của 2 hộp thuốc này cũng ghi rõ khuyến cáo “thuốc bán theo đơn”.

Có thể thấy, các loại thuốc có in khuyến cáo “thuốc bán theo đơn” là thuốc cần phải được bác sĩ kiểm soát liều lượng, thời gian và cách thức sử dụng, bởi dược tính mạnh. Nếu sử dụng không đúng chỉ định, thuốc có thể tác gây tác dụng phụ, ảnh hưởng tới sức khỏe của người bệnh. Việc các Nhà thuốc An Khang bán các loại thuốc trên và thu tiền mà không cần tới đơn thuốc theo chỉ định của bác sỹ, có thể sẽ ảnh hưởng nghiệm trọng tới sức khỏe, tính mạng của người sử dụng, nếu như thuốc không được sử dụng đúng liều lượng, thời gian và cách thức sử dụng.

Thuốc thuộc danh mục “kiểm soát đặc biệt của Bộ Y tế” cũng không cần đơn

Nghiêm trọng hơn, dù thuốc kháng sinh Levoquin 500 mg là loại thuốc có dược động học cao, chứa hoạt chất Levofloxacin nằm trong Phụ lục VII, Thông tư số 20/2017/TT-BYT của bộ Y tế (nằm trong danh mục kiểm soát đặc biệt của Bộ Y tế), dùng để điều trị nhiễm khuẩn theo đơn chỉ định của bác sỹ…, nhưng không cần tới đơn thuốc theo chỉ định của bác sỹ, phóng viên vẫn có thể dễ dàng mua được loại thuốc này tại Nhà thuốc An Khang số 395 Lê Quang Định, phường 5, quận Bình Thạnh.

Khi bán, nhân viên cửa hàng này chỉ cho biết: “Đây là thuốc kiểm soát đặc biệt của Bộ Y tế, nên cho em xin tên với số điện thoại”. Ngoài ra không hỏi thêm bất cứ điều gì.

Thực trạng này cũng xảy ra tương tự tại Nhà thuốc An Khang số 1470 Lê Đức Thọ, phường 13, quận Gò Vấp. Chỉ cần trả tiền cho nhân viên, là phóng viên có thể mua ngay được thuốc Ventolin dạng ống. Đây là loại thuốc dùng cho cơn co thắt, hen phế quản, khó thở, cơn hen cấp, và phải có đơn thuốc theo chỉ định của bác sỹ, thì bệnh nhân mới được phép dùng.

Đáng nói, trong thành phần của thuốc Ventolin có chất Salbutamol - nằm trong Phụ lục VII – Thông tư số 20/2017/TT-BYT của Bộ Y tế (nằm trong danh mục kiểm soát đặc biệt của Bộ Y tế).

Câu hỏi đặt ra là: Vì sao nhân viên Nhà thuốc An Khang biết rõ ràng đây là các loại thuốc thuộc danh mục “kiểm soát đặc biệt của Bộ Y tế”, bắt buộc phải có đơn chỉ định của bác sỹ mới được phép bán và sử dụng, nhưng vẫn vô tư bán cho người mua? Giả sử, nếu người bệnh mua về sử dụng mà xảy ra biến chứng, ảnh hưởng tới sức khỏe, tính mạng thì ai sẽ chịu trách nhiệm? Việc công khai bán các loại thuốc trên mà không cần tới đơn chỉ định của bác sỹ thì các cửa hàng thốc An Khang có đang coi thường tính mạng người bệnh, bỏ ngoài tai những quy định của pháp luật?

Trước thực trạng nêu trên, để bảo đảm sự nghiêm minh của luật pháp, tránh ảnh hưởng tới sức khỏe, tính mạng của người tiêu dùng, đề nghị Bộ Y tế, Cục Quản lý Dược, Sở Y tế TP. HCM cần nhanh chóng vào cuộc kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi công khai bán các loại thuốc có khuyến cáo “thuốc bán theo đơn”, thuốc thuộc danh mục “kiểm soát đặc biệt của Bộ Y tế” cho khách hàng, mà không cần tới đơn thuốc theo chỉ định của bác sỹ.

Theo thông tin giới thiệu tại website: //www.nhathuocankhang.com/, thì chuỗi nhà thuốc An Khang thuộc sở hữu của Công ty cổ phần Bán Lẻ An Khang; Mã số thuế: 0314587300; Giấy phép kinh doanh: 0313181724; Địa chỉ: Tòa nhà MWG – Công ty cổ phần Thế Giới Di Động Lô T2-1.2, Đường D1, Khu Công Nghệ Cao, Phường Tân Phú, Quận 9, TP. HCM. Còn theo thông tin tại website //mwg.vn/ thì các thương hiệu như: thegioididong, Điện máy XANH, Bách hóa XANH, Nhà thuốc An Khang, 4K Farm đều thuộc Công ty cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG). Liên quan đến chuỗi cửa hàng Bách hóa XANH, trước đó Thương hiệu và Công luận đã có bài viết phản ánh, dù từng bị cơ quan chức năng tại nhiều tỉnh thành lập biên bản, xử phạt nhiều lần, tuy nhiên nhiều cửa hàng Bách hóa XANH trên địa bàn TP. HCM vẫn công khai bán ra thị trường những sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không tem mác và quá hạn sử dụng... Cụ thể, qua ghi nhận thực tế nhiều ngày (cuối tháng Ba), tại nhiều cửa hàng tên Bách hóa XANH trên địa bàn TP. HCM, Bách hóa XANH số 1 Thích Quảng Đức, phường 13, quận Phú Nhuận; Bách hóa XANH số 87 Thích Quảng Đức, phường 4, quận Phú Nhuận; Bách hóa XANH số 221 Hoàng Sa, phường Tân Định, quận 1; Bách hóa XANH số 231 Phan Văn Trị, phường 11, quận Bình Thạnh; Bách hóa XANH số 268/16 Lý Thái Tổ, phường 1, quận 3, Bách hóa XANH số 335 Nơ Trang Long, phường 13, quận Bình Thạnh,…), cho thấy: Hầu hết các cửa hàng tên Bách hóa XANH nêu trên đều bày bán sản phẩm nho đen, trên kệ ghi “nhập khẩu Mỹ, Nam Phi”. Tuy nhiên, trên bao bì của các sản phẩm này lại không có tem mác, không hạn sử dụng, và không niêm yết giá (chỉ ghi dưới kệ là bán theo kg). Bên cạnh đó, tại quầy bán thực phẩm tươi sống, dù sản phẩm ghi trên kệ là “cá hấp”, nhưng trên bao bì không tem mác, không hạn sử dụng, nhưng vẫn được công khai bày bán trên kệ tại một số cửa hàng Bách hóa XANH trên địa bàn TP. HCM. Đặc biệt, tại khu vực bày bán mỹ phẩm, sữa tắm, dầu gội..., của cửa hàng Bách hóa XANH 231 Phan Văn Trị, phường 11, quận Bình Thạnh, dù đã hết hạn sử dụng tới 07 tháng, nhưng sản phẩm tắm gội Leffair Be Love vẫn được bày ngăn ngắn trên kệ để phục vụ "thượng đế"… Trước sự việc nêu trên, Thương hiệu và Công luận đã liên hệ với phía Công ty Cổ phần thương mại Bách Hóa Xanh để làm rõ sự việc (nhưng nhiều ngày trôi qua vẫn chưa nhận được phản hồi), đồng thời có văn bản đề nghị Cục Quản lý Thị trường TP. HCM phối hợp, tiến hành kiểm tra chuỗi cửa hàng Bách hóa XANH trên địa bàn, để làm rõ những vấn đề mà người tiêu dùng đang đặc biệt quan tâm.

Thương hiệu và Công luận sẽ tiếp tục thông tin đến độc giả về vụ việc.

Nguyễn Trung – Nguyễn Tùng