Bà Phí Thị Hương Nga chgo biết: Tính đến ngày 20/6, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài (ĐTNN) đạt trên 13,43 tỷ USD, bằng 95,7%  (tức giảm 4,3%) so cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù tổng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam (FDI) đăng ký 6 tháng đầu năm nay giảm 4,3% nhưng mức giảm đã được cải thiện so cùng kỳ ngoái giảm là 8,1% cho thấy tín hiệu tích cực trong thu hút FDI.

Nguyên do sụt giảm ảnh hưởng từ một số yếu tố cơ bản, như:

Bối cảnh thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường; xung đột chính trị tại một số quốc gia trên thế giới ngày càng gay gắt; áp lực giá cả và lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt nhưng vẫn ở mức cao;

Nhu cầu hàng hoá toàn cầu có xu hướng giảm và chưa có dấu hiệu phục hồi; điều kiện tài chính toàn cầu có xu hướng thắt chặt ảnh hưởng mạnh hơn đến doanh nghiệp, thương mại và đầu tư quốc tế; rủi ro của hệ thống ngân hàng; đứt gãy chuỗi cung ứng chưa được khắc phục hoàn toàn...

Những yếu tố đó, đang gây áp lực giảm đáng kể lên dòng vốn FDI toàn cầu năm 2022 và tiếp tục sang 2023, ảnh hưởng tiêu cực đến dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của các nền kinh tế lớn, đặc biệt các đối tác đầu tư của Việt Nam.

Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng lãnh đạo Tổng cục Thống kê vẫn bày tỏ về những tín hiệu tích cực trong thu hút FDI.

Theo đó, vốn đầu tư cấp mới đạt gần 6,5 tỷ USD (chiếm 48,3% tổng vốn đăng ký) tăng mạnh 31,3% và tăng 71,9% về số dự án cấp mới so cùng kỳ năm ngoái; vốn góp mua cổ phần của nhà ĐTNN (chiếm 29,9% tổng vốn đăng ký) tăng mạnh 79%. 

Mặc dù số vốn đăng ký tăng thêm (chiếm 21,8% tổng vốn đăng ký), giảm 57,1% nhưng số lượt dự án tăng vốn lại tăng 29,8% so cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng, giảm chi tiết này khẳng định niềm tin của nhà ĐTNN đối với chính sách kinh tế vĩ mô ổn định, môi trường đầu tư của Việt Nam an toàn nên vẫn thu hút các nhà đầu tư nước ngoài quyết định đến đầu tư và mở rộng dự án hiện hữu tại Việt Nam.

“Tốc độ tăng số dự án mới ( tăng 71,9%) lớn hơn tốc độ tăng tổng vốn đầu tư mới (tăng 31,3%) cho thấy, các nhà ĐTNN quy mô vừa và nhỏ tiếp tục quan tâm, tin tưởng vào môi trường đầu tư của Việt Nam vừa đưa ra các quyết định đầu tư mới; các tập đoàn lớn hiện đang cẩn trọng, xem xét kỹ việc tiếp tục đầu tư lớn vào Việt Nam trong bối cảnh tác động của chính sách thuế tối thiểu toàn cầu có hiệu lực từ năm 2024”, bà Phí Thị Hương Nga phân tích.

Trong 6 tháng đầu năm, các dự án đầu tư mới vẫn tập trung vào các tỉnh, thành phố có nhiều lợi thế trong thu hút ĐTNN (cơ sở hạ tầng tốt, nguồn nhân lực ổn định, nỗ lực cải cách thủ tục hành chính và năng động trong công tác xúc tiến đầu tư…) như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bắc Giang, Bình Dương, Hải Phòng, Bắc Ninh, Đồng Nai…

Các nhà đầu tư đến từ châu Á, các đối tác đầu tư truyền thống vẫn chiếm tỷ trọng lớn (Singapore, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Hồng Kông, Đài Loan). Riêng 6 đối tác này, đã chiếm tới 76,1% tổng vốn FDI đăng ký của cả nước trong 6 tháng đầu năm 2023.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Toàn - Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp ĐTNN cho rằng:

"Chiến lược thu hút đầu tư FDI trong thời gian tới cũng nên hướng tới hút công nghệ, doanh nghiệp FDI vốn lớn có công nghệ tốt vào thì đạt được cả hai nhưng cũng có những doanh nghiệp FDI, quy mô vốn nhỏ họ vào vẫn có công nghệ tốt. Một thực tế trong thu hút đầu tư FDI là thời gian qua một số doanh nghiệp FDI lớn vào Việt Nam họ mang theo các doanh nghiệp vệ tinh, doanh nghiệp vệ tinh đa phần là doanh nghiệp bé, thậm chí doanh nghiệp siêu nhỏ cũng có.

Trong thu hút đầu tư FDI, ngoài thu hút về vốn còn thu hút về công nghệ, thí dụ doanh nghiệp FDI vốn nhỏ, nhưng họ vào Việt Nam để đầu tư dự án công nghệ 4.0, có tính lan tỏa thì quá tốt. Chúng ta không khuyến khích doanh nghiệp vốn lớn, công nghệ thô sơ".

Để thu hút vốn FDI trong thời gian tới, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp và xây dựng Phí Thị Hương Nga kiến nghị:

Việt Nam cần thực thi nhiều giải pháp hiệu quả để thu hút  dòng vốn FDI có chất lượng trong thời gian tới trong bối cảnh dòng vốn FDI có xu hướng chậm lại; tiếp tục rà soát, bổ sung và hoàn thiện thể chế, tiếp tục cắt giảm thực chất điều kiện kinh doanh đang là rào cản đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh;

Đẩy mạnh cải cách hành chính, thực thi hiệu quả thủ tục một cửa tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp thành lập và phát triển; rà soát, sửa đổi cơ chế chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư nước ngoài trong bối cảnh áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu;

Nâng cao chất lượng nguồn lao động, cũng như cần phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ kết nối các tỉnh, vùng kinh tế tạo thuận lợi cho thu hút FDI.

Minh An(T/h)