Nguy cơ thiếu điện, không còn công suất điện dự phòng

Tính đến ngày 11/5, tất cả 12/12 hồ thủy điện lớn ở khu vực miền Bắc có lưu lượng nước về hồ rất kém, tần suất nước về nhiều hồ kém nhất trong 100 năm qua.

Riêng tháng 4 và đầu tháng 5, nước về các hồ chỉ đạt dưới 50% trung bình nhiều năm; một số hồ chỉ đạt 20%, gây thiếu hụt nguồn nước nghiêm trọng cho các hồ thủy điện. Bên cạnh đó, công suất và sản lượng của các nhà máy điện gió cũng suy giảm sâu do gió kém nên chỉ đạt 5,6% so với công suất lắp đặt của các nhà máy.

Không chỉ vậy, từ cuối tháng Tư đến nay, thời tiết nắng nóng diễn ra khắc nghiệt trên diện rộng với nền nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm, khiến nhu cầu sử dụng điện trên toàn quốc tăng cao, đặc biệt là nhu cầu sử dụng điện của khách hàng dân dụng.

Phụ tải toàn hệ thống điện quốc gia ngày 19/5 tăng lên mức kỷ lục mới, xấp xỉ 924 triệu kWh, cao nhất kể từ đầu năm và tăng 10,5% so với cùng kỳ tháng 5/2022; công suất tiêu thụ cực đại đạt 44.600 MW, cao nhất từ đầu năm và tăng 8,5% so với cùng kỳ tháng 5/2022.

Điều này gây nguy cơ thiếu điện cho sản xuất và tiêu dùng nếu không có những giải pháp kịp thời, quyết liệt hơn. Sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả được xem là một trong những giải pháp quan trọng, cấp bách, góp phần bảo đảm đủ nguồn điện cho phát triển kinh tế và đời sống xã hội thời gian tới.

Về giải pháp đảm bảo điện trong bối cảnh hệ thống không còn dự phòng, Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân cho biết, hệ thống điện đã không còn công suất dự phòng, có thời điểm công suất khả dụng còn thấp hơn cả nhu cầu phụ tải. Đối phó với tình trạng thiếu điện dự phòng, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) báo cáo, đề ra với Chính phủ về các biện pháp để ứng phó với tình hình nguồn điện căng thẳng.

Các nguồn điện lớn gồm thủy điện, nhiệt điện đều giảm nên công suất khả dụng nguồn của hệ thống điện quốc gia/miền Bắc chỉ khoảng 42.000/19.000MW vào cao điểm chiều, 39.200/18.000MW vào cao điểm tối.

Tăng nhập điện, kêu gọi tiết kiệm điện

Tập đoàn EVN đã tiến hành triển khai nhiều giải pháp như làm việc với các tập đoàn TKV, Tổng công ty Đông Bắc, PVN để cung cấp than, khí, dầu cho vận hành các nhà máy điện.

Đồng thời, đàm phán với các chủ đầu tư các dự án điện gió, mặt trời đã đủ điều kiện để phát điện ngay lên lưới điện quốc gia. Tăng cường nhập khẩu điện từ Lào và Trung Quốc cũng như phối hợp với các địa phương trong tăng cường sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.

Từ ngày 24/5, thành phố Móng Cái (Quảng Ninh) đưa vào vận hành đường dây 110Kv Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng (Trung Quốc) phục vụ cho việc mua điện từ phía Thâm Câu (Trung Quốc).

Theo thỏa thuận, phía Trung Quốc sẽ cấp điện cho Việt Nam với tổng công suất tối đa 70MW và 30 triệu kWh/tháng. Trong các tháng 5, 6 và 7/2023, phần điện nhận từ nguồn Trung Quốc sẽ được cấp cho trạm 110kV Móng Cái, TP. Móng Cái và 110kV Quảng Hà, huyện Hải Hà, thuộc tỉnh Quảng Ninh.

Như vậy, nhằm góp phần giảm tải khó khăn về nguồn của hệ thống điện phía Bắc, TP. Móng Cái và huyện Hải Hà sẽ sử dụng điện từ phía Trung Quốc cấp.

Tuy nhiên, nhập khẩu điện từ Trung Quốc chủ yếu qua hai cửa khẩu là Hà Giang và Lào Cai, khả năng nâng công suất nhập khẩu điện từ nước này là không thực hiện được do giới hạn về đường dây 220kV. Vì vậy, EVN đang nghiên cứu thêm để nhập khẩu điện qua đường dây 500kV. Do phải xử lý những biến động về tần số và biến áp, nên dự án này dự kiến đến sau năm 2025 sẽ đưa vào vận hành.

Về việc nhập khẩu điện từ Lào, EVN cho hay đang ký hợp đồng với các chủ đầu tư cấp điện tại Lào với công suất 1.000MW. Kèm theo đó, tập đoàn cũng đang đôn đốc các đơn vị đầu tư xây dựng các tuyến đường dây để sớm đưa nguồn điện từ Lào về qua tỉnh Quảng Nam.

Bên cạnh đó, EVN cũng nhập khẩu thêm qua hệ thống đường dây ở Tương Dương (Nghệ An) đã được xây dựng xong. Các bên đang chờ hoàn thiện hệ thống đường dây phía Lào để kết nối - đây sẽ là tuyến để gia tăng nhập khẩu điện từ nước này.

Nhằm nguy cơ thiếu điện, EVN cũng đưa ra nhiều biện pháp nhằm tăng thu nhập điện, kêu gọi tiết kiệm điện. Việc huy động nguồn năng lượng tái tạo hiện có cũng được khai thác tối đa.

Tính đến ngày 21/5, EVN mới đóng điện thêm 85MW từ điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam, các chủ đầu tư khác đang phải hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan mới huy động lên hệ thống.

Ngoài bổ sung nguồn cung điện, EVN đã kêu gọi các khách hàng lớn, người dân áp dụng các biện pháp sử dụng điện hiệu quả, triệt để tiết kiệm điện. EVN yêu cầu các tổng công ty, công ty điện lực phối hợp với các doanh nghiệp thực hiện chương trình điều chỉnh phụ tải (DR) theo yêu cầu của các cấp điều độ.

PV(t/h)