Vùng "rốn lũ" Mẹ Suốt thuộc phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng là điểm nóng ngập lụt trong các trận mưa lớn vừa qua. Phần lớn các nhà bị ngập nằm trong diện tích thuộc phần quy hoạch dự án ga đường sắt trước đây.

Cần chỉnh đốn lại đô thị

Ông Nguyễn Hà Bắc, Bí thư quận ủy Liên Chiểu, người thường xuyên đi thị sát tại các điểm nóng xảy ra trên địa bàn quận cho biết: “Nguyên nhân do tiêu thoát chậm, vì đất đá đã đẩy cống và kênh, lượng bèo rác rất nhiều tại khu ruộng giữa đường Vành đai Tây 2 và đường số 4,  KCN Hòa Khánh, nên mắc lại cống hộp cuối, đường số 4 KCN để ra Kênh thoát nước và vệt cây xanh cách ly, làm cho tốc độ nước chảy chậm. Trước mắt cần sớm lập quy hoạch độ cao nền và thoát nước mặt để cập nhật (hạ tầng kỹ thuật) vào quy hoạch phân khu tránh trường hợp duyệt quy hoạch phân khu xong, khi các dự án triển khai thì lại chờ quy hoạch này, khi triển khai hệ thống thoát nước lại vướng mắc.

- Cải tạo, mở rộng chuyển đổi hệ thống kênh mặt cắt hình thang, sang mặt cắt hình chữ nhật để tăng dung tích chứa nước và tốc độ chảy đáy, dễ thực hiện việc nạo vét, phía trên kênh cải tạo cảnh quan, trồng cây xanh, công viên, vườn dạo… đặt các trạm ngăn nước điều khiển đóng- mở theo lưu lượng nước thực tế (giữ nước cho mùa khô, điều tiết nhiệt độ không khí cho khu vực dân cư kênh đi qua).

- Phân cấp cho quận, huyện quản lý luôn kênh, cống thoát nước mưa để thực hiện nạo vét, duy tu, bảo dưỡng thường xuyên.

- Giải pháp trước mắt, quận đã đề xuất thành phố mở thêm lối thoát nước ra biển ở đường Phùng Hưng để khi mưa lớn, nước nhanh thoát hơn, mỗi lần mưa, tất cả nước các nút phía Tây - Nam đổ về, đồng thời cũng đề nghị làm cống hộp ở đường Hoàng Văn Thái. Bởi lẽ, từ đường Đà Sơn (lò mổ) chảy về cầu bà Xí - Mẹ Suốt, tất cả nước từ khu vực bãi rác Khánh Sơn chảy về và  từ núi  Khánh Sơn - Đại La cũng đều chảy về đây”.

- Nghiên cứu mở rộng kênh dọc đường số 4, KCN Hòa Khánh và đầu tư hệ thống cống khẩu độ lớn dọc đường Vành đai Tây 2, ra thẳng sông Cu Đê nhập vào hệ thống kênh thoát lũ Hòa Liên. Cần nghiên cứu thêm hệ thống cống ngầm lớn đa chức năng đối với trục thoát nước này về lâu dài, phía dưới làm thoát nước vào mùa mưa (có các giếng để chứa nước liên hoàn, khi lưu lượng mưa lớn).

Trong khi đó, ông Phùng Phú Phong, Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Đà Nẵng cho biết, khu vực trên thuộc quy hoạch ga đường sắt cũ hiện nay được định hướng thành một khu sử dụng hỗn hợp để khuyến khích phát triển thương mại dịch vụ. Thành phố đang cụ thể hóa định hướng này trong đồ án quy hoạch phân khu ven vịnh Đà Nẵng và lõi xanh trung tâm - đã phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, đang tổ chức triển khai đồ án và dự kiến phê duyệt trong năm 2023.

Theo ông Phùng Phú Phong, việc UBND Thành phố  Đà Nẵng ban hành quyết định hủy bỏ các quyết định quy hoạch dự án ga đường sắt tại quận Liên Chiểu vào năm 2022 đồng thời gấp rút triển khai quy hoạch phân khu là cơ sở để xác định dự án, thực hiện các bước chuẩn bị đầu tư tiếp theo đúng quy hoạch chung được duyệt, giúp giải quyết tình trạng đã tồn tại kéo dài trước đây. Trong đó, đặc biệt chú trọng đầu tư xây dựng mới hệ thống thoát nước mưa, thoát nước thải, kết hợp hỗ trợ kinh phí để người dân tự nâng nền nhà ở đến cao trình phù hợp, giảm tối đa ảnh hưởng của ngập úng, bảo đảm vệ sinh môi trường.

Cùng với đó, lãnh đạo Thành phố Đà Nẵng sẽ rà soát, bổ sung, nâng cấp hệ thống hạ tầng xã hội, để về lâu dài, từng bước đáp ứng nhu cầu, đời sống của người dân trong khu vực.

Phương án trước mắt để xử lý ngập úng, Sở Xây dựng cho hay UBND thành phố đã giao UBND quận Liên Chiểu đề xuất giải pháp cụ thể trên cơ sở tình hình ngập tại các trận mưa vừa qua. "Theo quan điểm của Sở Xây dựng, việc triển khai các dự án thoát nước tại khu vực này ở thời điểm hiện nay cần phải cân nhắc kỹ, nhằm bảo đảm hiệu quả đầu tư và phù hợp với định hướng quy hoạch sử dụng đất tại khu vực" - ông Phong nhấn mạnh.

Theo ông Phùng Phú Phong, dự kiến sẽ đầu tư bổ sung một tuyến thoát nước chính ra khu vực vịnh Đà Nẵng nhằm giảm tải sông Phú Lộc. Vì sông Phú Lộc là tuyến chính thoát ra biển của lưu vực rất lớn trên địa bàn quận Liên Chiểu, bao gồm khu vực đường Mẹ Suốt.

Ngoài việc ông Nguyễn Hà Bắc, Bí thư quận ủy Liên Chiểu cho biết như trên, một điều Phóng viên Thương hiệu & Công luận ghi nhận trong các trận mưa lớn vừa qua tại khu vực quận Liên Chiểu là rất nhiều tuyến đường có các ống dẫn nước mưa, hầu hết người dân thường dùng các vật dụng để trám lại, không cho mùi hôi bốc lên gần và trước nhà họ. Anh Phạm Ngọc H ở đường Nguyễn Chánh, phường Hòa Minh chia sẻ, trận mưa lớn nhất, đầu tiên, nước gần tràn vào sân nhà anh (mặc dù nền sân nhà rất cao), không hiểu nguyên nhân, anh đội mưa tìm cách giải quyết, thì ra các đường ống dẫn nước đều bị bít lại, nước không chảy được…

Hai năm trở lại đây, khoảng 10 tổ dân phố, với trên 1.000 hộ dân, trong phạm vi 2 km2 xung quanh kênh thoát nước trên đường Mẹ Suốt thường xuyên bị ngập. Trong đó, trận mưa lịch sử ngày 14/10/2022, nước ngập đến 2 mét, khiến một nữ sinh 16 tuổi tử vong. Đêm 13/10 vừa qua, nước lũ ngập khoảng 1m và sau hơn 2 ngày mới rút. Đến ngày 17/10, nước lũ tiếp tục ngập gần 1m.

Sống chung với lũ…

Ông Bùi Trung Khánh, Chủ tịch UBND phường Hòa Khánh Nam chia sẻ, khu vực thường xuyên bị ngập úng thuộc các tổ 36, 37 và một phần tổ 42 với khoảng 500 hộ.

Theo ông Bùi Trung Khánh, nguyên nhân gây nên ngập lụt ở khu vực Mẹ Suốt là do nước ở thượng nguồn đổ về lượng lớn mà phía hạ lưu bị nghẽn nên tràn lên. Cụ thể, phần kênh ở bên kia cầu Đa Cô bị hẹp lại tạo thế "thắt nút cổ chai" gây tình trạng tràn ở phía thượng lưu tại Mẹ Suốt.

"Thực trạng chung của khu vực này là không có cống thoát nước cùng các hạ tầng liên quan. Nhà cửa đa phần xập xệ do xây dựng trên đất "ba lá" (đất có giấy tờ phường, không có sổ đỏ). Hiện phường chỉ tạo điều kiện cho người dân sửa chữa nhằm bảo đảm cuộc sống vào những ngày mưa lớn, ngập lụt" - ông Khánh cho hay.

Vậy đến bao giờ người dân vùng “rốn lũ” Mẹ Suốt, quận Liên Chiểu hết bị ngập nước…?

Ông Bùi Trung Khánh cho biết, khi thực hiện tái thiết, những hộ dân ở khu vực Mẹ Suốt có đầy đủ điều kiện về giấy tờ, pháp lý sẽ được bố trí tái định cư tại chỗ bằng nền đất; trường hợp giấy tờ nhà đất không bảo đảm sẽ xem xét bố trí tái định cư bằng căn hộ chung cư.

Hoàng Hữu Quyết