Xin Cục trưởng cho biết khái quát tình hình diễn biến thị trường hàng hóa trên địa bàn năm 2024?

Năm 2024, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, UBND tỉnh Bắc Giang, Tổng cục Quản lý thị trường, Cục Quản lý thị trường Bắc Giang đã theo dõi sát, nắm chắc tình hình thị trường hàng hóa, chủ động chỉ đạo các đội quản lý thị trường trực thuộc phối hợp với các lực lượng chức năng, có giải pháp ứng phó thích hợp có trọng tâm, trọng điểm trước các vấn đề phát sinh.

Nhìn chung hoạt động thương mại, dịch vụ trên địa bàn tỉnh năm 2024 diễn ra thuận lợi, giá cả hàng hóa không có nhiều biến động lớn, góp phần tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, giúp kích cầu tiêu dùng trong dân cư.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng, mạng lưới giao thông tiếp tục được tỉnh quan tâm, đầu tư nâng cấp và mở rộng, thuận lợi cho giao thương hàng hóa, phục vụ phát triển thương mại, dịch vụ; hậu quả của cơn bão số 3 (Yagi) cơ bản đã được khắc phục, người dân và các cơ sở bị ảnh hưởng do bão đã ổn định, hoạt động sản xuất, kinh doanh trở lại bình thường. Do vậy, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu các ngành dịch vụ năm 2024 tiếp tục duy trì mức tăng khá so cùng kỳ.

Hoạt động kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, được các lực lượng chức năng trên địa bàn tích cực đấu tranh, ngăn chặn. Tuy nhiên, tình trạng kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ… vẫn còn diễn ra trên thị trường và có xu hướng gia tăng vào các thời điểm dịp lễ, Tết và các kỳ nghỉ dài ngày.

Đáng chú ý, do sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử trong thời gian qua, việc bán hàng qua môi trường thương mại điện tử, các nền tàng mạng xã hội có xu hướng trở thành kênh phân phối đưa hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ đến tay người tiêu dùng. Các đối tượng vi phạm lợi dụng đặc trưng của thương mại điện tử là khép kín về quy trình kinh doanh từ phân phối, vận chuyển, thanh toán… để buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng trên môi trường mạng xã hội như: Facebook, zalo, tictok… và một số sàn thương mại điện tử. Hoạt động giao hàng được thực hiện chủ yếu qua đơn vị vận chuyển trung gian, nên gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình xác định vị trí kho hàng, để tiến hành kiểm tra, xử lý.

Trước thực trạng, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, Cục Quản lý thị trường Bắc Giang đã triển khai các giải pháp đấu tranh chống vấn nạn này như thế nào, thưa ông?

Để thực hiện tốt công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, thời gian qua, Cục Quản lý thị trường Bắc Giang đã thực hiện đồng bộ các giải pháp:

Đơn vị luôn bám sát sự chỉ đạo của cấp trên trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao. Thường xuyên phối hợp với các sở, ngành trong việc theo dõi sát, nắm chắc tình hình thị trường, hàng hàng hóa, giá cả các mặt hàng thiết yếu, nguyên vật liệu phục vụ sinh hoạt của người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp;

Tăng cường công tác quản lý địa bàn, thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, kịp thời phát hiện các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh vi phạm về hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ… trên các lĩnh vực, mặt hàng, ngành hàng, địa bàn trọng điểm và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm;

Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong hoạt động thương mại, để tổ chức, cá nhân kinh doanh và người tiêu dùng nhận thức đầy đủ các tác hại và hậu quả của việc sử dụng hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng kém chất lượng…, nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và trách nhiệm của cá nhân, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đối với công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Quan tâm đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng lực cho cán bộ công chức; đầu tư trang thiết bị nhận biết, phát hiện hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ; hỗ trợ phương tiện, kinh phí để thực thi công vụ.

Công tác đấu tranh chống hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc là nhiệm vụ nặng nề, lâu dài và vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, với sự nhận thức đúng đắn về tệ nạn này và với sự nỗ lực, quyết tâm trong công tác đấu tranh, sự đồng thuận của xã hội, sự phối hợp có hiệu quả của nhiều cơ quan, ban ngành và đặc biệt là sự tin tưởng, đồng tình ủng hộ của công chúng người tiêu dùng và các doanh nghiệp, chắc chắn lực lượng quản lý thị trường sẽ góp phần vào sự phát triển thị trường kinh doanh lành mạnh trong sạch của tỉnh nhà, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người tiêu dùng và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính.

Kết quả, tính đến tháng 11/2024, lực lượng quản lý thị trường Bắc Giang đã chủ động, phối hợp với các ngành, cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra 1.270 vụ, xử lý 673 vụ. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính, tiền bán hàng tịch thu, tiền thu từ thu lợi bất hợp pháp và trị giá hàng tiêu hủy 11.129.379.000 đồng (trị giá hàng tịch thu chưa bán 2.534.145.000 đồng). Trong đó, tiền xử phạt vi phạm hành chính 5.661.586.000 đồng; tiền bán hàng tịch thu 1.809.037.000 đồng; tiền thu từ thu lợi bất hợp pháp 54.250.000 đồng; trị giá hàng tiêu hủy 3.604.506.000 đồng.

Những thuận lợi, khó khăn trong công tác đấu tranh chống vấn nạn này; Phương hướng, nhiệm vụ công tác thời gian tới của đơn vị là gì, thưa ông?

Trong quá trình hoạt động, Cục Quản lý thị trường Bắc Giang luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của cấp trên; sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả của các sở, ngành thuộc Ban Chỉ đạo 389 tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh; sự đồng lòng, đoàn kết trong toàn lực lượng.

Cục Quản lý thị trường Bắc Giang đã chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nắm chắc tình hình, phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời, nghiêm minh nhiều vụ việc, đối tượng vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, không để xảy ra điểm nóng; thường xuyên duy trì, trao đổi, chia sẻ thông tin, phối hợp các đơn vị, địa phương phát hiện đấu tranh, xử lý kịp thời, hiệu quả các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, lĩnh vực thương mại điện tử, hoạt động kinh doanh trên nền tảng số.

Đơn vị chủ động trong công tác quản lý địa bàn và vận động các tổ chức, cá nhân ký cam kết không kinh doanh hàng lậu, hàng giả và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; thực hiện hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo nói, báo in, báo hình, báo điện tử…).

Bên cạnh đó, các lực lượng chức năng trên địa bàn, Ban Chỉ đạo 389 các huyện, thành phố, các đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh, huyện, thành phố, Cục Quản lý thị trường các tỉnh bạn thường xuyên trao đổi về thông tin, chuyên môn, nghiệp vụ; phối hợp chặt chẽ trong thực hiện nhiệm vụ đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Đơn vị đề cao công tác thi đua, khen thưởng, kịp thời động viên, khích lệ các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc nhằm lan tỏa, tạo động lực cho công chức thi đua, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bình ổn thị trường, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Tuy vậy, trong công tác hoạt động, Cục Quản lý thị trường Bắc Giang cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức như: Tình trạng vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các hành vi gian lận thương mại trong lĩnh vực thương mại điện tử, hoạt động kinh doanh trên nền tảng số vẫn diễn ra trên thị trường và ngày càng phổ biến;

Trong quá trình kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử, hoạt động kinh doanh trên nền tảng số do các tổ chức, cá nhân có thể dễ dàng lập và sử dụng nhiều tài khoản riêng để thực hiện việc kinh doanh hàng hóa trên các nền tảng mạng xã hội như zalo, facebook, tiktok...

Các hoạt động này gây khó khăn trong công tác xác minh địa điểm, kho hàng, nhất là các đối tượng thường thuê căn hộ chung cư vừa làm nhà ở, vừa làm điểm tập kết, trung chuyển hàng hóa. Cùng với đó, hoạt động thương mại điện tử dựa trên hạ tầng về công nghệ, nên trong quá trình kiểm tra, các đối tượng ẩn đi, xóa đi chứng cứ rất nhanh, gây khó khăn cho hoạt động thực thi công vụ;

Trong quá trình nghiên cứu, triển khai, thực thi công vụ, việc áp dụng các quy định trong văn bản quy phạm pháp luật đôi khi còn có những khó khăn, vướng mắc do các văn bản hướng dẫn thi hành vẫn còn có nội dung chưa thống nhất, đồng bộ. Công cụ, phương tiện, kinh phí hỗ trợ hoạt động tuyên truyền, tổ chức đấu tranh phòng, chống tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm… chưa đáp ứng được yêu cầu công tác thực tiễn.

Trong thời gian tới, đơn vị tập trung chỉ đạo thực hiện tốt một số giải pháp trọng tâm:

Một là, tiếp tục bám sát sự chỉ đạo của cấp trên, nhằm tăng cường công tác phối hợp với các lực lượng chức năng, các huyện, thành phố, các đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh, huyện, thành phố, Cục Quản lý thị trường các tỉnh trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao.

Hai là, tập trung chỉ đạo các phòng, đội quản lý thị trường trực thuộc khẩn trương tổ chức thực hiện nghiêm túc và quyết liệt kiểm tra theo Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả các tháng cuối năm 2024 dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.

Ba là, chỉ đạo các phòng, đội quản lý thị trường trực thuộc tăng cường công tác quản lý, giám sát địa bàn, thực hiện các biện pháp nghiệp vụ; tập trung rà soát đối với các mặt hàng, lĩnh vực, ngành hàng trọng điểm, nổi cộm để xây dựng kế hoạch kiểm tra định kỳ năm 2025 sát với tình hình thực tế của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Làm tốt công tác nắm bắt thông tin, phát hiện sớm các thủ đoạn, phương thức, đường dây, ổ nhóm các đối tượng sản xuất, buôn bán, vận chuyển hàng giả, hàng lậu, hàng cấm, nhất là trên môi trường thương mại điện tử. Qua đó xây dựng phương án phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả. Kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Bốn là, kết hợp công tác kiểm tra với công tác tuyên truyền vận động các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh trên địa bàn ký cam kết không sản xuất, buôn bán hàng giả, không vận chuyển, kinh doanh hàng nhập lậu và các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Năm là, quan tâm đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng lực cho cán bộ công chức; đầu tư trang thiết bị nhận biết, phát hiện hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc; hỗ trợ phương tiện, kinh phí để thực thi công vụ.

Trân trọng cảm ơn Cục trưởng!

Nguyễn Kiên (Thực hiện)