Dự án King Bay có tên gọi khác là khu dân cư 125 ha Long Tân (xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai) có liên quan đến Tổng công ty Đầu tư phát triển và Quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long (gọi tắt là Tổng Công ty Cửu Long), trong đó, có ông Dương Tuấn Minh, nguyên Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cửu Long.

Dưới thời ông Dương Tuấn Minh, mặc dù hoạt động chuyên ngành trong lĩnh vực đầu tư xây dựng hạ tầng, giao thông nhưng Tổng Công ty Cửu Long (thuộc Bộ Giao thông Vận tải, trụ sở tại quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh) còn tham gia vào dự án nhà ở. Do không đủ năng lực tài chính và kinh nghiệm nên để xảy ra câu chuyện mua bán cổ phần lòng vòng, chuyển dự án từ doanh nghiệp sở hữu 100% vốn Nhà nước sang doanh nghiệp tư nhân, dẫn đến nguy cơ mất vốn Nhà nước.

Thành lập liên danh để thực hiện dự án “vượt” chủ trương

Theo tìm hiểu của Thương hiệu và Công Luận, Tổng Công ty Cửu Long được Bộ Giao thông Vận tải giao huy động vốn làm dự án đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh. Trong đó, đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch thuộc bàn tỉnh Đồng Nai được huy động từ vốn vay ODA của Quỹ hợp tác Phát triển Hàn Quốc (EDCF).

Do ngân sách hạn hẹp, UBND tỉnh Đồng Nai thống nhất chủ trương dùng quỹ đất 125 ha xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai để tạo nguồn vốn và chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ của dự án mà doanh nghiệp ứng tiền bỏ ra thực hiện giải phóng mặt bằng (theo hình thức BT).

Để triển khai dự án, Tổng Công ty Cửu Long hợp tác với Tổng Công ty Cổ phần khoáng sản Na Rì Hamico (Công ty Na Rì Hamico) thành lập liên danh (Công ty cổ phần Ngũ Long Tân) theo tỷ lệ góp vốn: Công ty Na Rì Hamico góp vốn 90% bằng tiền mặt, Tổng Công ty Cửu Long góp 10% bằng thương hiệu và chi phí quản lý dự án.

Do trong diện tích 125 ha có 66,5 ha là đất trồng lúa nên tháng 5/2014, UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa này để tỉnh Đồng Nai làm cơ sở thỏa thuận địa điểm và triển khai các thủ tục đầu tư tiếp theo.

Trong khi chưa có ý kiến cho phép chuyển đổi đất lúa của Thủ tướng Chính phủ, tháng 8/2014, UBND tỉnh Đồng Nai đã chấp thuận chủ trương và thỏa thuận địa điểm cho liên danh Tổng Công ty Cửu Long - Tổng Công ty Na Rì Hamico lập thủ tục đầu tư dự án khu dân cư 125 ha Long Tân.

Tiếp đó, đến tháng 7/2016, UBND tỉnh Đồng Nai duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu dân cư 125 ha Long Tân với các sản phẩm đất nền biệt thự, nhà liền kế, chung cư cao tầng… Do Công ty cổ phần Ngũ Long Tân làm chủ đầu tư. Trong khi đó, phải đến 1 năm sau, vào tháng 6/2017, Thủ tướng Chính phủ mới ban hành Quyết định số 911/QĐ - TTg phê duyệt chủ trương đầu tư dự án khu nhà ở, khu dân cư 125 ha Long Tân.

Từ vốn nhà nước chuyển sang tư nhân vì khó khăn tài chính?

Về chủ đầu tư dự án, liên danh Tổng Công ty Cửu Long - Tổng Công ty Na Rì Hamico thành lập Công ty Cổ phần Ngũ Long Tân, trụ sở tại Quận 1, TP. Hồ Chí Minh với vốn điều lệ 100 tỷ đồng, trong đó cổ đông sáng lập là Tổng Công ty Na Rì Hamico và ông Dương Tuấn Minh, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cửu Long cùng một số cá nhân khác.

Tháng 7/2015, Tổng Công ty Na Rì Hamico xin rút khỏi liên danh vì khó khăn tài chính. Tổng Công ty Cửu Long đồng ý và chỉ đạo Công ty Cổ phần Ngũ Long Tân đăng ký thay đổi cổ đông sáng lập. Bà Vũ Minh Lý làm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Ngũ Long Tân, sở hữu 50% cổ phần công ty.

Đến tháng 12/2016, Công ty Cổ phần Ngũ Long Tân đăng ký thay đổi lần thứ 7 Giấy đăng ký doanh nghiệp, đổi tên thành Công ty Cổ phần Free Land với vốn điều lệ 1.087 tỷ đồng, trụ sở đặt tại Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh do bà Vũ Minh Lý làm Chủ tịch Hội đồng quản trị. Từ đây, dự án khu dân cư 125 ha Long Tân từ chủ đầu tư là doanh nghiệp có 100% vốn Nhà nước đã rơi vào tay công ty tư nhân thông qua việc góp vốn, rút vốn, bán cổ phần lòng vòng.

Trong báo cáo số 2067/CIPM - HĐTV gửi Bộ Giao thông Vận tải, Hội đồng thành viên Tổng Công ty Cửu Long nêu rõ: “Bà Vũ Minh Lý, Giám đốc Công ty Ngũ Long Tân cho rằng, Tổng Công ty Cửu Long không phải là cổ đông sáng lập của Công ty Ngũ Long Tân và cũng không có nghĩa vụ, quyền lợi cổ đông. Bản thân ông Dương Tuấn Minh, người đại diện phần vốn của của Tổng Công ty Cửu Long tại Công ty Ngũ Long Tân khẳng định, sau khi chấm dứt đề nghị thuê thương hiệu, Tổng Công ty Cửu Long không có tên trong danh sách cổ đông sáng lập Công ty Ngũ Long Tân, không còn quyền lợi và nghĩa vụ với Công ty Ngũ Long Tân”.

Tháng 10/2015, ông Dương Tuấn Minh, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cửu Long rút tên ra khỏi danh sách cổ đông sáng lập của Công ty Cổ phần Ngũ Long Tân, thay bằng tên ông Nguyễn Thanh Tuấn Anh sở hữu cổ phần có giá trị 30 tỷ đồng.

Hội đồng thành viên Tổng công ty Cửu Long cho rằng, việc góp vốn của Tổng Công ty Cửu Long do ông Dương Tuấn Minh thực hiện vào Công ty Ngũ Long Tân không minh bạch, không báo cáo Hội đồng thành viên Tổng Công ty, Bộ Giao thông Vận tải chưa chấp thuận chủ trương. Tổng Công ty Cửu Long có thể đã bị lợi dụng uy tín, thương hiệu để phục vụ cho lợi ích một số cá nhân, tập thể.

Có thể thấy phần vốn Nhà nước tại Tổng Công ty Cửu Long trong quá trình góp vốn với liên danh đã bị thất thoát, thiệt hại sau khi doanh nghiệp này rút cổ phần tại dự án khu dân cư 125 ha Long Tân. Điều này cần được cơ quan chức năng vào cuộc, điều tra, xác minh làm rõ!.

Hiện nay, dự án khu dân cư 125 ha Long Tân được đổi thành tên thương mại là King Bay, rao bán rầm rộ các nền đất biệt thự ven sông, nhà liền kế. Theo phản ánh của người dân bị ảnh hưởng bởi dự án, trong khi chưa hoàn tất đền bù mặt bằng, chủ đầu tư đã xây dựng hạ tầng, kè bờ ngay trên đất của người dân.

Ngoài ra, đây là dự án nhà ở thương mại nên chủ đầu tư phải tự thương lượng đền bù giá đất với người dân khi thu hồi đất làm dự án nhưng chính quyền lại tham gia thu hồi và áp giá đền bù thấp, dẫn tới khiếu nại, tranh chấp dài.

Hoàng Dương - Nguyễn Tùng