Thưa ông, lý do gì khiến Công ty Văn hóa Sáng tạo Trí Việt - First News khởi kiện chủ sở hữu website thương mại điện tử (TMĐT) Lazada?

Năm 2004 First News mua bản quyền rất nhiều sách có giá trị của Việt Nam, cũng như của thế giới, và nắm bản quyền sách bán chạy nhất Việt Nam. Hiện tại, First News đang nắm trên 1.000 đầu sách, có khoảng 800 đầu sách là sách bán chạy.

Nhưng hiện tại, chúng tôi đang bị làm giả 628 cuốn sách, tất cả đều được bán trên Lazada. Trước khi cuốn “Muôn Kiếp Nhân Sinh” bị 3 nơi làm giả, thì các cuốn “Đắc Nhân Tâm, Hạt Giống Tâm Hồn, Bí Mật May Mắn, Quà Tặng Diệu Kỳ...” và rất nhiều sách khác cũng được làm giả rất lớn và bán trên Lazada.

Công ty Văn hóa Sáng tạo Trí Việt - First News công bố chính thức khởi kiện chủ sở hữu website TMĐT Lazada.

Trong đó, đối với cuốn “Đắc Nhân Tâm” cứ 19 cuốn sách bán ra, thì Trí Việt - First News bán được 1 cuốn sách thật. Nhiều bạn đọc mua sách trên Lazada vẫn còn nguyên logo First News và địa chỉ. Do vậy, họ phản ánh tới First News là tại sao 1 cơ sở lớn, lại làm sách kém chất lượng. Chúng tôi buộc phải lên tiếng.

Bên cạnh đó, phía Lazada bán cuốn “Muôn kiếp Nhân Sinh” giả là nhiều nhất. Bởi, sau khi đặt 86 đơn hàng ngẫu nhiêu trên Lazada, thì toàn bộ mở ra đều là sách giả. Giống như tức nước vỡ bờ, chúng tôi không nhân nhượng nữa, chúng tôi quyết định nộp đơn khởi kiện Lazada lên Tòa án nhân dân Quận 1 (TP.HCM) và chuẩn bị các thủ tục để khởi kiện lên cấp cao hơn.

Đại diện phía First News- Trí Việt mở cuốn sách giả được mua từ website TMĐT Lazada.

Lazada đang tiếp tay cho việc tiêu thụ hàng giả và trốn thuế. Vì sách giả đâu có đóng thuế. Bên cạnh đó, hoạt động này đang làm lũng đoạn thị trường xuất bản, gây thiệt hại về thương hiệu, uy tín của các doanh nghiệp Việt Nam với quốc tế. Bởi, những nhà xuất bản (NXB) nước ngoài họ cho rằng, nếu First News không bảo vệ được bản quyền, thì những NXB Việt Nam sẽ không được mua bản quyền nữa. Và những cuốn sách hay của thế giới không đến được tay bạn đọc, gây thiệt hại cho uy tín quốc gia, chứ không đơn thuần chỉ là 1 doanh nghiệp.

Và chúng tôi đang đại diện cho cả ngành xuất bản Việt Nam đứng ra đấu tranh, khởi kiện Lazada.

Trí Việt - First News phát hiện trên website TMĐT Lazada bán sách giả từ thời điểm nào?

Lazada thực hiện hành vi tiêu thụ sách giả rất nhiều năm nay rồi. Nhưng, First News không phải là cơ quan điều tra, chúng tôi chỉ cảnh báo trên phương tiện thông tin đại chúng, để mọi người ngăn chặn. Nhưng, suốt nhiều năm không ai đoái hoài. Có chăng là một vài đơn vị công an hoặc an ninh gì đấy xử phạt, phạt cho tồn tại, Lazada vẫn bán, nên chúng tôi quyết định khởi kiện.

Lazada không chỉ vi phạm Điều luật 192 Bộ luật hình sự năm 2015 về tội tiếp tay tiêu thụ hàng giả, mà còn lừa dối khách hàng. Bởi, khi treo quảng cáo trên Lazada là sách thật, bìa thật, trang thật, nhưng khi giao hàng lại là giả.

Những cuốn sách giả được First News - Trí Việt mua để lập vi bằng vi phạm.

Chúng tôi nhận thấy Lazada không chỉ bán sách giả của Trí Việt, của hàng trăm NXB khác, mà còn bán rất nhiều hàng nhái, hàng giả khác. Lượng tiêu thụ sách giả trên Lazada những năm qua là không thể thống kê nổi, số lượng rất lớn. Chỉ riêng Trí Việt đã bị thiệt hại tới hàng trăm tỷ đồng.

Đây không phải kiện để nổi tiếng, nhưng cực chẳng đã phải làm, chúng tôi có hàng chục luật sư tư vấn để làm 1 cách chắc chắn, bài bản.

Trước khi chính thức khởi kiện chủ sở hữu website TMĐT Lazada, Trí Việt - First News đã có những động thái gì để ngăn chặn “vấn nạn” bán sách giả?

Hàng chục năm nay, First News luôn có trách nhiệm với xã hội, với ngành nghề. Chúng tôi đã từng trực tiếp phối hợp cùng các cơ quan chức năng, để xử lý hàng chục vụ sách giả tại các nhà in, xưởng in, và đã từng khởi kiện. Đồng thời, phối hợp cùng các cơ quan chức năng, NBX, báo chí để nhiều lần đưa lên Quốc hội, chuyển đổi tội danh in sách giả và hàng giả, nhưng biết bao nhiêu lần họp báo, vẫn chưa giải quyết được.

Trong 3 năm (2015, 2016, 2017), liên tục các sàn TMĐT phát triển rất mạnh, như Tiki, Lazada, Sendo, Shoppe… thì sách lậu bán rất nhiều trên các sàn TMĐT. Theo đó, First News đã làm việc với Tiki đầu tiên và họ đã có những phương thức ngăn chặn, tuy chưa hết.

Đến năm 2018 - 2019, làn sóng bán sách giả nở rộ tại Hà Nội và một số tỉnh thành như: Thái Nguyên, Yên Bái, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hải Phòng, Vinh, Nghệ An… và được phát hành rất mạnh lên Lazada, Shoppe và Sendo.

Sách "Muôn Kiếp Nhân Sinh" thật và giả.

Bên First News đã 2 lần tổ chức họp báo, rất nhiều lần đưa lên thông tin đại chúng, đồng thời gửi công văn cảnh báo, nếu không chúng tôi sẽ khởi kiện. Sau đó chỉ có Sendo và Shoppe có tín hiệu hợp tác, dù chưa triệt để. Còn riêng Lazada thì bất chấp, mặc kệ, và họ vẫn cho bán.

Vừa qua, trong “đại dịch” Covid-19 từ tháng 2-7/2020, khi các nhà sách lớn bị cách ly xã hội, buộc phải đóng cửa, dừng kinh doanh, thì Lazada là cái “ổ bán sách giả” gần như vô địch. Thậm chí, họ còn có những chương trình khuyến mãi, giảm giá từ 30%-70% khi bán cho khách hàng…

Trước thực trạng này, chúng tôi đã nhiều lần đến gặp trực tiếp, có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; Cục trưởng Cục Xuất bản; C03 (Bộ Công an), Bộ trưởng Bộ Công Thương; Cục trưởng Cục Quản lý thị trường, nhưng vấn đề vẫn không được giải quyết.

Ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc Công ty Văn hóa Sáng tạo Trí Việt - First News khẳng định: "Chúng tôi sẽ kiện tới cùng".

Vừa rồi, khi cuốn sách “Muôn Kiếp Nhân Sinh” được đánh giá là 1 hiện tượng của văn hóa đọc Việt Nam, thì lập tức bị 3 đầu nậu tại Hà Nội in lậu. Một lần nữa, chúng tôi lại phải ra Hà Nội để gặp trực tiếp các cơ quan chức năng nêu trên, nhưng dường như họ chưa coi đây là vấn đề quan trọng. Do vậy, đại diện cho các NXB 1 lần nữa (lần thứ 10) chúng tôi phải đưa lên, để xã hội phải coi đây là một vấn nạn, là hành vi của tội ác.

Có thể ngành xuất bản không mang lại doanh thu, hoặc là GDP cao như ngành thép, ngành phân bón, lúa gạo… Nhưng, nó mang lại tri thức cho người Việt, nền văn hóa giáo dục và 1 sức mạnh tri thức dân tộc.

Hiện tại, phía Tòa án nhân dân Quận 1 đã thụ lý đơn khởi kiện của Trí Việt - First News chưa, thưa ông?

Chúng tôi làm là hoàn toàn hợp lệ, chắc chắn họ sẽ thụ lý. Nếu họ không thụ lý, chúng tôi sẽ gửi đơn lên Tòa án nhân dân TP.HCM. Không được nữa, chúng tôi sẽ tiếp tục gửi đơn khởi kiện lên Tòa án nhân dân Tối cao. Chúng tôi sẽ đi tới cùng.

Hiện tại, chúng tôi phát hiện Lazada không chỉ tiếp tay tiêu thụ hàng giả, mà còn vi phạm 2 điều luật nữa. Phía Trí Việt - First News sẽ thông báo ở kỳ họp báo sau, đồng thời bổ sung vào hồ sơ để làm việc với các cơ quan chức năng liên quan.

Xin cảm ơn ông!

Thuận Yến - Nguyễn Tùng