Các bị cáo gồm ông Đặng Thanh Bình (64 tuổi, nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - NHNN), Lê Văn Thanh (54 tuổi, nguyên Chánh thanh tra NHNN tỉnh Long An; Tổ trưởng giám sát VNCB), Hà Tấn Phước (55 tuổi, nguyên Phó giám đốc NHNN Chi nhánh tỉnh Long An; nguyên Tổ trưởng Tổ giám sát Ngân hàng (NH) Đại Tín/ VNCB), Phạm Thế Tuân (62 tuổi, nguyên Tổ phó Tổ giám sát VNCB), Ngô Văn Thanh (41 tuổi, nguyên tổ viên Tổ giám sát NH Đại Tín/ VNCB).

Trong quyết định đưa vụ án ra xét xử, ông Bình có 5 luật sư tham gia bảo vệ nhưng trong phần thẩm vấn lý lịch, ông Bình cho biết, 1 luật sư vì lý do cá nhân không tham gia phiên toà.

Các bị cáo tại phiên tòa

Trong phần xét hỏi, trả lời HĐXX,bị cáo Đặng Thanh Bình (nguyên Phó thống đốc NHNN) nói rằng phần truy tố ông không đúng. Theo ông Bình, Quyết định 12 của NHNN (giám sát các ngân hàng yếu kém) là để thực hiện chủ trương của nhà nước về tái cơ cấu một số ngân hàng hoạt động không hiệu quả.

Trả lời câu hỏi của chủ tọa về việc có nhận được báo cáo của Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, ông Bình cho rằng Thống đốc và Phó thống đốc chỉ xử lý những vấn đề Văn phòng NHNN trình, còn các vấn đề khác (bao gồm của tờ trình của Cơ quan Thanh tra giám sát) được cơ quan tham mưu xử lý, sau đó nơi này mới có báo cáo, đề xuất trình lãnh đạo.

Tại phần trả lời này, ông Bình cũng giải thích về một số bút phê trên các tờ trình của Cơ quan Thanh tra giám sát.

Về bút phê “Việc kiểm tra vốn góp sẽ được kiểm tra sau này”, ông Bình lý giải rằng như vậy là để hậu kiểm, sao cho làm đúng với yêu cầu của Thủ tướng là các nhà đầu tư phải có năng lực tài chính, vì thời điểm đó chỉ quy định cổ đông chịu trách nhiệm về vốn.

Trước đó, trả lời HĐXX, bị cáo Ngô Văn Thanh (thành viên Tổ giám sát) cho rằng tại thời điểm sự việc xảy ra bị cáo đã hoàn thành nhiệm vụ được giao. Dù vậy khi HĐXX hỏi lại “vào thời điểm này” thì ông Thanh nói rằng “thấy mình cũng có thiếu sót”.

Theo ông, việc VKS truy tố trách nhiệm liên quan đến số tiền thiệt hại 10.000 tỷ đồng chưa hoàn toàn đúng với quá trình thực hiện và diễn biến khi thực hiện nhiệm vụ được phân công, đồng thời còn một số vấn đề chưa được làm rõ.

Trong khi đó, bị cáo Phạm Thế Tuân (Tổ phó Tổ giám sát) cho rằng mình đã cố gắng làm hết sức theo quy định về trách nhiệm, quyền hạn của tổ viên. Ông cũng là người không đồng ý cho Ngân hàng Xây dựng (VNCB) thực hiện một số giao dịch có giá trị trên 5 tỷ.

“Đại Tín rất phức tạp, tinh vi, không làm theo khuyến cáo của tổ giám sát. Hôm nay phải đứng đây tôi rất xót xa, xấu hổ khi là cán bộ ngân hàng đã làm ba mươi mấy năm, dù thành công rất nhiều nhưng giai đoạn cuối vướng vào một ngân hàng quá khó khăn, không chấp hành quy định của NHNN, Chính phủ và gần nhất là Tổ giám sát” – ông Tuân bày tỏ.

Còn bị cáo Lê Văn Thanh (Tổ trưởng Tổ giám sát) cho rằng bản thân “nhận thức có thiếu sót nào đó”. Ông Thanh xin được trình bày lại công việc của Tổ giám sát và cho biết trong giai đoạn đó Tổ đã phát hành tới 38 văn bản, 10 báo cáo về hoạt động của VNCB.

Trả lời HĐXX, bị cáo Hà Tấn Phước nhận định rằng nội dung cáo trạng tường trình và mô tả các sự việc vi phạm là đúng, “nhưng về kết luận có một số nội dung chưa được chính xác”.

Ông Phước cho biết với vai trò là Tổ trưởng đã ý thức được đây là vấn đề rất quan trọng nên ngay từ đầu đã có bản phân công chi tiết trách nhiệm, nhiệm vụ của các thành viên.

Ông khẳng định “đã làm đúng trách nhiệm, nhiệm vụ và nghĩa vụ được giao” nhưng thừa nhận “do năng lực còn hạn chế và trong công tác chỉ đạo điều hành có thiếu sót nên có hậu quả xảy ra”.

 Hôm nay (26/6), phiên tòa tiếp tục phần xét hỏi.

Theo cáo trạng, Phó Thống đốc NHNN Đặng Thanh Bình, từ tháng 2/2012 được phân công phụ trách Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, Vụ pháp chế, giúp Thống đốc chỉ đạo tái cơ cấu 6 ngân hàng yếu kém theo đề án 254 của Chính phủ, trong đó có tham gia tái cơ cấu và tham gia Ban chỉ đạo Ngân hàng Đại Tín (TrustBank).

Ngày 15/8/2012, ông Bình ký tờ trình (số 597/TTr-NHNN) trình Thủ tướng Chính phủ về chủ trương tái cơ cấu TrustBank, nội dung tái cơ cấu trên cơ sở nhóm cổ đông mới có đủ năng lực tài chính để thực hiện phương án tái cơ cấu TrustBank. Ngày 4.9.2012, Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN có tờ trình (1340/TTr-TTGSNH) gửi ông Bình, kiến nghị NHNN cho phép áp dụng điều kiện đối với cổ đông sáng lập là cá nhân, tổ chức khi thành lập ngân hàng thương mại cổ phần và cam kết không dùng vốn ủy thác, vốn vay của các tổ chức, cá nhân khác để góp vốn.

Tuy nhiên, ông Bình có bút phê vào tờ trình 1340 là: “Việc kiểm tra góp vốn sẽ được thực hiện sau này”. Ngày 6/9/2012, ông Bình ký công văn (652/NHNN-TTGSNH) chấp nhận chủ trương phương án tái cơ cấu TrustBank…

Từ các bút phê của ông Bình, ông Bình đã không thực hiện đúng phương án do chính NHNN trình Thủ tướng, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng. Trên thực tế, Phạm Công Danh đã thực hiện hành vi phạm tội, gây hậu quả nghiêm trọng. Khi nhóm Phạm Công Danh tham gia quản trị điều hành, TrustBank ngày càng thua lỗ, thời điểm 26.7.2014, vốn chủ sở hữu VNCB âm 18.469 tỉ đồng, tổng tài sản 16.745 tỉ đồng, nợ phải trả 38.469 tỉ đồng. 

Cáo trạng kết luận, Phạm Công Danh và các đồng phạm đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật thông qua các giao dịch chuyển tiền gây thiệt hại cho VNCB, trong đó có trách nhiệm của thành viên Tổ giám sát.

Thời điểm này, VNCB chịu sự giám sát đặc biệt của NHNN, mọi giao dịch từ 5 tỷ đồng trở lên đều phải có ý kiến của Tổ giám sát. Tuy nhiên, ông Bình không thực hiện nhiệm vụ được giao, tạo điều kiện cho nhóm Thiên Thanh đứng đầu là Phạm Công Danh gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, thiệt hại hơn 9.000 tỉ đồng.

Diệp Bắc