Theo con số thống kê báo cáo UBND TP. Hải Phòng thì từ 15/3/2020 đến ngày 31/7/2020, Sở TNMT Hải Phòng đã tiếp nhận 9.540 hồ sơ đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp đổi, cấp lại giấy chứng nhận cho hộ gia đình, các nhân từ các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai tại các quận, huyện. Trong đó, đã trả kết quả 8.133 hồ sơ, trả về các chi nhánh để bổ sung 170 hồ sơ và 1.237 hồ sơ đang thụ lý giải quyết.

Trong bối cảnh thành phố đang quyết tâm thực hiện Nghị quyết 45-NQ/TW ngày 24/1/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP.Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cả thành phố như một đại công trường với hàng loạt các dự án đang thi công. Hệ thống giao thông đô thị được quan tâm đầu tư kịp thời, kéo theo đó là nhu cầu về nhà ở ngày càng tăng. Các hoạt động chia, tách đất để chuyển nhượng, tặng cho hoạt động tấp nập. Tuy nhiên, việc giải quyết hồ sơ chia tách đang gặp rất nhiều vướng mắc.

Theo quyết định 1394/2015/QĐ-UBND của UBND TP. Hải Phòng thì cạnh nhỏ nhất phải lớn hơn hoặc bằng 3m (Ảnh: QN)

Cụ thể, theo quyết định 1394/2015/QĐ-UBND ngày 25/6/2015 của UBND TP. Hải Phòng thì diện tích tối thiểu tách thửa là lớn hơn hoặc bằng 30m2 tại đô thị; lớn hơn hoặc bằng 50 m2 đối với nông thôn. Đối với khu vực đô thị phần diện tích được tách thửa đảm bảo chỉ giới xây dựng theo quy hoạch, cạnh nhỏ nhất của thửa đất phải ≥ 3,0m và đảm bảo tổng diện tích thửa đất ≥ 30,0 m2.

Như vậy, việc quy định diện tích tối thiểu tách thửa đang không phù hợp với quy định về diện tích tối thiểu giao đất ở tái định cư (khu vực đô thị từ 40 m2 trở lên, khu vực nông thôn từ 60 m2 trở lên). Việc này sẽ tạo lên chênh lệch về địa tô, dễ gây thất thoát ngân sách khi thực hiện thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Trên địa bàn các quận, huyện: Lê Chân, Hải An, Thủy Nguyên, Vĩnh Bảo , An Dương,… đang triển khai các dự án trọng điểm. Một số khu vực đã được phê duyệt quy hoạch 1/500, một số thửa đất nằm trong quy hoạch 1/2000 đã được duyệt vào mục đích cây xanh, công trình công cộng,… không phù hợp mục đích đất ở nhưng chưa có quyết định thu hồi. Tại điểm c điều 4 quyết định 1394/2015/QĐ-UBND quy định các trường hợp không được phép tách thửa gồm: “Các thửa đất thuộc khu vực đã có thông báo thu hồi đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền”. Tuy nhiên, tại Luật đất đai thì một trong số các điều kiện để cấp GCNQSDĐ là phài phù hợp quy hoạch đất ở. Sự không đồng nhất này khiến công dân bị trả lại hồ sơ do thửa đất nằm trong khu vực được quy hoạch không phù hợp mục đích đất ở (chưa có quyết định thu hồi) bức xúc, khiếu kiện và khiến cơ quan chuyên môn lúng túng trong việc xử lý khiếu nại.

Người dân bức xúc khiếu kiện, gây áp lực cho cơ quan chuyên môn. (Ảnh: QN)

Quy định về cạnh nhỏ nhất của thửa đất phải ≥ 3,0m cũng gây nhiều bức xúc cho người dân. Ông N, công dân huyên An Dương cho rằng việc quy định về cạnh nhỏ nhất của thửa đất phải ≥ 3,0m chỉ nên quy định với thửa đất hình tứ giác còn thửa đất có từ 5 cạnh trở lên thì là không hợp lý.

Mục sở thị tại văn phòng một cửa tại huyện, nhiều công dân ngán ngẩm vì phải đi lại nhiều lần. Anh T (công dân quận Kiến An) cho biết, trước đây khi làm thủ tục tách thửa không cần phải làm báo cáo tách thửa, nhưng bây giờ cán bộ hướng dẫn về xã xin báo cáo tách thửa. Đối với các trường hợp có liên quan ngõ đi chung phải bổ sung một loạt các thủ tục khác mà trước nay chưa có tiền lệ, khiến người dân hoang mang. Trong khi tại điểm 2, điều 5 quyết định 1394/2015/QĐ-UBND ngày 25/6/2015 của UBND TP. Hải Phòng chỉ quy định: Đối với các trường hợp khi chia, tách thửa đất mà hình thành đường giao thông sử dụng chung thì đường giao thông sử dụng chung phải có mặt cắt ngang ≥ 1,5 m và diện tích, kích thước thửa đất sử dụng riêng phải đảm bảo đủ điều kiện theo quy định tại Khoản 1 Điều này.

Việc chia, tách thửa đất là quyền của công dân nhưng đây cũng chính là một trong những lý do gây áp lực lên hệ thống cấp thoát nước, hệ thống điện lưới, phòng cháy chữa cháy,… Ngoài ra, nguy cơ trục lợi giải phóng mặt bằng cũng sẽ rất cao do làm tăng giá bồi thường.

Thiết nghĩ UBND TP. Hải Phòng cần sớm có hướng giải quyết cụ thể đối với những vướng mắc trên, tránh đơn thư, khiếu kiện và cũng giải tỏa áp lực cho cơ quan chuyên môn.

Quỳnh Nga