Dư án “đốt cháy” giai đoạn?

Huyện Hướng Hóa, gần đây đã trở thành một “trung tâm điện gió” khi xuất hiện nhiều dự án điện gió đang xây dựng cấp tốc. Tuy nhiên, do sức ép về thời hạn hoàn thành, hòa lưới điện để kịp hưởng giá FIT ưu đãi, nhiều dự án đang gấp rút “chạy đua” với thời gian để kịp tiến độ đóng điện vào ngày 31/10/2021.

Do đó, không ít dự án, vừa thi công, vừa lo hồ sơ, thậm chí chưa hoàn thủ tục giải phóng mặt bằng, khảo sát, lập báo cáo đánh giá tác động của môi trường... vẫn triển khai thi công, trước sự phản đối của người dân?

Điển hình như Dự án điện gió Tài Tâm của Công ty TNHH MTV Đầu tư năng lượng Tài Tâm Quảng Trị và Dự án điện gió Hoàng Hải của Công ty TNHH MTV Đầu tư năng lượng Hoàng Hải Quảng Trị.

Trong đó, nhà máy điện gió Tài Tâm có công suất 50 MW, tổng vốn đầu tư 1.800 tỷ đồng. Chủ đầu tư là Công ty TNHH MTV Đầu tư Năng lượng Tài Tâm Quảng Trị. Cơ cấu vốn cho dự án, gồm 20% vốn tự có (tương đương 360 tỷ đồng), 80% là vốn vay (tương đương 1.440 tỷ đồng). Thời hạn hoạt động của dự án là 50 năm; dự kiến nghiệm thu đưa vào vận hành ngày 31/10/2021.

Dự án này, trong thời gian thi công đã gặp nhiều sự cố, vi phạm trong thủ tục cấp phép đầu tư xây dựng và giải phóng mặt bằng.

Cụ thể, trước đó, giữa tháng 5/2021, người dân thôn Ta Núc, xã Húc (Hướng Hóa) đã ngăn chặn không cho Công ty TNHH MTV Đầu tư Năng lượng Tài Tâm cắm mốc để san ủi con đường mà người dân trong thôn thường lên rẫy. Sự việc căng thẳng giữa 2 bên đã xảy ra và đỉnh điểm mâu thuẫn khi xuất hiện nhóm người lạ đến gây hấn. Ban giám đốc Công an tỉnh Quảng Trị đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự, Công an huyện Hướng Hóa vào cuộc điều tra.

Qua xác minh, cơ quan công an cho biết, đây là nhóm người ngoài tỉnh, đến địa phương và có nhiều hành vi thị uy, va chạm với người dân, gây mất trật tự tại địa phương.

Quá trình xử lý sự cố, đã dẫn tới xô xát khiến 5 công an bị thương phải nhập viện. Sau đó, cơ quan Công an huyện đã khởi tố vụ án để điều tra vụ việc.

Vi phạm về thủ tục đầu tư

Theo thông tin phóng viên có được, ngày 17/5/2021, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng đã có buổi làm việc với lãnh đạo huyện Hướng Hóa và các nhà đầu tư điện gió trên địa bàn huyện. Theo như nội dung cuộc họp, có nhiều dự án còn gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, trong đó một số dự án vi phạm về đầu tư xây dựng, hồ sơ xin cấp phép đầu tư còn thiếu nhiều thủ tục theo quy định của pháp luật.

Báo cáo tại cuộc họp cho thấy, về bồi thường giải phóng mặt bằng, các dự án chưa thu hồi đất đã thi công như Điện gió Tài Tâm, điện gió Hoàng Hải, Điện gió Amaccao Quảng Trị 1 (Công ty CP điện gió Khe Sanh).

Các dự án vi phạm đó là thiếu thủ tục cấp phép đầu tư, khi thi công chưa có báo cáo đánh giá tổng thể về tác động của môi trường, chưa giải phóng mặt bằng, chưa thực hiện quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng đất... Chưa hoàn thành thủ tục thuê đất, nhưng đã triển khai, vi phạm nghiêm trọng quy định Luật Đất đai năm 2013 và Nghị định số 91/2019/NĐ-CP của Chính phủ.

Trước những sai phạm trên, đầu tháng 7/2021, UBND tỉnh Quảng Trị tiếp tục có buổi họp, yêu cầu các đơn vị rà soát các thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất đảm bảo các điều kiện để triển khai các dự án điện gió trên địa bàn huyện Hướng Hóa.

Liên quan đến Dự án điện gió Tài Tâm, ngày 16/7/2021, UBND tỉnh đã ra quyết định số 1840/QĐ-UBND, về việc cho thuê đất (đợt 1). Theo nội dung của quyết định thì, tổng diện tích cho thuê là gần 24 ha, thời hạn 50 năm. Tỉnh Quảng Trị yêu cầu Công ty TNHH MTV Đầu tư Năng lượng Tài Tâm phải hoàn thành các thủ tục về đất đai, môi trường, đầu tư xây dựng... theo quy định của pháp luật, trước khi triển khai dự án.

Trước đó, tại Văn bản số 35/HĐND-KTNS ngày 22/6/2021 của Ban Kinh tế ngân sách - HĐND tỉnh Quảng Trị và Công văn số 2754/UBND-TN ngày 2/7/2021 của UBND tỉnh yêu cầu rà soát thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất đảm bảo các điều kiện để triển khai các dự án điện gió; yêu cầu tạm dừng khi chưa thực hiện các thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất... xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

Qua khảo sát, Quảng Trị nhận thấy, các dự án điện gió đang thiếu quy hoạch phát triển tổng thể về năng lượng, cũng như chưa có đánh giá tổng thể tác động của môi trường của toàn vùng; việc xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư đang phụ thuộc vào việc bổ sung quy hoạch các dự án; quy trình, thủ tục triển khai một số dự án, cũng như biện pháp thi công một số dự án chưa đảm bảo.

Ngày 4/8/2021, UBND tỉnh Quảng Trị ra văn bản chỉ đạo các sở ban ngành kiểm tra, đề xuất xử lý sai phạm liên quan việc triển khai thực hiện dự án điện gió có chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và công tác quản lý, bảo vệ rừng khi triển khai dự án điện gió, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 15/8/2021.

Mới đây, Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa Đặng Trọng Vân khẳng định, địa phương sẵn sàng tạo điều kiện tốt nhất cho chủ đầu tư. Song, nếu chủ đầu tư cố tình vi phạm hay xảy ra các sự cố ảnh hưởng đến trật tự xã hội, thì sẽ xem xét, đề nghị cấp có thẩm quyền làm rõ trách nhiệm và có thể đề xuất rút giấy phép nếu có sai phạm.

Tuy nhiên, tình trạng “thi công trước, hoàn thiện hồ sơ sau” vẫn đang xảy ra tại một số dự án điện gió thuộc huyện Hướng Hóa, gây bức xúc trong dư luận vừa qua, vẫn chưa được giải quyết triệt để?

Tại tỉnh Quảng Trị, có 84 dự án điện gió, trong đó có 31 dự án đã được Bộ Công Thương phê duyệt quy hoạch, 53 dự án đã trình Bộ Công Thương xem xét bổ sung quy hoạch. Ngoài 2 dự điện gió đã đi vào vận hành, hiện có 25 dự án điện gió, phần lớn ở huyện miền núi Hướng Hóa, đang nỗ lực thi công, phấn đấu đi vào hoạt động trước ngày 1/11/2021.

Trong số các dự án, có thể kể đến Nhà máy điện gió Hưng Bắc (tại xã Thanh, A Xing, A Túc và Xy, huyện Hướng Hóa), do liên danh Công ty CP Đầu tư xây dựng và phát triển nhà Sài Gòn - Hà Nội và Công ty CP Đầu tư năng lượng Hưng Bắc đề xuất. Dự án có công suất 89,6 MW; tổng mức đầu tư 3.566 tỷ đồng. Nhà máy điện gió Hoàng Hải (xã Húc, huyện Hướng Hóa), của Công ty TNHH MTV ĐT Năng lượng Hoàng Hải Quảng Trị; công suất 50 MW; tổng mức đầu tư 1.700 tỷ đồng (chủ đầu tư góp 340 tỷ đồng, còn lại 1.360 tỷ đồng là đi vay).

Dự án điện gió Tài Tâm của Công ty TNHH MTV Đầu tư năng lượng Tài Tâm Quảng Trị, do ông Đỗ Lê Quân là Giám đốc. Doanh nghiệp này là nhà đầu tư phát triển nhiều dự án điện gió ở miền Trung, Tây Nguyên, Bến Tre, Cà Mau... mỗi dự án đầu tư có vốn từ vài ngàn cho đến hàng chục ngàn tỷ đồng.

Cao Huyền