Bộ Y tế đang đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế. Trong đó, Bộ đề xuất quy định điều chỉnh giảm số kinh phí phân bổ dành cho chi phí quản lý để chuyển sang chi trực tiếp cho khám bệnh, chữa bệnh.

Đề xuất điều chỉnh chi phí quản lý tối đa 5% xuống xuống tối đa 4% cho hoạt động quản lý quỹ bảo hiểm y tế

Tại tờ trình dự thảo Luật, Bộ Y tế cho biết, Quỹ bảo hiểm y tế được quản lý tập trung, thống nhất trên toàn quốc (một quỹ duy nhất), nhưng đồng thời Luật cũng quy định về cách thức xử lý khi có kết dư, hoặc thiếu hụt quỹ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (tính trên thực tế số thu bảo hiểm y tế) tại các tỉnh, thành phố.

Điều này dẫn đến chưa đồng bộ, nhất quán trong cách thức quy định luật. Đồng thời, quy định này cũng dẫn đến việc điều tiết nguồn Quỹ bảo hiểm y tế và thanh toán chi phí bị thay đổi tùy thuộc vào bối cảnh, thậm chí là khác nhau theo từng tỉnh, từng cơ sở khám, chữa bệnh.

Cùng với đó, chưa quy định rõ việc phân bổ quỹ cho chi phí quản lý. Trong nhiều năm qua, phần chi phí quản lý Quỹ bảo hiểm y tế thực hiện hằng năm tối đa khoảng 3,5%, nên cần điều chỉnh quy định cụ thể, phù hợp với thực tiễn.

Hơn nữa, Luật cũng chưa quy định rõ việc quỹ dự phòng bảo hiểm y tế kết dư tới bao nhiêu là phù hợp, do vậy quỹ dự phòng đang tích lũy gần 50% quỹ khám chữa bệnh hằng năm, mà chưa có biện pháp điều tiết phân bổ từ đầu năm cho kinh phí khám bệnh, chữa bệnh hoặc tăng quyền lợi, mức hưởng.

Tại báo cáo tổng kết thực hiện Luật Bảo hiểm y tế giai đoạn 2009 - 2023, Bộ Y tế cũng cho biết, quỹ dự phòng bảo hiểm y tế do Bảo hiểm xã hội Việt Nam quản lý, được sử dụng để bổ sung nguồn kinh phí khám chữa bệnh cho các tỉnh, thành phố, trong trường hợp số tiền thu bảo hiểm y tế dành cho khám chữa bệnh theo quy định nhỏ hơn số chi khám chữa bệnh trong năm.

Sau khi thẩm định quyết toán, Bảo hiểm xã hội Việt Nam có trách nhiệm bổ sung toàn bộ phần kinh phí chênh lệch này từ nguồn quỹ dự phòng.

Bên cạnh đó, quỹ dự phòng còn được dùng để hoàn trả ngân sách nhà nưics kinh phí cấp trùng thẻ bảo hiểm y tế. Hết năm 2022, ước tính số tiền lũy kế quỹ dự phòng còn 55,9 nghìn tỷ đồng.

Từ những thực tế nêu trên, Bộ Y tế đề xuất điều chỉnh chi phí quản lý tối đa 5% như quy định hiện hành xuống xuống tối đa 4% cho hoạt động quản lý quỹ bảo hiểm y tế. Phần còn lại 1% bổ sung ngay vào quỹ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

 1% bổ sung ngay vào quỹ khám bệnh, chữa bệnh 

Theo Bộ Y tế, nếu thực hiện giải pháp này sẽ tăng nguồn kinh phí chi cho khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, trong bối cảnh mức đóng bảo hiểm y tế còn thấp, nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của người dân ngày càng tăng.

Việc tỷ lệ chi tối đa dành cho chi phí quản lý Quỹ bảo hiểm y tế từ 5% xuống 4%, phần còn lại 1% bổ sung ngay vào quỹ khám bệnh, chữa bệnh sẽ giúp gia tăng kinh phí chi cho hoạt động khám bệnh, chữa bệnh.

Tổng kinh phí được bổ sung vào quỹ khám bệnh, chữa bệnh mỗi năm khoảng 1.100 tỷ đồng sẽ được phân bổ, điều tiết ngay từ đầu năm cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu, nhiệm vụ góp phần giảm tình trạng thiếu kinh phí, nợ đọng kéo dài.

Tăng quỹ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế sẽ góp phần tăng quyền lợi và khả năng tiếp cận của người dân với các dịch vụ y tế có chất lượng, từ đó làm giảm tỷ lệ mắc, điều trị các bệnh, tật. Điều này sẽ góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thông qua đó sẽ làm tăng năng suất, hiệu quả kinh doanh cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, việc có chi phí cho các hoạt động quản lý quỹ bảo hiểm y tế của các cơ quan quản lý sẽ giúp các cơ quan quản lý nhà nước có chi phí để đầu tư cho việc phát triển, duy trì hạ tầng công nghệ thông tin, cập nhật các hướng dẫn chuyên môn đáp ứng yêu cầu của hoạt động khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động liên quan đến thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; đồng thời, giúp cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tiết kiệm được nguồn nhân lực.

Giải pháp này cũng có thể tác động tích cực đến các doanh nghiệp cung ứng các dịch vụ, hàng hóa cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, nhờ tăng kinh phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế sẽ góp phần tăng nguồn cung ứng của doanh nghiệp.

Đặc biệt, tăng niềm tin vào chính sách bảo hiểm y tế từ đó có thể thu hút người dân tham gia bảo hiểm y tế.

Về giảm nghèo, việc ban hành chính sách cũng có tác động đến giảm nghèo thông qua hạn chế chi từ tiền túi của những người dân do tăng tiếp cận với dịch vụ y tế có chất lượng. Hơn nữa, việc tăng sức khỏe và cơ hội việc làm cũng sẽ giúp người dân tạo thêm nhiều thu nhập cho bản thân và xã hội.

Tuy nhiên, Bộ Y tế nhận định, giải pháp có giảm tỷ lệ chi tối đa cho chi phí quản lý quỹ bảo hiểm y tế. Mặc dù vậy, điều này thực tế không ảnh hưởng đến chi phí quản lý thực tế cho hệ thống cơ quan bảo hiểm xã hội.

Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, chi phí quản lý bảo hiểm y tế chỉ chiếm 3,7% tổng số tiền thu bảo hiểm y tế vào năm 2020, và chiếm 3,3% vào năm 2021. Năm 2023, mức lương tối thiểu tăng và sẽ tiếp tục tăng lương do cải cách tiền lương, đồng thời tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế ngày càng tăng.

Do đó, việc đặt mức tối đa 4% tiền đóng bảo hiểm y tế dành cho chi phí quản lý dự kiến không gây tác động tiêu cực đến việc quản lý quỹ bảo hiểm y tế, bảo đảm ổn định, khả thi.

Phương Thảo (t/h)