Hệ thống Nhà thuốc Minh Thủy - một thương hiệu quen thuộc, có sự phát triển và tầm ảnh hưởng lớn trên địa bàn Thủ đô. Kể từ khi đi vào hoạt động (năm 2003) đến nay, nhà thuốc đã có đến 10 cơ sở, hoạt động chủ yếu ở 2 khu vực là huyện Hoài Đức và quận Đống Đa. Giữa một thị trường cạnh tranh lớn như Hà Nội, hệ thống nhà thuốc Minh Thủy vẫn không ngừng lớn mạnh và giữ được vị thế vững chắc trên thị trường.

 Nhà thuốc Minh Thủy sẽ là một cơ sơ kinh doanh uy tín, đáng tin cậy với người tiêu dùng, thế nhưng, tại nhà thuốc này vẫn còn những thiếu sót, chưa tuân thủ quy định pháp luật, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người bệnh.

“Đúng liều – đúng thuốc – đúng cách – đúng giá” nhưng chưa đúng quy định của Bộ Y tế?

Tại thông tư số 07/2017/TT-BYT, ngày 30/5/2017, quy định rõ 2 danh mục thuốc được bán tại các nhà thuốc đó là thuốc bán phải có đơn thuốc của bác sỹ (gọi là thuốc kê đơn) và thuốc bán không cần đơn thuốc (gọi là thuốc không kê đơn). Quy định là vậy, nhưng trên thực tế, nhiều loại thuốc nằm trong danh mục bắt buộc phải kê đơn vẫn đang được mua bán một cách công khai, dễ dàng, không cần bất kỳ đơn thuốc nào (?!).

Ngày 5/4/2023, phóng viên đã "mục sở thị" và trực tiếp mua thuốc tại một số nhà thuốc Minh Thủy, trên địa bàn Hà Nội.

Trong vai người đang có nhu cầu mua thuốc dành cho người bị viêm nhiễm phụ khoa, phóng viên đến Nhà thuốc Minh Thủy số 328 Tây Sơn (Đống Đa) để được tư vấn mua thuốc.

Khi phóng viên hỏi mua thuốc Vastad đặt (STELLA) – thuốc kháng sinh điều trị các bệnh lý phụ khoa và đây cũng là loại thuốc nằm trong danh mục kê đơn theo quy định. Nhân viên bán thuốc lập tức mang ra mà người mua không phải trình đơn thuốc, dù trên vỏ hộp thuốc này cũng ghi rất rõ dòng chữ “thuốc bán theo đơn”.

Được biết, thành phần thuốc Vastad (STELLA), gồm: Metronidazole là kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn nhạy cảm và Protozoa bằng cách thay đổi cấu trúc xoắn DNA của chúng; Nystatin là kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn thông qua cơ chế liên kết với thụ thể protein đặc hiệu trên tiểu đơn vị 30S của các ribosome vi khuẩn; Neomycin sulfate là kháng sinh có đặc tính chống nấm. Hoạt chất này, có tác dụng kìm khuẩn hoặc diệt khuẩn tuỳ thuộc vào nồng độ. Như vậy, kết hợp 3 thành phần trên, giúp điều trị hiệu quả viêm âm đạo do mọi nguyên nhân từ vi khuẩn, trùng roi, nấm...

Tiếp tục, phóng viên có mặt Nhà thuốc Minh Thủy số 110A49 Thái Thịnh (Đống Đa), mua thuốc Allopurnol 300 mg – điều trị bệnh gout. Nhân viên tại đây, lập tức lấy hộp thuốc Allopurnol 300 mg bán cho phóng Viên và thu tiền, mà không cần hỏi về đơn thuốc của bác sỹ, cũng như tình trạng của bệnh nhân thế nào. Theo quan sát, trên vỏ của hộp thuốc này cũng ghi rõ khuyến cáo “thuốc bán theo đơn”.

Tương tự, tại Nhà thuốc Minh Thủy số 92 ngõ Thái Thịnh 1 thuộc (Đống Đa), cũng xảy ra tình trạng tự ý bán các loại thuốc - “thuốc kê đơn”, mà không cần trình đơn thuốc của bác sỹ cho nhân viên bán thuốc. Khi phóng viên hỏi mua thuốc Cataflam 25mg, thì nhân viên bán hàng tại đây bán cho phóng viên và thu tiền, không cần hỏi người mua có đơn theo chỉ định của bác sỹ hay không. Trên bao bì của thuốc này cũng ghi rõ khuyến cáo “thuốc bán theo đơn” (phải có đơn chỉ định từ bác sỹ, thì các cửa hàng thuốc mới được phép bán cho người mua - PV).

Tìm hiểu được biết, thuốc Cataflam 25mg là một loại thuốc chống viêm không steroid, thành phần chính trong mỗi viên thuốc là Diclofenac 25mg. Diclofenac có tác dụng ức chế sinh tổng hợp prostaglandin. Prostaglandin đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành tình trạng viêm, đau và sốt.

Thuốc Cataflam 25mg, có tác dụng làm giảm đau rõ rệt đối với đau trung bình và nặng. Các nghiên cứu lâm sàng cũng phát hiện thuốc Cataflam 25mg có khả năng giảm đau và giảm mức độ chảy máu trong đau bụng kinh nguyên phát. Chống chỉ định của thuốc Cataflam 25mg, bao gồm các trường hợp sau: Người đang bị viêm loét, xuất huyết, hoặc thủng dạ dày hoặc ruột, suy gan nặng, suy thận nặng, bệnh mạch máu não…

Những thông tin quan trọng về thuốc Cataflam 25mg, không thể thay thế cho lời khuyên của bác sỹ. Do đó, để đảm bảo an toàn, người bệnh cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sỹ chuyên môn.

Các bác sỹ cảnh báo, việc mua bán, sử dụng thuốc không kê đơn, nhất là các loại kháng sinh, rất nguy hiểm. Bởi lẽ, ngoài việc không theo dõi được tình trạng bệnh, người bệnh không có đơn thuốc, sẽ không có căn cứ uống đúng liều lượng, thời gian, từ đó, dễ gặp rủi ro do tác dụng phụ của thuốc gây ra.

Có thể thấy, các loại thuốc có in khuyến cáo “thuốc bán theo đơn” là thuốc cần phải được bác sỹ kiểm soát liều lượng, thời gian và cách thức sử dụng, bởi dược tính mạnh. Nếu sử dụng không đúng chỉ định, thuốc có thể gây tác dụng phụ, ảnh hưởng tới sức khỏe của người bệnh.

Bán thuốc giá cao hơn thị trường

Thuốc là mặt hàng có đặc thù, không thể mặc cả giữa người bán và người mua, bảo bao nhiêu phải mua bấy nhiêu. Tại các cửa hàng thuốc, giá thuốc có thể được niêm yết trên bao bì mỗi hộp, nhưng người mua cũng không thể biết đó là giá đúng hay giá cao. Còn khi phải vào viện, với đơn thuốc bác sỹ đã kê, có khi tới cả chục loại, giá lên đến vài triệu đồng, thì người bệnh cũng chỉ biết tin tưởng mua tại hiệu thuốc mà bác sỹ đã chỉ định. Thực tế này, đã tồn tại trong thời gian dài.

Phóng viên đã đi khảo sát và mua thuốc Vastad, tại Nhà thuốc Minh Thủy, cũng như một số nhà thuốc khác trên địa bàn Hà Nội, kết quả thực tế cho thấy, thuốc Vastad có giá bán dao động từ 28.000 - 32.000 đồng/hộp.

Tuy nhiên, cùng một loại thuốc, cùng tên thuốc, thành phần và cùng công ty sản xuất, nhưng giá bán thuốc Vastad của Nhà thuốc Minh Thủy lại có giá bán cao hơn nhiều so nhà thuốc khác? Cụ thể, tại nhà thuốc ***, thuộc quận Hai Bà Trưng, bán thuốc Vastad có giá 28.000 đồng/hộp. Nhưng tại Nhà thuốc Minh Thủy, hộp thuốc Vastad, có giá bán 35.000 đồng, chênh nhau 7.000 đồng?

Việc niêm yết giá thuốc, được quy định tại Nghị định 54, hướng dẫn Luật Dược. Theo đó, tất cả các loại thuốc, tất cả các cơ sở buôn bán, nhà thuốc, phải thực hiện việc niêm yết giá bán lẻ từng loại và không được bán giá cao hơn giá niêm yết.

Nhưng, việc các nhà thuốc Minh Thủy, đang bán thuốc giá cao hơn thị trường,đang cho thấy đã có quy định, nhưng lại thiếu quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát?

“Phải cần đơn chứ; nếu không thì đó là sai phạm?"!

Trước vấn đề nêu trên, ngày 6/4/2023, phóng viên đã liên hệ qua số điện thoại với bà Bùi Thị Thủy – đại diện theo pháp luật của Nhà thuốc Minh Thủy để đặt lịch làm việc. Bà Thủy nói "đang đi đường, sẽ gọi lại sau". Tuy nhiên, phóng viên gọi lại cho bà Thủy, thì không thể liên lạc được do thuê bao.

Tiếp đến, phóng viên đã liên hệ qua số điện thoại cho ông Hiếu – quản lý hệ thống Nhà thuốc Minh Thủy về vấn đề "Nhà thuốc Minh Thủy đang diễn ra tình trạng bán "thuốc kê đơn" - không cần đơn thuốc của bác sỹ". Qua điện thoại, ông Hiếu khẳng định: “Phải cần đơn chứ; nếu không thì đó là sai phạm?" (?!).

Trước vấn đề nêu trên, dư luận đặt câu hỏi: Vì sao, biết rõ thuốc có ghi khuyến cáo “thuốc bán theo đơn” - bắt buộc phải có đơn chỉ định của bác sỹ mới được phép bán và sử dụng, nhưng Nhà thuốc Minh Thủy vẫn vô tư bán cho người mua?

Vị quản lý hệ thống Nhà thuốc Minh Thủy khẳng định vấn đề bán "thuốc kê đơn" không cần đơn thuốc của bác sỹ là sai phạm; vậy tại sao, vẫn vô tư bán cho người tiêu dùng, khách hàng?

Việc Nhà thuốc Minh Thủy chưa chấp hành những quy định của pháp luật khi bán các loại thuốc trên, mà không cần tới đơn chỉ định của bác sỹ? nếu người bệnh mua thuốc - "thuốc kê đơn" - không cần đơn thuốc của bác sỹ về sử dụng, xảy ra biến chứng, ảnh hưởng tới sức khỏe, thì ai sẽ chịu trách nhiệm?

Nhằm chấn chỉnh tình trạng nêu trên, đề nghị Thanh tra Sở Y tế, Cục Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra các nội dung mà Thương hiệu & Công luận phản ánh như "Việc thực hiện các quy định của Nhà nước về lĩnh vực hoạt động kinh doanh, thủ tục hành chính tại quầy thuốc như hóa đơn chứng từ; việc niêm yết giá và các sản phẩm chức năng hỗ trợ"…

Thương hiệu & Công luận sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.

Quy định của pháp luật:

Nghị định số 117/2020/NĐ-CP có hiệu lực, thay thế hoàn toàn Nghị định 176/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Với khung xử phạt tăng rất nhiều, có thể thực sự thay đổi được thực trạng đáng báo động nói trên?

Tại điểm đ, Khoản 3, Điều 59 - Nghị định số 117/2020/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi “bán thuốc kê đơn khi không có đơn thuốc”; đồng thời áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tại điểm đ, Khoản 8 điều này “Đình chỉ hoạt động của cơ sở trong thời hạn từ 6 tháng đến 9 tháng đối với hành vi quy định tại các điểm đ, Khoản 3 điều này”.

Lê Pháp – Minh An