Bộ Giao thông vận tải vừa có văn bản yêu cầu Cục Đường bộ Việt Nam, Đường cao tốc Việt Nam, Quản lý đầu tư xây dựng và các Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh, Mỹ Thuận, 2, 6, 7, 85, Thăng Long rà soát đường ô tô cao tốc phân kỳ đầu tư được thiết kế với 4 làn xe cơ giới (phần xe chạy 2 làn mỗi bên) để có thể khai thác với vận tốc 90km/h theo TCCS42:2022. Các đơn vị chịu trách nhiệm triển khai thực hiện và báo cáo kết quả về Bộ Giao thông vận tải trước ngày 31/12/2023.

Bộ Giao thông vận tải cho biết, hiện nay, một số tuyến đường cao tốc phân kỳ đầu tư có quy mô 4 làn xe cơ giới với làn dừng khẩn cấp không liên tục, được đầu tư và đưa vào vận hành khai thác với tốc độ tối đa 80km/h.

Ngày 22/06/2022, Cục Đường bộ Việt Nam đã ban hành và công bố Tiêu chuẩn cơ sở Đường ô tô cao tốc - Thiết kế và tổ chức giao thông giai đoạn phân kỳ đầu tư xây dựng. Theo đó, đối với các tuyến đường ô tô cao tốc phân kỳ đầu tư có quy mô như trên có thể khai thác với tốc độ đến 90km/h.

Để đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ trong tổ chức giao thông đối với đường ô tô cao tốc phân kỳ đầu tư có 4 làn xe cơ giới, nâng cao hiệu quả đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Giao thông vận tải giao Cục Đường bộ Việt Nam phối hợp với Cục Đường cao tốc Việt Nam, Cục Quản lý đầu tư xây dựng rà soát các yếu tố kỹ thuật có liên quan của công trình đường bộ cao tốc phân kỳ đầu tư đang khai thác hoặc đang chuẩn bị thực hiện đầu tư có 4 làn xe cơ giới để đánh giá tính phù hợp và quyết định việc nâng tốc độ khai thác lên 90km/h.

Cục Đường bộ Việt Nam báo cáo Bộ Giao thông vận tải để chỉ đạo các chủ đầu tư dự án đường cao tốc phân kỳ đầu tư chủ động điều chỉnh phương án tổ chức giao thông hoặc các giải pháp kỹ thuật cần thiết, điều chỉnh hồ sơ thiết kế kỹ thuật như điều chỉnh biển báo, vạch sơn, đáp ứng việc nâng tốc độ khai thác khi đưa vào sử dụng.

Các Ban Quản lý dự án có trách nhiệm phối hợp với Cục Đường bộ Việt Nam cung cấp kết quả thí nghiệm, báo cáo đánh giá theo yêu cầu, có trách nhiệm thực hiện rà soát và kiến nghị đối với dự án thuộc phạm vi quản lý. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị điều chỉnh, bổ sung các hạng mục công trình theo ý kiến của Bộ Giao thông vận tải, Cục Đường bộ Việt Nam, để bảo đảm điều kiện an toàn giao thông khi nâng tốc độ khai thác phương tiện.

Đủ cơ sở nâng tốc độ cao tốc

Theo Cục Đường cao tốc Việt Nam, trong bối cảnh nguồn lực kinh tế còn khó khăn, Quốc hội và Chính phủ đã thông qua chủ trương phân kỳ đầu tư xây dựng một số tuyến với mặt cắt ngang 4 làn xe, tốc độ thiết kế 80km/h.

Một số đoạn tuyến cao tốc đã hoàn thành đầu tư xây dựng đưa vào khai thác với tốc độ tối đa cho phép 80km/h, tốc độ tối thiểu cho phép 60km/h như: đoạn Cao Bồ - Mai Sơn, Trung Lương - Mỹ Thuận, Mai Sơn - QL45 - Nghi Sơn, Nha Trang - Cam Lâm và Vĩnh Hảo - Phan Thiết.

Về cơ sở để nâng cao tốc độ lên 90km/h, Cục Đường cao tốc cho hay, theo hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn của Việt Nam và quốc tế có hai loại tốc độ là tốc độ thiết kế và tốc độ khai thác.

Tốc độ thiết kế được xác định, lựa chọn trong quá trình triển khai đầu tư xây dựng tuyến đường và là giá trị không đổi trong suốt quá trình xây dựng và khai thác của dự án.

Tốc độ khai thác được xác định, lựa chọn trong quá trình tổ chức vận hành, khai thác các tuyến đường và được thường xuyên đánh giá để điều chỉnh, lựa chọn phù hợp với từng giai đoạn khai thác.

Tại TCCS 42:2022 cũng quy định: Trong thời gian phân kỳ đường cao tốc có thể chấp nhận cho hạn chế tốc độ khai thác cho phép thấp hơn tốc độ của đường cao tốc trong tương lai. Việc lựa chọn tốc độ khai thác sẽ do cơ quan có thẩm quyền quyết định trong phương án tổ chức giao thông. Tốc độ khai thác cho phép phụ thuộc vào tình trạng thực tế của đường, điều kiện thời tiết, tình trạng giao thông. Trong mọi trường hợp, tốc độ khai thác tối đa không nên quá 90km/h.

Trong khi đó, hiện có nhiều đoạn tuyến trên hệ thống đường quốc lộ được nâng cấp, cải tạo với điều kiện tương đồng như đường cao tốc phân kỳ đầu tư. Các tuyến đường này có điều kiện khai thác phức tạp hơn các tuyến đường cao tốc 4 làn hạn chế, có dòng giao thông hỗn hợp. Tốc độ tối đa cho phép trên các tuyến đường này đang quy định cho các loại phương tiện và thực hiện theo Thông tư 31/2019/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải.

Đối với các tuyến quốc lộ này, với vận tốc thiết kế 80km/h, có bề rộng làn xe chạy của các làn cơ giới tương tự như bề rộng của các làn xe cơ giới của các tuyến cao tốc hạn chế, mặt đường chưa có lớp tạo nhám, nhưng đã được Bộ Giao thông vận tải và các địa phương cho phép lựa chọn tốc độ tối đa 90km/h đối với xe ô tô con, xe ô tô chở người đến 30 chỗ (trừ xe buýt); ô tô tải có trọng tải nhỏ hơn hoặc bằng 3,5 tấn.

Các tuyến quốc lộ hiện hữu có điều kiện tương đồng với các tuyến cao tốc đầu tư phân kỳ xây dựng 4 làn xe hạn chế cũng cho phép tốc độ tối đa 90km/h đối với một số loại phương tiện. Một số tiêu chuẩn quốc gia cho phép sử dụng bề rộng làn xe 3,5m với tốc độ thiết kế 100km/h.

Việc nghiên cứu, xem xét nâng cao tốc độ tối đa cho phép trong quá trình khai thác các tuyến đường cao tốc trong giai đoạn phân kỳ 4 làn xe hạn chế, ngắt quãng dải dừng xe khẩn cấp từ tốc độ tối đa cho phép 80km/h lên tốc độ đa cho phép 90-100km/h là có cơ sở khoa học, lý luận và thực tiễn.

Kim Khánh (t/h)